غذاهای گیاهی ایرانی ، مناسب برای گردشگران گیاهخوار

سالهای زیادی است كه با واژه گیاهخواری و انواع آن همچون وگان ها آشنا شده ایم . همانطور كه می دانید گیاهخواری فقط یك رژیم غذایی نیست ، بلكه نوعی سبك زندگی‌ است.این گونه افراد در سفر محدودیت های غذایی دارند اما در غذاهای ایرانی به دلیل تنوع بسیار زیاد بخصوص در شمال كشور این محدودیت وجود ندارد و اگر با غذاهای گیاهی ایران آشنا باشند به راحتی می توانند در سفر سفارش دهند و از سفر خود لذت ببرند . در این مطلب می خواهیم با غذاهای گیاهی ایرانی ، مناسب برای گردشگران گیاهخوار آشنا شویم . گیاهخواران با مطالعه این مطلب می توانند غذای باب طبعشان را پیدا كنند .

گیاهخواری شاخه‌های مختلفی دارد، از وگنیسم‌ها گرفته كه هیچ‌گونه مواد گوشتی و فراورده‌هایی مانند لبنیات و تخم‌مرغ و عسل و… را مصرف نمی‌كنند، تا گیاهخوارانی كه مصرف لبنیات و تخم‌مرغ و… را مجاز می‌دانند. به طبع انتخاب هر یك از این شیوه‌ها انتخابی است كه افراد براساس باورهایشان انجام می‌دهند و مثل همه سبك‌ زندگی‌های دیگر موافقان و مخالفان خودش را دارد.

آش پهتی بوشهری

آش پهتی كه برخی به آن خورش پهتی هم می‌گویند از غذاهای محلی استان خوزستان است. پهتی گویا تلفظی از واژه پخته به معنای آش است و یكی از غذاهای گرمی است كه مردم خوزستان در فصل سرما درست می‌كنند. پهتی را در خوزستان حمیص هم می‌نامند. مواد اصلی تشكیل‌دهنده پهتی چغندر، اسفناج یا برگ چغندر، سیر، لوبیا چشم‌بلبلی، ماش، سركه و نمك و فلفل است و از شیره تمر هندی به‌عنوان چاشنی محلی غذا استفاده می‌شود.

والك پلو، غذای محلی تهران و كرمانشاه

والك سبزی‌ای خودرو و كوهی است كه در فصل بهار در دامنه كوه‌ها می‌روید. والك پلو را با والك كوهی تازه یا خشك درست می‌كنند. مشخص است كه والك تازه عطر و طعمی به مراتب بهتر دارد. بعضی‌ها از پیاز والك ترشی درست می‌كنند و بعضی‌ها پیازش را در برنج می‌ریزند. والك پلو را با برنج و والك می‌پزند و در صورت تمایل در آن از چاشنی‌هایی مثل زعفران و سماق استفاده می‌كنند. البته والك‌پلو را با مرغ هم سرو می‌كنند كه اگر گیاهخوار باشید، می‌توانید این غذا را بدون مرغ بخورید.در واقع این گیاه در دامنه البرز و شمیرانات می‌روید و بوته‌ای خودرو است كه بیشتر در در اواسط بهار برای مصرف خوراكی رشد می‌كند. البته والك را در استان كرمانشاه هم می‌خورند.

رایج‌ترین غذایی كه با والك می‌پزند، والك پلو، آش والك و كوكو والك است. والك طعم و عطر تندی دارد بنابراین نباید در ریختن والك در پلو افراط كرد.اصل این غذای گیاهی با برنج و سیر و والك تهیه می‌شود. آش والك هم با لوبیا، نخود، عدس تهیه می‌شود. كوكوی والك هم درست مثل كوكوسبزی تهیه می‌شود.

