خورش تره فرنگی یكی از غذاهای خوشمزه و پرخاصیت می باشد كه در قسمت های غربی ایران طرفدار زیادی دارد . شاید جالب باشد بدانید كه هر چند این سبزی معمولا در فصول سرد سال می روید، ولی طبع گرم و خشكی دارد و برای درمان برخی بیماری ها، تقویت سیستم ایمنی و گوارش و حتی برای لاغری و كاهش وزن هم استفاده می شود. به هر حال برای تنوع دادن به فهرست غذایی تان، بهتر است این خورش لذیذ و مفید را در دستور كار قرار دهید.
در طرز تهیه خورش تره فرنگی از مواد متنوعی می توانید استفاده كنید. مثلا برخی این خورش را با لوبیا قرمز، لوبیا چیتی و لوبیا چشم بلبلی درست می كنند. اگر از لوبیا استفاده می كنید، حتما از شب قبل به مدت حداقل ۸ ساعت آن ها را در آب خیس و چند بار آب آن را عوض كنید تا نفخ آن گرفته شود.استفاده از سبزی های معطر دیگر مثل نعنا و شنبلیله در كنار تره فرنگی، طعم خورش را لذیذتر می كند. ولی میزان استفاده از این سبزی ها در طرز تهیه خورش تره فرنگی باید كمتر از میزان تره فرنگی باشد. اگر از این سبزیجات استفاده می كنید، بهتر است آن ها را از قبل در مقداری روغن تفت دهید تا طعم خامی خود را از دست بدهند.
اگر به سبزی تازه دسترسی ندارید، می توانید از نعنا یا شنبلیله خشك هم استفاده كنید. فقط به خاطر داشته باشید كه هر چند شنبلیله عطر خاص و دلپذیری به خورش می دهد، ولی در صورتی كه زیاد استفاده كنید یا زیاد آن را سرخ كنید، خورش در نهایت تلخ خواهد شد.این كه در طرز تهیه خورش تره فرنگی از رب گوجه فرنگی استفاده كنید یا آن را بدون رب گوجه درست كنید، به سلیقه و طبع شما بستگی دارد و اختیاری است.
استفاده از مقداری دانه غوره در طرز تهیه خورش تره فرنگی هم متداول است و آن را خوشمزه تر می كند. اگر دانه غوره نداشتید، می توانید از آبغوره یا حتی آبلیمو استفاده كنید.خورش تره فرنگی را می توانید به صورت گیاهی هم درست كنید. در این صورت باید به جای انواع گوشت، از حبوبات، قارچ یا توفو استفاده كنید.خورش تره فرنگی را می توانید هم با برنج و هم با انواع نان، به همراه ماست، سالاد یا ترشی سرو كنید.
برای این كه مایه خورش تره فرنگی غلیظ تر شود، می توانید به آن به اندازه ۱ قاشق غذاخوری آرد اضافه كنید. برای اضافه كردن آرد، ۱ قاشق آرد را در نصف لیوان آب سرد مخلوط كنید تا گلوله نشود. وقتی آرد و آب كاملا با هم حل شدند، آن را به خورش اضافه كنید.استفاده از سیب زمینی در طرز تهیه خورش تره فرنگی هم می تواند باعث ایجاد لعاب بیشتر به خورش شود.برای مقوی تر و خوش طعم تر شدن خورش تره فرنگی، می توانید به جای آب، به آن آب قلم یا استاك مرغ و گوشت اضافه كنید.
در ابتدا لوبیا را از شب قبل در مقداری آب خیس كنید و چند بار آب آن را تعویض كنید. گوشت را به مكعب های ۲ سانتی متری (قورمه ای) خرد كنید و بشویید. اجازه دهید آب اضافی آن خارج شود. پیاز را پوست بگیرید و نگینی ریز یا خلالی باریك خرد كنید. در یك قابلمه مقداری روغن بریزید و پیاز را در آن تفت دهید تا سبك و طلایی شود. سپس تكه های گوشت را به آن اضافه كنید و تفت دهید تا تغییر رنگ بدهد. زردچوبه و فلفل سیاه را اضافه كنید و دوباره تفت دهید.
