كافر گنبد به شكل برجی ۸ضلعی با ازاره سنگی و دیوارهای آجری بر روی صفه‌ای وسیع در شمال روستای نیاق شهر قزوین واقع شده است. این برج دارای سه ورودی در شمال، شرق و غرب می‌باشد. در ضلع جنوبی این بنا محراب ساده‌ای ایجاد شده است.در وسط هر ضلع از داخل بنا طاق‌نمایی به شكل قوس تیزه‌دار ساخته شده كه نسبت به سطح اضلاع ۸ضلعی برجسته‌تر می‌باشند. بقایای پوشش گنبد مدوری كه به كمك طاق‌نماها و پاباریك‌ها شكل گرفته، دیده می‌شود كه احتمالاً پوشش دوم آن مخروطی بوده است.به نظر می‌رسد این بنا از آثار دوره سلجوقی و مدفن یكی از بزرگان فرقه اسماعیلیه باشد.
در حدود دو كیلومتری شمال روستای الولك شهرستان قزوین، بنایی با نام كافر گنبد واقع شده است. این گنبد كه جزو آثار باقی مانده از دوره‌ی سلجوقیان است، در سال ۱۳۸۰ ثبت ملی شده است.در مورد زمان دقیقا ساخت این بنا، علت ساخت و نام این بنا اتفاق نظر وجود ندارد. همانطور كه گفته شد كارشناسان قدمت این بنا را به اوایل قرن ششم و زمان حكومت سلجوقیان نسبت می‌دهند و احتمال می دهند با توجه به نوع معماری آن، این بنا یك مقبره و احتمالا محل دفن یكی از بزرگان اسماعیلیان بوده است. در مورد نام این بنا هیچ منبعی وجود ندارد و از روزگاری دور به این نام بین مردم محلی شناخته می‌شده است.
كافر گنبد یا گنبد كافر، بر روی صفه‌ای وسیع به صورت برجی هشت ضلعی ساخته شده است. نمای خارجی گنبد هشت ضلعی است و طول هر ضلع آن ۲.۸۰ متر است. در بخش خارجی بنا هیچ تزییناتی به كار نرفته به جز در قسمت بالای آن كه یك ردیف آجركاری در امتداد جرزهای نبش با برجستگی كمتری بالار فته و شكل یك قوس و طاق نمای تزئینی را به وجود آورده است. مصالح مورد استفاده برای ساخت این بنا سنگ و آجر و گچ بوده است.گنبد كافر دارای سه در ورودی بوده است كه در قسمت بالای دو در شمالی و غربی، قوسی تیزه‌دار و در اطراف آن، قاب مستطیل شكلی قرار گرفته است. در شرقی در حال حاضر مسدود شده است.بنا دارای گنبد بوده است اما امروزه چیزی جز طرح قوس آن باقی نمانده كه با ملاط و گچ ساخته شده بوده است. كارشناسان حدس می زنند كه گنبد این بنا دو پوسته بوده و پوشش دوم آن احتمالا مخروطی شكل بوده است و احتمالا در میان دو پوشش، به جز آجر از سنگ لاشه نیز استفاده شده است.
در ساخت بنا به تقارن دقت زیادی شده است. هر گوشه از جرزها كه در خارج بنا برجستگی داشته، به همان میزان و شكل در داخل دارای برجستگی است. در حد فاصل هر دو طاق نما و در بالای جرزهای هر كنج، قالبی گچی تعبیه گردیده است كه داخل آن را با آجر پر كرده‌اند. به این ترتیب، طرح هشت ضلعی را به كمك طاق نماها و پا باریك‌ها به یك طرح دایره‌ای تبدیل كرده‌اند تا بتوانند از آنجا اولین رج آجر چینی را آغاز كنند. در داخل بنا به جز محراب ساده كه قسمتی از آن گچكاری شده، مورد خاصی دیده نمی‌شود.
باستان‌شناسان حدس می‌زنند كه در دوران رونق این بنا، زیر آن سردابی وجود داشته است. در گذشته حدودا ۲۵ آسیاب آبی در این منطقه قرار داشته و مردم مناطق اطراف برای آسیاب كردن گندم و جو به اینجا مراجعه می كردند.با توجه به ارزش تاریخی اسلوب معماری و نوع آجرهای به كار رفته در بنای كافر گنبد و جلوگیری از آسیب‌های طبیعی و حفظ اثر در سال‌های اخیر، سازمان میراث فرهنگی استان قزوین اقدام به بازسازی این بنای تاریخی كرده است. ساماندهی محوطه، بازسازی ایوان و گنبد، بند كشی و كف سازی بنا از جمله مرمت‌هایی است كه در گنبد كافر صورت گرفته است.
دسترسی به این منطقه از روستای الولك است. این بنا در نزدیكی بنایی به نام سلطان ویس قرار دارد. حواستان باشد كه بخشی از مسیر باید پیاده طی شود، برای همین اگر توانایی پیاده‌روی طولانی را ندارید می توانید از مردم محلی قاطر كرایه كنید.