كوكو تره تبریزی

كوكوی تره از نظر ظاهر به كوكوسبزی شباهت زیادی دارد، با این تفاوت كه به جای سبزی‌های مختلف در آن فقط از تره و سیر و پیاز استفاده می‌شود. تبریزی‌ها مغز گردو و كمی زرشك هم به این كوكو اضافه می‌كنند تا خوش‌طعم‌تر شود. دارچین و زردچوبه هم به عنوان چاشنی به این غذا اضافه می‌شود. در بعضی از رستوران‌های تبریز، به‌خصوص رستوران‌های سنتی این شهر، می‌توانید كوكو سبزی را به عنوان پیش‌غذا سفارش بدهید.

اشكنه ماش، غذای گیاهی از خراسان

خراسانی‌ها در غذاهای زیادی از ماش استفاده می‌كنند. اشكنه ماش هم با پیاز ساطوری‌شده، سیب‌زمینی خردشده و قره‌قروت درست می‌شود و در صورت تمایل می‌توانید در مرحله آخر مثل اشكنه‌های دیگر یك تخم مرغ در دیگ اشكنه‌تان بشكنید. با كم‌وزیاد‌كردن مقدار قره‌قروت هم میزان ترشی‌اش را با سلیقه‌تان تطبیق بدهید.

بورانی باقالا، غذای محلی شوشتر

بورانی غذایی ساده و خوشمزه‌ است كه ماست مهم‌ترین ماده تشكیل دهنده‌اش است و با استفاده از سبزی‌های مختلف می‌توانید بورانی‌های متنوعی درست كنید. بورانی باقالا هم از غذاهای محلی شوشتر است كه شوشتری‌ها به آن بورنی باقلا می‌گویند. بورانی باقالا با باقالای تازه، ماست چكیده، پیازداغ و سیرداغ، گردلیمو و نمك و فلفل درست می‌شود و تركیب خوشمزه‌ای را می‌سازد.

سیروابیج گیلان

غذاهای استان گیلان به دلیل اقلیم و آب و هوایی كه دارد، بیشتر از گیاهان تهیه می‌شود بنابراین محبوب گیاه‌خواران است. یكی دیگر از این غذاهای گیلانی، سیرابیج یا همان سیروابیج است كه به سادگی می‌توان آن را تهیه كرد. این غذا در گروه نرگسی‌ها قرار دارد. مواد اولیه آن سیر به همراه ساقه‌های سبزرنگ آن، تخم مرغ و روغن است. سیرابیج در واقع نوعی خورشت گیلانی است و آن را همراه كته سرو می‌كنند اما خوردن آن با نان هم بسیار لذیذ است.

اسم‌های دیگر این غذا سیربیج، سیرابیج، سیرواویج، سیر وَویج، سیر برشته، املت برگ سیر است. در واقع این غذا یكی از فست فودهای گیاهی به شمار می‌آید چون خیلی سریع درست می‌شود. كلمه ابیج مترادف سرخ كردن در ماهیتابه است و بیج یا ویج هم سرخ شده معنی می‌دهد.

باقالی قاتق رشتی

باقالی قاتق هم یكی از همین غذاهای گیاهی است كه با لوبیای كشاورزی لپه شده مخصوص كه در شهرهای شمالی به خصوص گیلان كشت می‌شود، به همراه سیر تازه، شوید و روغن كنجد تهیه شده و روی برنج مانند خورشت ریخته می‌شود. اصلاً كسی نیست كه تا اسم باقالی قاتق نیاد، یاد گیلان و هوای بارونی نیفتد. این استان با نام باقالی قاتق گره خورده است.

پاكورا بوشهری

بوشهری‌ها هم یك میان‌وعده و پیش‌غذای بسیار تند و خوشمزه به نام پاكوره یا پاكورا دارند كه این روزها از آن به عنوان وعده غذایی هم استفاده می‌شود و آن را در مهمانی‌های خانوادگی در كنار سس ماست و نعناع یا سس ترش و شیرین میل سرو می‌كنند. این غذا از آرد نخود خام، تره، پودر چیلی، ادویه، جوش شیرینی و آب تهیه می‌شود و ریشه هندی دارد. اصلاً تندی این غذا یادآوری می‌كند كه این غذا ریشه در جنوب كشور داشته یا از كشور هند الهام گرفته شده است.

