كویر دوشاخ سبزوار

كویر دوشاخ سبزوار در موقعیت جغرافیایی E5617 شرقی تا E5733 شرقی و N3622 شمالی تا N3602 شمالی مابین استانهای سمنان و خراسان رضوی گسترده شده است. كویر سبزوار در شرق پارك ملی توران و غرب پناهگاه حیات وحش شیر احمد، در جنوب محور ارتباطی تهران مشهد و در غرب شهر سبزوار قرار گرفته است. در شمال این منطقه رشته كوه گر قرار گرفته است. این منطقه با ارتفاع متوسط ۸۰۰ متر از سطح آبهای آزاد مكانی برای انباشت سیلابهای و هرز آب های منطقه است. عمده سطح كویر توسط زمینهای پف كرده نمكی و در قسمت شمالی توسط گنبدهای نمكی احاطه شده است.

از رودهای مهم كه به این كویر میریزند میتوان به كال شور جاجرم كه از سمت شمال غربی و كال شور سبزوار كه از سمت شرق وارد این كویر میشوند اشاره كرد. علت نامگذاری این كویر به دو شاخ به دلیل شكل این كویر است كه در سمت غرب و شرق مانند شاخ به سمت شمال باریك میشوند. كویر گستره ای شرقی غربی دارد. طول آن در حدود ۱۰۰ كیلومتر و عرض آن ۴۰ كیلومتر است. در قسمت جنوبی كویر در حوالی روستای رضا آباد شاهرود گنبدهای نمكی و اجتماعات ماسه ای منطقه را فرا گرفته است.

پوشش گیاهی

منطقه كویر دو شاخ در مركز و مناطق كویری آن فاقد پوشش گیاهی است و زمین كاملا عریان است. اما در حاشیه نمكزار گیاهان شور پسند همچون اشنان و گز قابلیت رشد یافته اند. در نواحی ماسه ای و استپی حاشیه كویر به عنوان نمونه می توان به گونه های زیر اشاره نمود: گون، اسفناج وحشی، تره تیزك، كاكوتی، فرفیون، گل گندم، شقایق كوهی، انغوزه، زنبق صحرایی، ملیكا. خارشتر، كلاه میرحسن، كاروانكش، افدرا، اسكنبیل، تاغ، قیچ، پرند، گز، گل كتانی، بابونه ای، شب بوی صحرایی، تلخك. اسفند ، علف شور، كلپوره، شیرینك.

پوشش گیاهی این منطقه و تپه های ماسه ای حاشیه ان بعلت چرای بی رویه و بوته كنی شدید بشدت تخریب شده است . بطوریكه حدود ۸۵۰ هكتار از تپه های ماسه ای اطراف روستا كاملاً بدون پوشش گیاهی گردیده است. به صورت تپه های ماسه ای فعال روستا را تهدید می نماید . این مسائل و مشكلات دیگر نیاز به انجام عملیات تثبیت شن را درمنطقه ضروری می نماید.

حیات وحش

حیات وحش منطقه شامل گرگ، شغال، روباه معمولی، كفتار، یوزپلنگ، كاراكال، پلنگ، گربه وحشی یا دشتی، جبیر، آهو، پازن، (زیر گونه ایرانی) قوچ وحشی و گورخر (زیرگونه ایرانی) است. هوبره، زاغ بور، بحری، دلیجه، كبك، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، چاخ لق، كبوتر چاهی، یاكریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی، دم جنبانك ابلق، سنگ چشم دم سرخ و گنجشك معمولی از جمله پرندگان این منطقه هستند. انواعی گوناگونی از رده خزندگان در این منطقه به چشم می‌خوردكه شامل راسته لاك‌پشت‌ها و نیز خانواده آگاماها، سمندرها و اسكینك ها است. از دیگر خانواده خزندگان می توان به بزمجه ها اشاره كرد.

نحوه دسترسی

جاده ای خاكی از شهر مزینان به سمت جنوب از وسط این كویر عبور میكند. محور ارتباطی تهران مشهد از شمال غربی این كویر عبور میكند. همچنین مسیر ارتباطی داورزن، مزینان به روستای رضا آباد شاهرود از این منطقه عبور می كند.