به مواد داخل قابلمه، رب گوجه فرنگی را اضافه كنید و تفت دهید تا هم طعم خام آن گرفته شود و هم رنگ باز كند. در این فاصله گوجه فرنگی ها را هم به صورت نگینی خرد، یا آن ها رنده كنید و به مواد داخل تابه اضافه كنید. صبر كنید تا گوجه فرنگی كمی بپزد و نرم شود. در ظرف را روی آن بگذارید و حرارت را روی حالت ملایم تنظیم كنید.
در این مرحله از طرز تهیه خورش تره فرنگی، لوبیاها را از آبی كه در آن خیس كرده بودید، آبكش كنید و به مواد داخل قابلمه اضافه كنید. آن ها را هم كمی تفت بدهید. به اندازه ۳ لیوان به قابلمه آب جوش اضافه كنید. اجازه دهید آب شروع به قل زدن كند. حرارت را كم كنید و در ظرف را بگذارید. اگر عجله دارید، این مراحل را به جای قابلمه در زودپز انجام دهید.
تره فرنگی را تمیز كنید و برگ ها و ساقه های آن را جدا كنید و در مقداری آب خیس كنید تا گل و لای آن پاك شود. سپس آن را كاملا بشویید و مراقب باشید كه گل و لای در تره فرنگی نمانده باشد. تره فرنگی ها را به قطعات ۲ تا ۳ سانتی متری خرد كنید. سیب زمینی را بشویید. آن را پوست بگیرید و نگینی خرد كنید. در یك تابه مقداری روغن بریزید و بعد از داغ شدن، سیب زمینی را در آن سرخ كنید و تفت دهید.
بعد از سرخ شدن سیب زمینی، آن را از تابه خارج كنید و كنار بگذارید. تره فرنگی را به تابه اضافه و آن را با روغن، سرخ كنید تا كمی نرم شود. سپس نعنا و شنبلیله خشك را اضافه كنید و دوباره تفت دهید. ۱ تا ۲ دقیقه تفت دادن كافی است. ممكن است سرخ كردن بیشتر از این، خورش را تلخ كند. حالا شعله گاز را خاموش كنید.
بعد از این كه گوشت و مواد داخل قابلمه پختند و گوشت نرم شد، تره فرنگی سرخ شده به همراه نعنا و شنبلیله را اضافه كنید. سیب زمینی های سرخ شده را به مواد اضافه كنید. درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید تره فرنگی ها نرم شوند. در ۱۰ دقیقه پایانی، ۱ قاشق آبلیمو به همراه نمك اضافه كنید. طعم خورش را بچشید و در صورت اندازه بودن چاشنی ها و پختن مواد، بعد از این كه آب خورش تره فرنگی به غلظت دلخواهتان رسید، حرارت را خاموش كنید. خورش را در ظرف مناسب همراه با نان یا برنج سرو كنید.
برای طرز تهیه خورش فرنگی با مرغ، همه مراحل بالا را رعایت كنید و تنها به جای گوشت، از مرغ استفاده كنید. در این صورت مدت زمان كمتری هم برای پخت نیاز دارید. می توانید گوجه فرنگی و رب گوجه را هم از طرز تهیه خورش تره فرنگی حذف كنید. یا از سبزیجات معطر تازه و ساطوری شده در غذا استفاده كنید.منبع : افق كوروش
تره فرنگی كه به نام گندنا هم شناخته می شود (به انگلیسی : Leek و با نام علمی : Allium ampeloprasum) نوعی سبزی خوراكی از سرده والك و مانند سیر و پیاز از خانواده نرگسیان می باشد كه در فصل بهار می روید.
