تكمیل و ارسال پرونده ثبت جهانی هورامان به یونسكو را می‌توان یكی از خدمات ماندگار دولت تدبیر و امید دانست، خدمتی كه در سال‌های بعد اثرات مثبت و مزایای آن نصیب استان كردستان و منطقه می‌شود.به گزارش ایرنا، امروزه صنعت گردشگری به عنوان یكی از صنعت‌های مهم توسعه و پیشرفت هر كشوری محسوب می‌شود و بسیاری از كشورهای جهان از همین راه سالانه درآمدهای هنگفتی كسب می‌كنند. نظیر آن را می‌توان كشور تركیه بیان كرد كه بیشترین درآمد آن مربوط به گردشگری است.
به طور قطع هر نقطه و هر مكانی را نمی‌توان منطقه گردشگری نامید، چرا كه فارغ از اماكن تاریخی، وجود مناطق گردشگری در هر منطقه‌ای یك نعمت خدادادی است كه خالق هستی آن را نصیب مردمان آن دیار كرده و این نعمت گرانبهای الهی در استان كردستان نصیب مردم منطقه اورامانات شده است.
زمانی كه یك منطقه به لحاظ گردشگری در كانون توجه قرار می‌گیرد، خیل عظیمی از گردشگران و مهمانان از سراسر نقاط جهان در تمام فصول سال به آن منطقه سفر می كنند و نتیجه آن سرازیر شدن درآمد و ثروت به منطقه و رونق و شكوفایی آن خواهد بود و ساكنین آن از مزایای بی شمار آن ذینفع می شوند.
بدون تردید منطقه هورامانات كه قدمت آن به هزاران سال پیش بر می‌گردد، ظرفیت و پتانسیل خوبی در بحث گردشگری دارد و توجه به این ظرفیت می‌تواند باعث رونق و توسعه منطقه و حتی تمام كشور شده و آمار ورود گردشگران و مسافران را از دیگر نقاط جهان به كشورمان افزایش دهد.
آغاز ثبت جهانی هورامان را می توان در سفر دكتر محمدحسن طالبیان معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری به منطقه دانست، جایی كه معاون وزیر در بازدید اتفاقی و سرزده از منطقه، با پتانسیل ها و ظرفیتهای آن آشنا شد و بحث ثبت جهانی این منطقه را در سطح وزارت خانه ارائه كرد.
دولت تدبیر و امید با علم به این موضوع و بررسی تاثیرات بسیار مثبت آن، بحث ثبت جهانی هورامان را در دستور كار خود قرار داد و با پیگیری های انجام شده در نهایت نماینده یونسكو مهر سال گذشته برای بازدید از منطقه هورامانات به ایران سفر كرد و از نزدیك با آداب، رسوم، تاریخ كهن، فرهنگ و از همه مهمتر با ظرفیت های خوب این منطقه آشنا شد و قرار است امسال پرونده ثبت جهانی هورامانات در یونسكو بررسی و تایید نهایی شود.
اگرچه اكنون در منطقه هورامانات امكانات و زمینه لازم برای ایجاد كارخانجات تولیدی و صنعتی فراهم نیست اما ظرفیت بسیار خوبی در بحث گردشگری وجود دارد و حال كه پرونده ثبت جهانی این منطقه در دست اجرا است با نهایی شدن آن می توان شاهد اشتغالزایی و ایجاد درآمد پایدار در منطقه هورامانات بود.
بدون تردید با ثبت جهانی اورامانات كمك‌های اقتصادی و مالی سازمان‌های معتبر جهانی عاید منطقه شده و شاخص های اجتماعی زندگی مردمان این مناطق تقویت و صنعت توریسم و گردشگری رونق پیدا می كند و هورامان نقطه هدف گردشگران جهانی خواهد شد.
ثبت جهانی اورامانات موجب رشد گردشگری در سطح ملی و جهانی می‌شود
وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی سال گذشته در دیدار با حسام مهدی نماینده ایكوموس كه برای ارزیابی ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات به ایران سفر كرده بود، گفت: اورامانات(هورامان) به لحاظ معماری و منظر یكی از مواریث زیبا و قابل ارائه در دنیا بوده كه در دستور ثبت جهانی قرار گرفته است و تعداد زیادی مردم در این منظر تاریخی سكونت دارند كه این موضوع حائز اهمیت است.
علی‌اصغر مونسان با بیان این كه ثبت جهانی اورامانات باعث رشد گردشگری می شود، ابراز امیدواری كرد پس از ثبت جهانی شاهد حضور بیشتر گردشگران خارجی در این منطقه باشیم.
