تالاب بامدژ اهواز

تالاب بامدژ اهواز یكی از تالاب‌های استان خوزستان است كه در ۴۰ كیلومتری شمال غربی اهواز واقع شده است . این تالاب در مجاورت روستاهای مزرعه، بامدژ، سادات طواهر، سید جاسم و همچنین سد شاوور، كانال توانا و خط آهن اهواز- اندیمشك قرار دارد. این تالاب (هور) ۴۰۰۰ هكتار وسعت دارد و آب آن توسط رودخانه شاوور تأمین‌ می‌شود. همچنین بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی، سنگینی بافت خاك، فرو‌افتادگی منطقه، بارندگی و جریان‌های سیلابی زمستانه و آب‌های برگشتی از زمین‌های كشاورزی، از عوامل مهم پایداری این تالاب محسوب می‌شوند كه در نهایت آب خروجی تالاب از شاخه‌ای به نام خارور عبور كرده و پس از گذر از كانال توانا، به رودخانه دز می‌ریزد.

این تالاب از اوایل فروردین تا نیمه آبان ‌ماه كم آب می‌شود چرا كه به دلیل بستن دریچه‌ها و آبگیری سد شاوور، آب ورودی تالاب كاهش پیدا كرده. پساب‌های كشاورزی ورودی به تالاب نیز توسط زهكش خارور از آن خارج شده و بخش‌های حاشیه آن خشك می‌گردد.

پوشش گیاهی

پوشش گیاهی منطقه دارای دو سیمای مشخص بهاره و پاییزه است. گیاهان یكساله و بیشتر گیاهان چندساله، در بهار رشد می‌كنند از این رو از ماه‌ اسفند تا اردیبهشت، این تالاب دارای سیمای مرتعی و سرسبز می‌باشند. گیاهان شورپسند تالاب نیز بیشتر در پاییز می‌رویند. در تالاب بامدژ ۱۳۴ گونه گیاهی می‌رویند. كه از جمله آن‌ها می‌توان به خارشتر خزری، خارشتر ایرانی، ترنجبین، شیرین بیان، خارپنبه، شاه تره، گل گاوزبان، پونه، كُنار، تاج خروس، نی و گاگله اشاره نمود.

گونه های جانوری

زیستگاه‌های جانوری تالاب بامدژ به دو زیستگاه اصلی آب و خشكی تقسیم می‌شود. پوشش گیاهی زیستگاه آبی كه بخش اصلی تالاب را تشكیل می‌دهد. گیاهان نِی و لویی است كه محیطی امن و مناسب برای استتار جانوران منطقه به خصوص پرندگان بومی، پرندگان جوجه‌آور و همچنین گراز محسوب می‌شود. بخش‌های میانی تالاب فاقد پوشش گیاهی است و بیشتر گیاهان شناور را در خود جای داده و محل مناسبی برای تغذیه و استراحت جانوران آبزی به ویژه پرندگان مهاجر به شمار می‌رود. از انواع پرندگان آبزی و كنار آبزی این منطقه می‌توان به انواع مرغابی‌سانان، آبچلیك، حواصیل، اردك سرسبز، اردك مرمری (از گونه‌های در معرض خطر تالاب)، عروس غاز، قو، باكلان و آنقوت اشاره كرد.

در این تالاب جانوران دیگری همچون روباه، شغال، گرگ، كفتار، سمور، خفاش، خارپشت، شَنگ (یا سگ آبی؛ تنها پستاندار آبزی تالاب). قورباغه، وزغ، لاك‌پشت خزری، لاك‌پشت لاك نرم، جَكوی، مار و انواع ماهی‌های آب شیرین مانند كپور، شیربت،، بنی، حمری و بیاح زندگی می‌كنند.

تالاب بامدژ به صورت یك مخزن طبیعی است كه سیلاب‌های زمستانی دز و شاوور را ذخیره و به تدریج به رودخانه دز تخلیه می‌كند. به همین دلیل نقش مهمی در كنترل وضعیت سیلابی و طغیانی رودخانه‌های دز و شاوور دارد.

نحوه دسترسی

دسترسی به تالاب بامدژ از طریق جاده اهواز- اندیمشك امكان‌پذیر است. در هنگام بازدید از این منطقه حفظ محیط زیست و احترام به حریم زندگی حیوانات اهمیت بسیاری دارد .زیرا متأسفانه این تالاب در سال‌های اخیر به دلیل كاهش آب ورودی به تالاب، برداشت بی‌رویه و اضافه بر ظرفیت از منابع موجود در تالاب. ورود آلاینده‌های پساب‌های شهری و كشاورزی، تخریب، تصرف اراضی و زیر كشت بردن، در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته است.