فلافل نخودی

غذای جنوبی دیگری نیز هست اگرچه ریشه لبنانی دارد اما خیلی از گردشگران وقتی به اهواز می‌روند، از خوردن آن نمی‌گذرند. به خصوص اگر به خیابان لشگرآباد بروند، حتماً فلافل را امتحان می‌كنند. این غذا در میان اهالی جنوب كشور بسیار محبوب است.
برخی از افراد به نخود خیس شده‌ای كه برای فلافل تهیه می‌شود، گشنیز یا سبزی‌های معطر می‌زنند و خیلی‌ها هم ساده دوست دارند؛ به خصوص اگر با سس تند سرو شود و كنارش سبزی خوردن بگذارند و آن را لای نان ساندویچی بپیچند. فلافل بندری و اهوازی یك پای ثابت غذاهای جنوب كشور است اما در خوزستان بیشتر مصرف می‌شود تا شهرهای جنوبی استان‌های دیگر.

املت سوزی

در استان سیستان و بلوچستان به خصوص در بخش سیستان غذایی به نام املت سوزی دارند. این غذای بین المللی كه در هر جایی به سبك ویژه‌ای تهیه می‌شود، اینجا هم طرفداران خودش را دارد و برای گیاهخواران بسیار محبوب است. چون بیشتر غذاهای این استان با تركیبی از گوشت قرمز و مرغ و ماهی است اما املت سوزی این طور نیست البته غیر از منطقه سیستان، در چابهار هم بسیار زیاد طبخ می‌شود. در این غذا، گیاهی به نام سوزی می‌ریزند و مواد تشكیل دهنده آن هم سیب‌زمینی، تخم مرغ، پیاز، سیر، فلفل، نمك و روغن هست. به جای گیاهِ سوزی، می‌توان از اسفناج هم استفاده كرد ولی به خوش طعمی سوزی نخواهد بود.

بت ماش

از غذاهای گیاهی دیگر استان سیستان و بلوچستان غذایی به نام بت ماش است. مردم ساكن در مناطق جنوبی بلوچستان، بت ماش را با ترشی انبه و یا لیمو، سرو می‌كنند. بت، غذایی دیگر با برنج و ماش و حبوبات و ادویه است كه بلوچ‌ها، در وعده‌های غذایی خود، آن را سرو می‌كنند. بت ماش، غذایی مناسب ماه رمضان، زمستان و هنگام بارش باران است كه آن را از برنج، روغن، ماش، افزودنی‌های معطر و غیره تهیه می‌كنند. بت ماش، غذایی رقیق است كه در هنگام بارش باران آن را داغ داغ می‌خورند. اگر به این سبك غذاهای جنوبی‌هندی علاقمندید، سری به مطلب «معدن غذاهای هندی و پاكستانی در ایران» بزنید.

دلمه برگ

دلمه برگ محبوب‌ترین غذای ایران است. محتویات این غذا، كاملاً در برگ مو پیچیده می‌شود. البته دلمه‌های دیگر هم هستند كه پایه اصلی آنها برگ درخت مو نیست، بلكه مواد تشكیل دهنده آن را كه معمولاً از برنج و لپه است، داخل سیب زمینی و گوجه، برگ كاهو، كلم یا فلفل دلمه‌ای می‌گذارند و اجازه می‌دهند با آب كمی بپزد. كسانی هم كه گوشت دوست داشته باشند به مواد داخل آن گوشت چرخ كرده اضافه می‌كنند. داخل این مواد، هر كسی بسته به سلیقه خود، یك نوع سبزی اضافه می‌كند گاهی درون آن شوید می‌ریزند و گاهی جعفری، برخی هم مانند آبادانی‌ها تمرهندی و كشمش می‌ریزند. دلمه كلمه‌ای تركی به معنی «پُرشده» است و كشور آذربایجان سال ۲۰۱۷ آن رادر فهرست جهانی یونسكو قرار داد. دلمه نه فقط در كشورهای حوزه قفقاز و خاورمیانه، بلكه در كشورهای اروپایی هم محبوب است، به خصوص دلمه برگ مو.