وی تاكید كرد: یكی از ویژگی‌های پرونده ثبت جهانی هورامان، منظر فرهنگی آن است كه ۳۰۰ روستا را در بر می‌گیرد و این موضوع به لحاظ وسعت جغرافیایی نیز دارای اهمیت است.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: حدود ۱۰۰ هزار هكتار عرصه و بیش از ۳۰۰ هزار هكتار حریم منطقه هورامان است كه در مجموع بیش از ۴۰۰ هزار هكتار را در بر می‌گیرد و شامل ۲ استان مهم مرزی ما كرمانشاه و كردستان می‌شود.
مونسان گفت: نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در استان‌های كرمانشاه و كردستان تلاش‌های زیادی برای ثبت جهانی این پرونده كردند، بنابراین امیدواریم در كردستان مانند كرمانشاه نمایندگان مردم در مجلس پیگیری‌های خود را انجام دهند تا بتوانیم بدون اخلال پرونده را در ۲ استان به‌طور كامل جلو ببریم.
منظر فرهنگی اورامانات پرونده خوبی برای ثبت جهانی است
حسام مهدی ارزیاب یونسكو هم در دیدار با علی اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: كل پرونده منظر فرهنگی اورامانات را خواندم، پرونده خوبی است و تحت تأثیر قرار گرفتم، در واقع افتخار می‌كنم برای ارزیابی این پرونده به ایران آمدم و می‌توانم مردم محلی را ببینم.
وی گفت: منظر فرهنگی در حقیقت تعادل طبیعت و انسان است، خوشبختانه این یك منظر فرهنگی خاص است. جنبه‌های فرهنگی منظر به‌ویژه ملموس و ناملموس بسیار مهم است زیرا یك میراث زنده محسوب می‌شود. تلاش می‌كنم تا این منظر فرهنگی را درك كنم.
حسام مهدی ضمن تشكر از مهمان‌نوازی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: از اول احساس كردم كه با خونگرمی و محبت مرا پذیرا بودید و مطمئنم با خاطره خوش از ایران می‌روم.
ارزیاب یونسكو كه پارسال بازدیدی از منطقه هورامانات در استان های كردستان و كرمانشاه داشت در دیدار با استاندار كردستان هم ضمن بیان حیرت از زیبایی های هورامان گفت: در چند روز حضور در منطقه اورامان مردم با قلب هایشان پذیرای ما شدند.
وی اظهار داشت: اگر مشكلی در هورامان وجود دارد حاصل مداخلات از بیرون و ساختمان‌های احداثی است كه با بافت سنتی و معماری آن همخوانی ندارد كه در این زمینه دولت برای اصلاح و تغییر آن باید كمك كند.
او همچنین .
ثبت جهانی اورامان دستاوردی مهم و تاریخی است
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بعد از سفر معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری به منطقه در سال ۱۳۹۵ بحث ثبت جهانی این منطقه در دستور كار قرار گرفت و در این راستا دفاتر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی هورامان در سه نقطه استان كردستان یعنی سنندج، هورامان تخت، پالنگان و ۲ نقطه استان كرمانشاه یعنی پاوه و جوانرود دایر شد.
پویا طالب نیا افزود: در سال اول بحث شناسایی منطقه و ظرفیت ها و پتانسیل ها بود و در همان سال شناسایی اولیه از منطقه انجام شد و در سال دوم یعنی ۱۳۹۶ مطالعات منطقه در حوزه های مختلف باستان شناسی، مردم شناسی، معماری، تاریخ، تمدن، علوم طبیعی و جغرافیای طبیعی صورت گرفت.
۳۶ روستای منطقه هورامانات ثبت ملی شد
وی ادامه داد: در این سال ثبت ملی روستاهای منطقه هورامانات در دستور كار قرار گرفت و موفق شدیم ۲۴ روستای در استان كردستان و ۱۲ روستا را در استان كرمانشاه ثبت ملی كنیم كه دستاوردی مهم به شمار می رود.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات اضافه كرد: در سال بعد در بحث مدیریت جهانی اقدامات خوبی صورت گرفت و روستاهای شاخص منطقه شناسایی و نقشه برداری سه بعدی از آنها انجام و بانك اطلاعات ابنیه در نرم افزار جی آی اس ثبت و وارد شد.