پاك سازی پوست صورت
تره فرنگی یك دیورتیك طبیعی بوده كه با سم زدایی و پاك سازی بدن به ویژه كبد به پاك سازی پوست صورت هم كمك كرده و به درمان آكنه و جوش صورت و جوان سازی پوست صورت كمك می كند.
ضد آفتاب طبیعی
مقادیر بالای بتا كاروتن، ویتامین C و ویتامین E موجود در تره فرنگیبه عنوان یك ضد آفتاب طبیعی عمل كرده و پوست صورت و بدن را از آسیب رادیكال های آزاد و اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت می كند.
تقویت و افزایش رشد مو
ویتامین C و آهن موجود در تره فرنگی به بهبود گردش خون در بدن و پوست سر كمك كرده و به تقویت فولیكول های مو و افزایش رشد مو كمك كرده و از ریزش مو جلوگیری می كند.
فواید دارویی و درمانی تره فرنگی برای بدن
جنین و زنان باردار
مقادیر بالای ویتامین B9 (كه به نام های فولیك اسید و فولات هم شناخته می شود) موجود در تره فرنگی از بروز نقص سیستم عصبی جنین در دوران بارداری پیشگیری می كند.فیبر موجود در تره فرنگی خطر ابتلا به یبوست را كه یكی از مشكلات رایج زنان باردار در دوران بارداری است، كاهش می دهد.
نوزادان و كودكان
مقادیر بالای انواع ویتامین ها و مواد معدنی موجود در تره فرنگی به بهبود رشد نوزادان و كودكان كمك می كند.فیبر موجود در تره فرنگی حركات روده نوزادان و كودكان را بهبود می بخشد و خطر یبوست را در آن ها كاهش می دهد.
فشار خون
مقادیر بالای فلاونوئید های موجود در تره فرنگی با افزایش تولید اكسید نیتریك باعث رقیق شدن خون و آرام شدن رگ های خونی شده و به درمان فشار خون بالا كمك می كند.
كلسترول خون و قلب
فیبر موجود در تره فرنگی نقش مهمی در كاهش كلسترول بالای خون دارد و به این ترتیب خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را كاهش می دهد.فولات موجود در تره فرنگی باعث كاهش سطح بالای هموسیستئین موجود در خون شده و به پیشگیری و درمان بیماری های قلبی و آترواسكلروزیس كمك می كند.
دیابت و قند خون
تره فرنگی با مهار آنزیم آمیلاز كه كربوهیدرات های پیچیده را به قند تبدیل می كند باعث كاهش سرعت گلوكز در خون شده و خطر افزایش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را كاهش می دهد.آلیسین موجود در تره فرنگی احتمال ابتلا به سندرم متابولیك و نوروپاتی دیابتی را كاهش می دهد.
فلاونوئید ها و آنتی اكسیدان های موجود در تره فرنگی به تقویت عملكرد قلب در افراد مبتلا به دیابت كمك می كند.
لاغری و كاهش وزن
تره فرنگی یكی از سبزیجات كم كالری و بدون چربی بوده كه می تواند باعث لاغری و كاهش وزن شود. همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در تره فرنگی باعث كاهش اشتها شده و با پیشگیری از پرخوری به لاغری و كاهش و وزن كمك می كند.
سرماخوردگی
تره فرنگی یكی از بهترین گیاهان برای درمان طبیعی سرماخوردگی، آنفلونزا و تب یونجه می باشد.
مقادیر بالای ویتامین A و ویتامین C موجود در تره فرنگی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و بیماری های عفونی را كاهش می دهد.
معده و دستگاه گوارش
فیبر موجود در تره فرنگی به بهبود هضم غذا، تقویت معده و سلامت دستگاه گوارش كمك می كند.
یبوست
مقادیر بالای فیبر موجود در تره فرنگی به بهبود حركات روده كمك كرده و برای پیشگیری و درمان یبوست مفید می باشد.
