خانه تاریخی تاج كاشان ، در خیابان علوی شهر كاشان قرار دارد و یكی از بناهای گودال باغچه‌ای اصیل مردم این شهر در دوران قاجاریه با حدود دو قرن قدمت است. این خانه تاریخی كه اكنون با عنوان خانه هنرمندان از آن كاربری فرهنگی می‌شود دارای ۷۰۰ مترمربع عرصه و ۸۰۰ مترمربع اعیانی و برخوردار از معماری ارزشمند بومی از نمونه خانه‌های عام مردم كاشان در آن دوره است.
معماری بنا
خانه تاج در ۳ طبقه همكف، گودال باغچه و سرداب تحتانی، دارای ۲ باب حیاط بیرونی و اندرونی و ۱۳ باب اطاق پنج دری و سه دری و تك دری است.حیاط بیرونی خانه با ورودی از هشتی پنج ضلعی منحصر به فرد و دالان باریك پیچیده، فضا را از دید رهگذر محفوظ داشته است. حیاط بیرونی دارای یك باب مطبخ و سرداب كوچك می باشد كه سرداب در زمین رُس حفاری شده و دارای نم خوانی است مخصوص نگهداری مواد خوراكی در تابستان گرم این دیار. ایوان پیشكم بوسیله ۳ باب درب میوجی توپر (فاقد شیشه)، حرمت قسمت بیرونی (خاص مراجعات) را از اندرونی كه مخصوص زندگی كدبانو و اهل و عیال در خانه است را حفظ می نماید كه این موضوع ماهیت فرهنگ و تمدن اسلامی را تعریف می‌نماید.
درونگرایی، تناسب، تقارن، تعادل، هماهنگی، ظرافت و در عین حال قداست و نجابت در این خانه نشانی از معماری اصیل كاشان و هویت تاریخی مردم این دیار است.حیاط اندرونی و شارم های اطراف گودال باغچه و مهتابی مقابل با غرفه های مجاور شارم بوسیله راه پله ای باریك ما را به پائین خانه هدایت می‌كند.باغچه‌ها و آب نمای مركزی گودال باغچه طراوت را از دهانه باز زیر زمین به سرداب و پس سرداب منتقل می‌نماید.
بادگیر بنا
بادگیر مرتفع بام هوای گرم و خشك و سوزان تابستان را بوسیله وزش باد گرفته و از پره های داخل بادگیر به كانال‌های مرطوب اطراف سرداب منتقل كرده و پس از خنك شدن از طریق شبكه‌های جعفری به داخل زیر زمین هدایت می‌كند و باعث اختلاف دمای بین پانزده تا بیست درجه سانتیگراد با سطح كوچه می‌شود.
خانه تاج به صورت متروكه و مخروبه در مرداد ماه سال ۱۳۸۳ توسط معمار مرمت بناهای تاریخی كاشان سید اكبر حلی خریداری و مرمت و بازسازی شد.خانه تاج با شماره ۹۰۲۸ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.
نحوه دسترسی
آدرس : كاشان – خیابان علوی – جنب خانه عباسیان
