آرامگاه سیبویه شیراز

آرامگاه سیبویه شیراز ،یكی از بناهای یادبود استان فارس است كه در محله سنگ سیاه شهر شیراز در قبرستان باهلیه قرار دارد. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی توسط انجمن آثار ملی ایران آرامگاهی برای این دانشمند گرانقدر ساخته می‌شود. بنای آرامگاه تالاری است. در سمت شمال به طول ۸ و عرض ۵ متر كه شامل طاق‌نماهایی با كاشی‌های معرق اثر هنرمندان خراسانی است. قبر سیبویه در وسط آرامگاه واقع شده و روی آن سنگ سیاهی به طول ۱۹۰، عرض ۷۰ و ارتفاع ۳۵ سانتی‌متر قرار دارد. در واقع نام محله سنگ سیاه به وجود همین سنگ بازمی‌گردد.

سیبویه كه بود ؟

سیبویه كه نام كامل وی ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر البصری می‌باشد. در سال ۱۴۰ هجری قمری در شهر بیضا در شهرستان سپیدان استان فارس به دنیا آمد. وی در سن ۱۴ سالگی برای تحصیل علم عازم بصره شد. و در بغداد كه در آن زمان مركز علم و دانش بود. یكی از برجسته‌ترین دانشمندان علم اللغت شد. وی از فیلسوفان بنام و از علمای اعظم نحو و علوم عرب است به طوری كه «الكتاب» اولین كتاب حاوی صرف و نحو و از منابع و مآخذ قابل اطمینان است. در واقع سیبویه اولین فردی بود كه برای زبان عربی صرف و نحو نوشت. و صداها را در این زبان مشخص ساخت. بنابراین علامات ضمه، فتحه، كسره و تنوین‌ها، از ابتكارات سیبویه است از همین رو وی به «سیبویه نحوی» ملقب گشت.

كاری كه سیبویه در این زمینه انجام داد، در زمان خود یك شاهكار بود. و بدون كاری كه وی انجام داد، پیشرفت زبان عربی میسر نبود و استحكام این زبان به این صورت باقی نمی‌ماند.

سیبویه هنگامی كه عزم سفر به خراسان نموده بود در مسیر راه بیمار می‌شود. و در سال ۱۸۰ هجری قمری در حالی كه فقط ۴۰ سال داشت. در شهر شیراز از دنیا می‌رود و در گورستان باهلیه مدفون می‌شود. یكی از راه‌های دسترسی به این آرامگاه، از طریق دروازه كازرون است. با گذشتن از مقابل امامزاده سید تاج‌الدین غریب و با پیمودن مسافتی حدود ۸۰۰ متر می‌توان به آرامگاه رسید.

ناگفته نماند كه در شهر قدیمی سیراف (در عسلویه استان بوشهر) كه اكنون بندر طاهری نامیده می‌شود، یك مزار دیگر به نام این دانشمند وجود دارد.

ریشه نام سیبویه

معنای نام وی «منسوب به سیب» است زیرا بسیاری از نام‌های ایرانی پیش از اسلام و اوایل دوره اسلامی به پسوند نسبی «-ویه» ختم می‌شدند همچون دادویه و زادویه. فیروزآبادی مؤلف قاموس درباره معنای نام وی می‌گوید: سیبویه یعنی «بوی سیب» و برخی نوشته‌اند كه این تركیب، معرف كسی است كه از وی بوی خوش به مشام می‌رسیده است. گروهی نیز ظرافت و لطافتی كه سیبویه داشته را دلیل اشتهار وی به این نام می‌دانند.

نحوه دسترسی

آدرس :شیراز، دروازه كازرون، محله سنگ سیاه