پوكی استخوان
مقدار بالای ویتامین K موجود در سبزی تره فرنگی باعث تقویت استخوان ها شده و خطر ابتلا به پوكی استخوان در زنان و مردان را كاهش می دهد.
سرطان
مقادیر قابل توجه آنتی اكسیدان ها و پلی فنول های موجود در تره فرنگی از تشكیل تومور های بدخیم در بدن پیشگیری كرده و خطر ابتلا به انواع سرطان به ویژه سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سرطان تخمدان را كاهش می دهد.
چشم
تره فرنگی منبع خوبی از لوتئین و زاكسانتین می باشد كه به بهبود بینایی كمك كرده و خطر ابتلا به آب مروارید و دژنراسیون ماكولار مرتبط با سن را كاهش می دهد.
آلزایمر و پاركینسون
منیزیم، فسفر و فولات موجود در تره فرنگی به بهبود تمركز، تقویت حافظه و توانایی مغز برای پردازش اطلاعات كمك كرده و خطر ابتلا به بیماری های زوال عقل، آلزایمر و پاركینسون را كاهش می دهد.
درمان بیماری های التهابی مزمن
ویتامین K موجود در تره فرنگی دارای خواص ضد التهابی است و می تواند خطر ابتلا به بیماری های التهابی مزمن نظیر دیابت، چاقی و آرتریت روماتوئید را كاهش دهد.
درمان كم خونی
مقادیر بالای آهن و همچنین ویتامین های خانواده B موجود در تره فرنگی با افزایش گلبول های قرمز خون شده و برای درمان كم خونی فقر آهن و آنمی مفید می باشد.
عوارض و مضرات تره فرنگی
تره فرنگی ممكن است در برخی افراد حساس باعث ایجاد حساسیت و واكنش های آلرژیك شود.تره فرنگی حاوی مقادیر قابل توجهی اگزالات است كه باعث تشدید علائم بیماری در افراد مبتلا به سنگ كیسه صفرا و سنگ كلیه می شود.
طبع تره فرنگی چیست؟
طبیعت تره فرنگی گرم و خشك می باشد. تره فرنگی منبع خوب انواع آنتی اكسیدان ها و فلاونوئید ها، ویتامین K، ویتامین B6، ویتامین E، ویتامین A، ویتامین C، فولات، تیامین، منگنز، مس، آهن، منیزیم، كلسیم و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.
تره فرنگی یكی از گیاهان بومی مدیترانه و خاورمیانه می باشد. تره فرنگی خام و پخته را می توان برای تهیه سوپ تره فرنگی، انواع سس و سالاد، تره فرنگی پلو، خورش تره فرنگی، كوكو تره فرنگی و املت سبزیجات استفاده كرد.
فرق تره با تره فرنگی
تره و تره فرنگی هر دو دارای برگ های مسطح و صاف هستند اما تره فرنگی در انتهای برگ ها دارای یك پیاز سفید می باشد.
فرق پیازچه و تره فرنگی
پیازچه از نظر اندازه نسبت به تره فرنگی كوچكتر بوده و طعم تندی دارد، تره فرنگی از نظر اندازه نسبت به پیازچه بزرگتر است و طعم شیرین تر و ملایم تری دارد.كلاهك سفید سر پیازچه مانند پیاز دارای لایه های در هم تنیده است اما كلاهك سفید سر تره فرنگی لایه های زیادی ندارد.برگ های پیازچه لوله ای شكل ولی برگ های تره فرنگی صاف و مثل تره هستند.
مشخصات تره فرنگی خوب
تره فرنگی خوب دارای ساقه ی سفید با اندازه ی متوسط و برگ های سبز و صاف بدون لكه می باشد. پیشنهاد می كنیم كه تره فرنگی را بشویید، خشك كنید و لای یك پارچه ی نخی به مدت یك هفته درون یخچال نگهداری كنید.