كنگر سوخاری

در استان كردستان یكی از دلچسب‌ترین غذاهای محلی شهر سنندج، قایرمه یا همان كنگر سوخاری است. این غذا به همراه نان سرو شده و با استفاده از كنگر یا كرفس، آرد، زیره، تخم مرغ، آب یا شیر، كره، زعفران و روغن تهیه می‌شود. این غذا به پیش غذاهای فرنگی كم‎‌شباهت نیست. البته در ایران این غذا را با كته یا نان سرو می‌كنند تا به شكل یك وعده غذایی كامل در بیاید و بتواند افراد را سیر كند. قایرمه را با پلو و ماست چكیده هم می‌خورند. اگر خواستید آن را درست كنید، تیغ‌های كنگر را بگیرید.

البته شكل‌های دیگری از غذا با كنگر در مناطق كردستان و كرمانشاه تهیه می‌شود؛ مثلا خورشت كنگر یا بورانی كنگر كه هر دو را به صورت گیاهی می‌توان درست كرد. این غذاها معمولا در فصل بهار تهیه می‌شوند.

یتیمك

یتیمك، یك نوع غذای محلی استان بوشهر می باشد. برای طبخ این نوع غذا از گوشت استفاده نمی شود و یك نوع غذای گیاهی می باشد. به همین دلیل جزو دسته غذاهای سالم و رژیمی برای تمام افراد جهان قلمداد می گردد.یتیمك به دلیل داشتن لوبیا، دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است. لوبیا چشم بلبلی مختص مناطق گرمسیر بوده و به دلیل داشتن انواع مواد معدنی چون ویتامین های گروه ب، پروتئین، كلسیم، پتاسیم، آهن، فسفر و… موجب خواص فراوانی برای سلامتی بدن شده است.

از این رو این نوع حبوبات باعث ترمیم پوست، كاهش اشتها و تناسب اندام، درمان كم خونی، تقویت بینایی، پوكی استخوان، سلامت قلب و… می شود. استفاده از بادمجان نیز در تركیب این غذا، طعم یتیمك را لذیذ و كامل می كند. بادمجان نیز همانند لوبیا چشم بلبلی دارای انواع مواد مغذی می باشد كه مزایای بسیاری دارد.

كوكوی لوبیا سبز

كوكو لوبیا سبز، یكی از خوشمزه ترین و پرطرفدارترین غذاهای محبوب ایرانی می باشد. این غذای خوشمزه گیاهی فواید و خواص بسیاری داشته و می توانید یك شام سبك و مفید انتخاب كنید .لوبیا سبز یك منبع عالی از انواع ویتامین ‌ها و فیبر می باشد كه می تواند از بروز بسیاری از بیماری ‌ها جلوگیری نماید. لوبیا سبز حاوی ویتامین ‌های A ،K ،E ،B6، پروتئین، كلسیم، فسفر، نیاسین، آهن، پتاسیم و… می باشد. این مواد معدنی مفید باعث حفظ سلامت استخوان ها، سلامت قلب، كنترل فشار خون، حفظ سلامت پوست و مو، كنترل وزن و… خواهد شد.

كوكوی اسفناج

كوكو اسفناج، یكی از انواع غذاهای خوشمزه و بسیار مغذی ایرانی می باشد. دلیل مغذی و سالم بودن این كوكوی خوشمزه و محبوب، به خاطر وجود اسفناج و خواص زیاد این سبزی می باشد. اسفناج حاوی مواد معدنی چون ویتامین A، كلسیم، آهن، پتاسیم، فسفر، پروتئین و… می باشد. از این رو این مواد معدنی و ویتامین های موجود در اسفناج باعث حفظ سلامتی قلب، درمان بی خوابی، خواص ضد سرطان و ضد التهاب، رفع كم خونی، حفظ سلامت پوست و مو، تقویت بینایی و… خواهد شد.

آش ها

درست كردن آش ها یكی از علایق گیاهخواران است. آش ها پر از حبوبات و انواع سبزیجات هستند.

آش رشته: نخود، لوبیا، عدس، رشته آش، جعفری، گشنیز، چغندر و تره مواد تشكیل دهنده آش رشته هستند. درست كردن آش رشته راحت است و به عنوان یك غذای كامل می تواند انرژی روزانه شما را تامین كند.

