شهر كوهبنان در شمال غربی كرمان و در فاصله ۱۶۵كیلومتری از مركز استان در بین شهرستان های ، راور ، رفسنجان ،بافق ،بهاباد قرار گرفته و در حقیقت مرز استان كرمان با استان های یزد و خراسان جنوبی است كه دارای آب و هوای معتدل كوهستانی است اطراف آن را كوه های مرتفعی احاطه كرده كه بلندترین آنها كوه داودان است . واژه كوهبنان از واژه كوهبانان می‌آید. چون بلندترین نقطه مرزی كرمان، كوهبنان است، در زمان قدیم افرادی از طرف حاكمان مأمور می‌شدند در بالای كوه مستقر شده و دیده‌بانی انجام دهند. آن گروه را كوهبانان می‌نامیدند و محلی كه آنها در آن به كوهبانی می‌پرداختند را كوهبنان نامگذاری كردند.واژه كوهبنان در كتب مختلف به صورت گوناگون آمده‌است از جمله: كوبنان، كوبونان، كهبنان، كبینان و كهنبان.
برخی دیگر بنان را به معنای پسته كوهی دانسته و معنی كوهبنان را كوه پسته می‌دانند كه این احتمال موجه است زیرا در گویش محلی این منطقه واژه بنه به معنی پسته كوهی است.دلیل دیگر به وجود كوهبانان بر اطراف شهر است كه كوهبنان نامگذاری شده ویا وجود گیاه بنه روی كوهای آن است كه به كوه بنه معروف بوده كه بعدها به كوهبنان تغییر پیدا می‌كند.زبان و گویش مردم كوهبنان تفاوت هایی با زبان و گویش كرمان دارد به گونه ای كه مردم روستاهای شمالی كوهبنان به جهت نزدیكی به استان یزد لهجه ای آمیخته از لهجه كرمانی و یزدی دارند.از آن‌جا كه كوهبنان در قدیم مرز میان محدودهٔ كرمان و یزد بوده، حاكمان این دو منطقه همواره بر سر آن نزاع داشته‌اند. ماركوپولو در سفرنامه خود از كوهبنان به عنوان شهری بزرگ و اباد یاد كرده است.
جاذبه های گردشگری كوهبنان
۱-مدرسه عرفان اسلامی شیخ ابوسعید ابوالخیر
از جمله جاذبه های تاریخی كوهبنان است كه روزگاری محل رفت و آمد و برگزاری كلاس های درس و بحث علما ،عرفا ،مشاهیر و فرهیختگان از جای جای كشور در كوهبنان بوده است كه مقبره داخل این مدرسه قدمتی بالای هزار سال دارد .
۲-آرامگاه محمد شهید كوهبنانی (خاك آخوند)
این آرامگاه بنای آجری گنبدداری است كه زیر آن قبری از مرمر متعلق به عارف بزرگی است كه بدست اشرار در مسیر كوهبنان به مشهد مقدس به شهادت رسیده و با توجه به سبك معماری به احتمال قوی این مقبره به قرن یازدهم هجری تعلق دارد .
۳- طبیعت گردی كوهبنان
به دلیل بكر بودن و كوهستانی بودن منطقه روستاهای فراوانی در مركز شهرستان و بخش طغرالجرد بعضا با آثار تاریخی و گردشگری جاذبیت خاصی دارند كه روستاهای درب هود ،گردو كج ،سبلا ، هشونی ، خانمكان ، كهن ، رتك ، رشك ها و منطقه پشتكوئیه و….. از جمله مناطق خوش آب و هوای شهرستان هستند .
۴- سنگ نوشته كوهبنان
در دامنه كوه خانقاه در جوار مجتمع گردشگری خواجه خضر اشعاری زیبا بر دل صخره های سخت حك شده كه منسوب به كمال الدین خجندی است و قدمت این اثر حدود ۷۰۰ است .با توجه به گذر زمان و تغییرات جوی این اثر باید بیشتر مورد توجه قرار دوست داران میراث فرهنگی گیرد .
۵- مدرسه كاشانی كوهبنان
این بنا در حقیقت اولین مدرسه رسمی در كوهبنان هست كه زمانی محل تعلیم و تربیت انسان هایی برجسته بوده كه از این دیار برخاسته اند و امروز در جای جای كشور در سمت های مختلف مشغول خدمت به آحاد مردم هستند .البته این بنای بسیار زیبا و جذاب تاریخی قدمتی بالای ۱۰۰ سال دارد .كه مدت زمانی بعنوان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان مورداستفاده قرار گرفت.