۱۵ روستای منطقه هورامان به عنوان روستاهای شاخص انتخاب شدند
طالب‌نیا با بیان اینكه ۱۵ روستای منطقه به عنوان روستاهای شاخص انتخاب و معرفی شدند گفت: در این مرحله اطلس باستان شناسی منطقه هورامان تهیه شد كه به عنوان اولین اطلس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان كردستان به شمار می رود.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات یادآور شد: در سال ۱۳۹۷ وارد فاز اجرایی شدیم و اقدام به ساماندهی بافت روستاهای منطقه و مرمت بناها از جمله مساجد روستاهای شاخص كردیم كه در این راستا هشت مسجد مهم منطقه بازسازی و مرمت شد.
طالب‌نیا افزود: در همین سال بیشتر آداب و رسوم و فرهنگ منطقه هورامان را به عنوان آثار میراث ناملموس به ثبت رساندیم و تعدادی از درختان كهنسال منطقه نیز به عنوان میراث طبیعی ثبت ملی شدند كه بسیار حائز اهمیت بود و باعث شد كه پرونده ثبت جهانی قوی تر و تقویت شود.
او اضافه كرد: باتوجه به اینكه عمده بوم گردی های استان كردستان در سطح روستاهای منطقه هورامان است تلاش ما بر این بود كه بوم گردی را توسعه دهیم و به عنوان یكی از زیرساخت های مهم گردشگری بر روی آن كار كردیم و با تلاش و پیگیری های مستمر و فعالیت و كار مدام بالاخره پرونده ثبت جهانی هورامان تكمیل و در بهمن ۱۳۹۸ به یونسكو ارسال شد.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات ادامه داد: در مهر ماه ۱۳۹۹ ارزیاب یونسكو برای بازدید نهایی از منطقه هورامان وارد كشور ما شد و طی ۱۰ روز از روستاهای منطقه هورامانات در استان‌های كردستان و كرمانشاه بازدید كرد كه شامل روستاهای ناو، ژان، هورامان، دولاب، هجیج، نجار و پالنگان بود و از نزدیك با مردم این روستاها و آداب و فرهنگ خاص آنها آشنا شد و روند تهیه پرونده ثبت جهانی منطقه را بررسی كرد.
طالب‌نیا با بیان اینكه پرونده ثبت جهانی منطقه هورامان بسیار قوی و مطمئن بسته شده است، تاكید كرد: پرونده ثبت جهانی هورامانات به طور كامل مورد تایید سازمان یونسكو قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به شیوع ویروس كرونا در سطح جهان تاكید كرد: باتوجه به شرایط جهانی كرونا اگر جلسه اجلاس تشكیل شود ثبت جهانی هورامانات در سالجاری و در مدت باقی مانده از عمر دولت تدبیر و امید انجام خواهد شد.
طالب نیا گفت: ثبت جهانی منطقه هورامان باعث رونق اقتصادی، گردشگری و توجه بیشتر به بافت روستایی شده و توسعه گردشگری منطقه را در پی خواهد داشت و در نهایت باعث تحول اقتصادی بسیار مهم در غرب كشور می شود.
وی اضافه كرد: ثبت جهانی منطقه باعث مدیریت جهانی این منطقه با رویكرد جهانی شده و از همه مهمتر موجب حفظ اصالت و فرهنگ كهن منطقه و حفاظت از آثار و بناهای تاریخی منطقه شده و در نهایت توسعه پایدار را در پی خواهد داشت.
ثبت جهانی هورامان اشتغال پایدار را به دنبال دارد
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات افزود: با توجه به اینكه گردشگری قابل تحریم نیست ثبت جهانی منطقه هورامانات در بحث اقتصاد مقاومتی نیز بسیار تاثیرگذار است و رونق اقتصادی و درآمدزایی برای ساكنان منطقه فراهم می كند.
طالب نیا یادآور شد: بحث صنایع دستی منطقه هورامانات در پرونده ثبت جهانی مطرح شده و با ثبت جهانی این منطقه باعث رونق صنایع دستی منطقه شده كه نتیجه آن اشتغال پایدار برای هنرمندان منطقه است.
مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات گفت: در حال حاضر ۳۶ روستای منطقه هورامان در ۲ استان كردستان و كرمانشاه در پرونده ثبت جهانی قرار دارند و باتوجه به باز بودن پرونده تصمیم داریم كه بعد از ثبت جهانی منطقه بقیه روستاهایی كه ظرفیت و پتانسیل خوبی دارند به پرونده ثبت جهانی اضافه كنیم.
