بازار قدیمی اردبیل

بازار قدیمی اردبیل كه یادگاری از سبك معماری عهد صفویه به شمار می‌آید در مركز شهر اردبیل قرار دارد.این بازار مجموعه‌ای است متشكل از تیمچه، سرا، حمام و مسجد و از سابقه‌ای طولانی برخوردار است. به طوری كه در سده‌های ۷ و ۸ هجری رونق فراوانی داست.در سده‌های بعد، قسمتی از بازار بزرگ و تیمچه‌ها و سراها از موقوفات بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به شمار می‌رفت و درآمد و عواید حاصله صرف مخارج این بقعه می‌شد.بنای فعلی بازار از جمله آثار دوره صفویه و زندیه است كه بر بنیان اولیه بازار ساخته شده است. قسمت عمده بازار اردبیل در تغییرات شهری در نیم قرن گذشته تخریب شد و ارتباط بعضی از بخش‌های آن با مركز بازار از بین رفت.

ساختار بازار

از تقسیم‌بندی كلی بازار اردبیل می‌توان به بازار بقالان، قصابان، خراطان، سراجان، قیصریه، چاقوفروشان، كلاه‌دوزان و بسیاری سرای دیگر اشاره كرد. مجموعه كنونی بازار معرف آثاری از دوره صفویه و قاجاریه و شامل راسته اصلی بازار، راسته پیر عبدالملك، راسته قیصریه، راسته كفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، پنبه‌فروشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران، سرای خشكبار (حاجی میرزا)، سرای گلشن، سرای وكیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شكر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگچی و تیمچه زنجیرلی است.

معماری بازار

مجموعه بازار با طاق‌های جناغی و گنبدهای ساده پوشش یافته و عرض طاق نمای مغازه‌ها به‌طور متوسط سه متر و قطر پایه‌های طاق‌ها حدود ۸۰ سانتی‌متر است. روشنایی داخل بازار از طریق روزنه‌های تعبیه شده در پوشش‌های گنبدی تأمین می‌شود.
سرای خشكبارها از دو بازارچه موازی هم كه هر دو بر راسته بازار عمودند تشكیل شده و هر كدام دارای پنج دهانه و ۵۱ مغازه است. سرای گلشن نیز مركب از دو بازارچه و یك سرا است كه در مقابل سرای زنجیرلی واقع شده و به راسته بازار و راسته پیر عبدالملك مربوط می‌شود. از دیگر بخش‌های مهم بازار، چهار سوق یا بازار بزرگ قیصریه است.

كتیبه بازار

بر سر بازارچه شمال شرقی، سنگ نبشته‌ای به چشم می‌خورد كه به علت فرسودگی امكان قرائت آن وجود ندارد. این سنگ نوشته حاوی نام بانی و تاریخ بنا بوده است. تیمچه و سرا و بازارچه زنجیرلی از دیگر بخش‌های مهم بازار اردبیل است كه به راسته بازار راه می‌یابد.قسمت عمده بازار اردبیل در تغییرات شهری در نیم قرن گذشته تخریب شده و ارتباط بعضی از بخش‌های آن با مركز بازار از بین رفته است، به‌طوری كه این بازار در حال حاضر در مركز شهر و در طرفین خیابان امام خمینی واقع شده و بازدیدكنندگان به وضوح می‌توانند جدایی بازار طلافروشان را از بازار قیصریه فعلی مشاهده كنند.

ثبت ملی

مجموعه بازار تاریخی اردبیل در سال ۱۳۶۴ مرمت شد و با شماره ۱۶۹۰ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسید.

نحوه دسترسی

آدرس :استان اردبیل، اردبیل، خیابان امام خمینی