سوپ ها

دیدتان را وسیع تر كنید. به سوپ ها می توان به چشم یك وعده غذایی كامل هم نگاه كرد.

سوپ جو: سوپ جو برخلاف غذاهای دیگر لیست ما زمان بیشتری برای طبخ نیاز دارد ولی سبك است و باعث می شود شما مدت زمان بیشتری سیر بمانید. برای این كه سوپ جو سریع تر آماده شود، می توانید از جوهای پرك شده استفاده كنید كه زودتر می پزند. اگر می توانید از لبنیات هم استفاده كنید. استفاده از شیر و خامه باعث خوشمزه شدن سوپ تان می شود.

سوپ سبزیجات: برای سوپ سبزیجات لازم نیست كار خاصی انجام دهید. تمام سبزیجات مثل لوبیا سبز، گوجه فرنگی، كلم بروكلی و جعفری و قارچ را در قابلمه می ریزید، قابلمه را پر از آب می كنید و می روید پی كار خودتان. بعد از یكی دو ساعت سوپ سبزیجات تان آماده است.

كوكوها

جزء جدایی ناپذیر كوكوها تخم مرغ است. اگر در مدل گیاهخواری كه انتخاب كرده اید، نمی توانید از تخم مرغ استفاده كنید، نگران نباشید. می توانید از قالب هایی كه در پخت و پز استفاده می شود با آبپز كردن كوكو با آردهای سفید و سوخاری برای ساختن كوكو استفاده كنید.

كوكوی سبزیجات: انواع سبزیجات مثل كدو تنبل، لوبیا سبز و كدو می توانند جزء مواد اصلی كوكوی شما باشند. حتی می توانید چندتا از سبزیجات مثل كدوو و بادمجان را با هم مخلوط و خرد كنید و یك كوكوی سبزیجات درست كنید. به جز انواع سبزیجات و تخم مرغ كه جزء اصلی كوكو هستند، می توانید از سویای پخته شده و خوب چرخ شده، فلفل دلمه ای و انواع پنیرها برای درست كردن یك كوكوی سبزیجات استفاده كنید.

فقط مراقب باشید كه زیاد از روغن استفاده نكنید كه باعث می شود غذای تان سنگین شود. برای این كه غذای تان چرب نشود و در عین حال خوشمزه هم باشد، می توانید از فر اجاق گازتان استفاده كنید یا كوكوی تان را در تابه های رژیمی بپزید.
كوكوی حبوبات: عدس و لوبیا چشم بلبلی می توانند مواد تشكیل دهنده كوكو باشند. كوكوهای حیوانات معمولا نیازی به تخم مرغ ندارند ولی برای این كه كوكو وا نرود، می توانید از پنیر برای چسباندن كوكو استفاده كنید.

پوره ها

پوره ها در دسته غذاهای كمكی قرار می گیرند. پوره ها سبك هستند و می توانند پیش غذاهای مناسبی باشند.

پوره سبزیجات: پوره كدوتنبل با هل تازه، پوره اسفناج و پوره سیب زمینی می توانند گزینه های مناسبی برای پوره های سبزیجات باشند. برای این كه یك پوره سبزیجات خوب داشته باشید، باید سبزیجات را با آب بپزید و بعد كه خوب پخته شد، آب آن را بگیرید و خوب خرد یا له كنید. بعد دوباره با نمك و فلفل، روغن زیتون یا روغن كنجد و كره آنها را بپزید. برای این كه بدانید پوره تان آماده است، ببینید پوره تا چه حد نرم و بدون آب است. برای تشخیص این كار هم می توانید قاشق را روی آن بگذارید تا ببینید كه رد قاشق بر روی آن می ماند یا نه.
پوره حریره بادام: آرد برنج، شیر، عسل یا شكر و پودر بادام مواد تشكیل دهنده این پوره هستند. شما قبل از این كه دندان دار شوید و قدرت گوشت خوردن پیدا كنید، لذت چشیدن طعم ها را با این پوره شروع كرده اید.