طالب نیا افزود: پهنه جغرافیایی منطقه هورامانات شامل كل شهرستان پاوه و شهرستان جوانرود، بخشی از ثلاث باباجانی و قسمتی از شهرستان روانسر در استان كرمانشاه و در استان كردستان نیز كل شهرستان سروآباد و بخشی از شهرستان های سنندج و كامیاران است
پرونده ثبت جهانی هورامان خدمتی ماندگار از دولت است
وی تاكید كرد: ثبت جهانی منطقه هورامانات بدون شك یكی از خدمات ماندگار دولت تدبیر و امید در استان های كرمانشاه و كردستان است كه باعث رشد و توسعه پایدار، اشتغال زایی و معرفی هرچه بیشتر این منطقه در سطح جهانی می شود.
وی گفت: منطقه اورامان در دو استان كردستان و كرمانشاه ۱۰۶ هزار هكتار عرصه و ۳۰۳ هزار هكتار حریم دارد كه در مقایسه با كشورهای دیگر هم اندازه كشوری همچون بحرین است كه این اهمیت این منطقه را نشان می‌دهد.
پویا طالب‌نیا یادآور شد: منطقه اورامان با وجود ۷۰۰ روستا كه نشان‌دهنده سكونت انسانی متمركز این منطقه است به عنوان مهمترین اثر و سایتی است كه ثبت جهانی خواهد شد.
وی اضافه كرد: سه منطقه حفاظت شده با ۱۵۰ هزار هكتار، یك هزار و ۱۰۰ اثر تاریخی و باستانی، ۶۰ میراث ناملموس ثبت شده همچون عروسی پیرشالیار و ۵۰ اثر میراث طبعی همچون كانی بل و یك باغ ۷۰۰ ساله از جمله داشته‌های مهم اوارامان است.
ثبت جهانی هورامان توسعه كردستان را در پی دارد
نماینده مردم مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینكه توسعه اورامان، توسعه كردستان را رقم می‌زند، گفت: ثبت جهانی اورامان نقش كلیدی و مهمی در توسعه منطقه دارد و قطعا نگاه‌ها پس از این اقدام مهم به هورامان در سطح ملی و جهانی خواهد بود و همین عامل سبب می‌شود با جذب اعتبارات زمینه توسعه همه جانبه منطقه فراهم شود.
شیوا قاسمی پور افزود: بافت سنتی و فرهنگ غنی منطقه هورامانات همراه با طبیعت بكر و مردمان خونگرم این دیار همواره زبانزد خاص و عام بوده و سالانه گردشگران زیادی از اقصی نقاط ایران و جهان به منطقه سفر می‌كنند و این عاملی است تا زمینه جهانی شدن هورامان از طرق مختلف پیگیری شود.
وی اضافه كرد: به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی پیگیر این موضوع در سطح ملی هستم و از طریق مختلف میزان پیشرفت این ثبت ارزشمند را دنبال كرده و قطعا تا رسیدن به خواسته نهایی كه حق طبیعی و معوق مانده مردم دیار اهورایی است از هیچ تلاشی دریغ نخواهم كرد.
دولت از ثبت جهانی هورامان حمایت می‌كند
استاندار كردستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: دولت از ثبت جهانی هورامان حمایت می‌كند و موانع موجود در این مسیر را برطرف خواهد كرد و همه تلاش خود را برای تامین نظر كامل یونسكو و بهبود فضای منطقه اورامان بكار خواهد گرفت.
بهمن مرادنیا با بیان اینكه هم اكنون گردشگری در جهان به عنوان یك صنعت پر درآمد در دنیا مطرح است، افزود: مردم دنیا مشتاق دیدن مناظر بكر طبیعی و فرهنگ‌های غنی و متفاوت هستند و بی گمان ثبت جهانی اورامان توجه جهانیان را جلب خواهد كرد.
وی یادآور شد: مردم منطقه هورامان همیشه آغوششان به روی مهمانان باز است و حتما در صورت ورود گردشگران، زندگی اقتصادی مردم و ساكنان آن مناطق متحول خواهد داشت.
ثبت جهانی هورامان ثروت آفرین و سرمایه گذاری ارزشمندی برای توسعه منطقه است
معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استانداری كردستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: استان های كردستان و كرمانشاه از ثروت آفرینی ثبت جهانی هورامان بهره مند می‌شوند و با ثبت جهانی این منطقه تمام دنیا در برابر این آثار احساس مسوولیت كرده و این امر در رونق گردشگری این ۲ استان تاثیرگذار است.
وی افزود: استاندار كردستان حمایت های ویژه‌ای از ثبت جهانی هورامان داشته و مجموعه مدیران ارشد هم به اهمیت موضوع و تاثیرگذاری آن در توسعه كردستان واقف هستند چون نقش ثبت جهانی هورامان در امنیت پایدار غرب كشور یكی از موضوعات كلیدی و حائز اهمیت است.