۶- قلعه دختر كوهبنان
در بالای كوه خانقاه و در نوك این كوه بنایی زیبا ساخته شده كه عظمت آن هر ببینده ای را به تحیر وا می دارد این بنا از سنگ و ساروج ساخته شده كه قدمت آن را به دوره ساسانیان نسبت می دهند در حالی كه این قلعه چهار برج و بارو دارد .در اثر گذر زمان بخشی از این اثر تاریخی فرو ریخته و در صورت غفلت در آینده فقط نامی از آن باقی خواهد ماند.البته چندین سال پیش به همت شهرداری تعدادی پله ساخته شده كه در صورت ادامه راه رسیدن به قلعه دختر كوهبنان آسان تر می شود .
۷-تخت لطیفی كوهبنان
در دامنه كوه خاتقاه و در مجتمع تفریحی و گردشگری خواجه خضر بنایی از سنگ و ساروج ساخته شده كه روزگاری محل عبادت علما وعرفا همچنین محل تدریس مشاهیر و برگزاری جلسات شبانه و مذهبی بوده است .در این محل علما و عرفای بزرگی به امر تدریس و تحقیق می پرداختند كه طی چند سال گذشته به همت میراث فرهنگی استان و پیگیری های مجددانه رئیس اداره میراث فرهنگی كوهبنان عملیات بهسازی ،مقاوم سازی و زیبا سازی این اثر تاریخی انجام شده است .
۸- آسیاب های هشت گانه آبی كوهبنان
سلسله آسیاب های هشت گانه آبی به صورت متوالی و پشت سر هم در شمال شهر كوهبنان و در نزدیكی روستای تاریخی افزاد قرار دارند كه قدمت آنها به هزار سال می رسد .در حقیقت یكی از شاخص ترین آثار تاریخی كوهبنان هستند كه نشانی از خلاقیت مردان این دیار و قدرك درك و فهم بالای مردم این خطه دارد .تا چند سال پیش چند آسیاب آبی در بالا دست شهر كوهبنان كار می كردند كه در حقیقت بهترین آرد در این آسیاب ها بدست می آمد كه در نهایت مرغوب ترین و خوش خوار ترین نان ها وارد بازار می شد.
۹-درختان سر به فلك كشیده روستای سبلای كوهبنان
در شمال شهر كوهبنان و در فاصله ۱۴كیلومتری مركز شهرستان روستایی با درختان تنومند و كهنسال وجود دارد كه منطقه ای بكر و زیبا را خلق كرده اند درختانی كه قدمت آنها بعضا به پنج هزار سال پیش بر می گردد.
این منطقه بدلیل جذابیت خاص و هوای مساعد كوهستانی امروزه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.
۱۰-آكواریم طبیعی روستای تاریخی درب گزك كوهبنان
روستایی در غرب كوهبنان كه در فاصله ۱۱كیلو متری مركز شهرستان قرار دارد كه به میمند كوچك استان كرمان شهرت دارد .
۱۱- بافت سنگی و تاریخی بخش طغرالجرد
این بافت زیبا كه در بخش طغرالجرد قرار دارد از سنگ ،چوب و گل ساخته شده به گونه ای كه این خانه ها دور تا دور كوهی استراتژیك قرار گرفته اند.
۱۲- قلعه بزرگ و تاریخی دهستان خرمدشت كوهبنان
دهستان خرمدشت در شمال غربی و در فاصله ۳۰ كیلومتری مركز شهرستان قرار دارد این منطقه مردمانی میهمان نواز و خون گرم دارد در این خطه امام زاده زیدبن علی مدفون است و قلعه ای بزرگ و تاریخی قرار دارد كه متعلق به دوره صفویه است .
۱۳- خانه تاریخی آل طاها كوهبنان
در شمال شهر كوهبنان بنایی آجری و گنبدی با بادگیری زیبا متعلق به دوران قاجار خودنمایی می كند نمای جلوی این ساختمان با آجرهای تزیینی به صورت هندسی مزین شده فضاهای موجود در این بنا تالار ستون دار، شبستان ،حیاطی و …است كه با درختان زیبا و كهن سال چنار به این بنا جلوه ای خاص بخشیده است .
۱۴-مسجد جامع كوهبنان واقع در محله انصار شهرستان
این مسجد بسیار زیبا و تاریخی قدمتی به بلندای تاریخ دارد به گونه ای كه از قرن چهارم صدای اذان از مناره های این مسجد كه در حقیقت اولین و بزرگترین مسجد شهر كوهبنان در قرن های ابتدایی اسلام است به گوش می رسد .