زارعی حفظ فرهنگ و معماری منطقه را نیز از دیگر جنبه‌های این اتفاق مهم دانست و اضافه كرد: هورامان گنجینه فرهنگی منطقه كردستان است و حراست و پاسداری از آن با ثبت جهانی منطقه تسهیل می‌شود.
ثبت جهانی اورامان تجربه ارزشمندی برای دنیا می‌شود
مدیركل امور پایگاه‌های ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ثبت جهانی اورامان با توجه به غنا و وسعت این منطقه تجربه ارزشمندی برای همه دنیا می‌شود.
فرهاد عزیزی با بیان اینكه ثبت جهانی اورامان به موتور محركه توسعه گردشگری غرب كشور تبدیل می‌شود، افزود: با ایجاد یك عزم در میان مردم و همكاری آنها می‌توان بهترین امور را برای ثبت به انجام رساند و خوشبختانه منطقه اورامان دارای محتوای میراث معنوی و معماری خاصی است كه هنوز آسیب ندیده است.
وی با بیان اینكه تاكنون ٢۴ اثر كشور ثبت جهانی شده و به این ترتیب در رده دهم قرار داریم كه اگر شرایط جنگی هشت ساله نبود می‌توانستیم در رده اول جهان باشیم، افزود: مردم كردستان در موقعیت‌های مختلف تاریخی همیشه ثابت كرده‌اند پای كار هستند و با همه خلوص و به شكلی صادقانه در كارها مشاركت می‌كنند كه در خصوص ثبت جهانی اورامان نیز به مشاركت آنها نیاز داریم.
مدیر كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان كردستان نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با ثبت جهانی هورامان شاهد رونق بیش از پیش این منطقه خواهیم بود و توسعه پایدار را در پی خواهد داشت.
یعقوب گویلیان افزود: منطقه هورامان به عنوان یكی از مهمترین جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی نیازمند توسعه است و بدون تردید با ثبت جهانی آن شاهد رونق بیش از پیش این منطقه خواهیم بود.
هورامان به كانون توسعه كردستان تبدیل شود
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی كردستان گفت: هورامان در سند آمایش سرزمینی ملی بعنوان بخشی از حلقه گردشگری طبیعی و تاریخی غرب كشور تعریف شده است و باید تلاش كنیم این منطقه به كانون توسعه استان تبدیل شود.
بهرام نصراللهی زاده افزود: حفظ بافت تاریخی و فرهنگی هورامان و احیای عناصر هویتی در محدوده ثبت جهانی این منطقه می‌تواند ضمن حفاظت از این سرمایه ملی و تاریخی، آن را به كانون توجه هرچه بیشتر گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل كند.
وی اضافه كرد: هورامان را باید در تراز ثبت جهانی به جهان معرفی كرد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان از برنامه هایی كه منجر به افزایش ظرفیتهای توسعه در این منطقه شود، حمایت می كند.
در پایان باید گفت كه ثبت جهانی هورامانات رخداد بسیار مهم و تأثیرگذاری در آینده خواهد بود كه می‌تواند گردشگران بسیاری را در سطح بین‌المللی به منطقه جذب كند و بدون تردید ثبت جهانی روستاهای اورامانات گامی بلند در راستای توسعه همه جانبه این منطقه است.
هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلكانی و آداب و رسوم بسیار خاص است كه بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و كامیاران استان كردستان و شهرستان‌های پاوه، جوانرود، نودشه و نوسود استان كرمانشاه را شامل می‌شود.
منطقه هورامان در استان كردستان دارای یك شهر (اورامان تخت) و ۷۶ روستاست كه تاكنون ۱۳ روستای این منطقه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و پرونده ثبتی ۲۲ روستا نیز در حال پیگیری است.
واژه هورامان یا اورامان از ۲ بخش هورا به معنی اهورا و مان به معنای خانه، جایگاه و سرزمین تشكیل شده و در واقع به معنای سرزمین اهورایی و جایگاه اهورا مزدا است.
اورامانات در استان كرمانشاه به منطقه ای در شمال غربی این استان شامل شهرستان های پاوه، جوانرود، روانسر و ثلاث باباجانی اطلاق می شود كه حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.
بخشی از هورامان نیز در شهرستان های مریوان، سروآباد و كامیاران استان كرمانشاه واقع شده و بخش دیگری از آن نیز در استان حلبچه عراق واقع است.
منبع : خبرگزاری ایرنا