روستاهای حاشیه دریاچه زریبار مریوان این روزها میزبان صدها قطعه لك‌لك مهاجر هستند كه به منظور لانه‌سازی و جوجه‌آوری وارد این منطقه شده و اهالی روستاها با مهربانی با این مهمانان بهاری رفتار می‌كنند.روستاهای حاشیه دریاچه زریبار مریوان از یك طرف به خاطر وجود جنگل‌های بلوط و از طرفی دیگر به خاطر نزدیكی به این دریاچه آب شیرین میزبان صدها قطعه لك‌لك مهاجر هستند كه در این فصل از مناطق جنوبی وارد این منطقه می شوند.البته ورود این مهمانان بهاری به این منطقه قصه تازه‌ای نیست و اهالی روستاهای حاشیه زریبار از گذشته شاهد مهاجرت لك‌لك‌ها به این منطقه بودند و لك‌لك‌ها را نماد صلح و خوش اقبالی می‌دانند.
نكته قابل تامل این است كه برخی از اهالی این روستاها هر سال قبل از برگشتن لك‌لك‌ها بر روی مكان‌های بلند و حتی با نصب تیرهای فلزی مخصوص شریطی برای درست كردند لانه مهیا می كنند و مردم با آنها انس و نزدیكی دارند و می‌توان گفت همزیستی با این پرنده زیبا و مراقبت از آنها به فرهنگ مردمان این منطقه تبدیل شده است.
اینگونه به نظر می‌رسد كه لك‌لك‌ها هم در این منطقه احساس امنیت می كنند و لانه سازی و جوجه آوری آنها در روستا و پروازهای مكرر آنها به دریاچه زریبار و برگشتن به لانه به یكی از جاذبه‌های گردشگری در این منطقه تبدیل شده است و قبل از شیوع ویروس كرونا در این فصل گردشگران زیادی برای تماشای لك‌لك‌ها به این منطقه سفر می كردند.
برای تهیه گزارش خبری از این مهمانان بهاری روستاهای حاشیه زریبار مریوان، راهی روستای “دره‌تفی” این شهرستان كه به شهر لك‌لك‌ها مشهور است، شدم.روستا “دره‌تفی” در ۱۵ كیلومتر غرب مریوان واقع شده است و همانند اسمش كه به معنی دره توت‌ها است، دارای درختان توت زیادی است و چندین درخت كهنسال توت در این روستا وجود دارد اما اینك این روستا به خاطر حضور لك‌لك‌های مهاجر شهرت پیدا كرده است.زیبای و سرسبزی روستا در این فصل بسیار تماشایی است و لانه‌های لك‌لك‌های مهاجر در هر جای روستا به چشم می‌خورد در بالای درختان كهنسال بلوط و توت، تیرهای برق و صخرهای مرتفع سنگی و حتی در بالای مناره مسجد روستا هم لانه لك‌لك‌های مهاجر دیده می‌شود.
با یكی از اهالی روستای “دره‌تفی” كه مردی ۶۰ ساله بود هم صحبت شدم او گفت: هر ساله شاهد ورود لك لك ها به روستایمان هستیم و از پدر و مادرم نیز شنیده ام كه لك لك ها از قدیم الایام تاكنون هرساله به روستای ما مهاجرت می كردند.وی كه كاك محمد نام داشت افزود: مردم این روستا لك‌لك‌ها را دوست دارند و هرساله قبل از برگشتن آنها لانه های آنها را بازسازی كرده و به هیچ كسی اجازه نمی‌دهیم كه برای این پرندگان مزاحمت ایجاد كند.وی اضافه كرد: در ایام تعطیلات و روزهای دیگر گردشگران زیادی به روستای ما برای دیدن لك لك ها می آیند از این رو روستای “دره تفی” به شهر لك لك ها مشهور شده است.
وی اظهار داشت: مردم این روستا هرساله با آمدن بهار منتظر برگشتن لك لك ها هستند و وجود این پرنده را نماد دوستی، صلح و خوش اقبالی می دانند.از كوچه‌های شیبدار روستا عبور می‌كردم و هر جا لانه لك‌لكی می دیدم جلو می رفتم و در این بالا و پایین رفتن در روستا با یكی از عكاسان آشنا شدم كه سوژه وی هم لك‌لك‌های روستای “دره‌تفی” بود.وی زیاد اهل حرف زدن نبود و هر از گاهی حضور لك‌لك‌ها را به تصویر می‌كشید و عكس را نشان من هم می داد، او هم دیدگاه جالبی در مورد لك‌لك‌های روستای “دره تفی” داشت و بر این باور بود كه آنها محبت و صمیمیت مردم را حس می‌كنند.
وی افزود: رابطه خوب مردم با لك لك ها طوری است كه این پرندگان آن را حس كردند و امنیت و آرامش را در این منطقه یافته اند به همین دلیل هرساله به این منطقه مهاجرت می كنند كه بسیار زیبا و دیدنی است.
لك‌لك‌ها در این منطقه امنیت كامل دارند
برای من و شاید برای هر كسی دیگری كه به این منطقه سفر می كند حضور لك‌لك‌ها و امنیت و آرامشی كه این پرندگان زیبا در این منطقه دارند، می‌تواند جالب باشد و به همین دلیل خواستم این موضوع را با مسوولان محیط زیست مطرح كنم.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مریوان در این خصوص اظهار داشت: هر ساله لك‌لك‌ها از اواخر اسفند به زیستگاه های شهرستان مریوان برگشته و تا اوایل شهریور مهمان منطقه بوده و در همین جا جوجه آوری می كنند.
ابراهیم همت‌بلند افزود: در مریوان لك لك پرنده ای شاخص و نام آشنا با ساكنین منطقه بوده و با مردم، گردشگران و كشاورزان مانوس شده و در كنار آنها احساس امنیت و آرامش دارند.
وی یادآور شد: این پرنده گان زیبا ارتباط اكولوژیكی بسیار مناسبی با اهالی منطقه دارند و مردم منطقه نیز قبل از برگشتن آنها اقدام به لانه سازی برای این پرندگان می كنند و لك‌لك‌ها نیز لانه های پیش ساخته مردم این منطقه را بدون هیچ شك و دودلی قبول می‌كنند.
بیش از ۸۰۰ قطعه لك لك در روستاهای مریوان لانه سازی می كنند
رییس اداره حفاظت محیط زیست مریوان با بیان اینكه بیش از ۸۰۰ قطعه لك لك در این شهرستان لانه گزینی می كنند گفت: لك لك های سفید در تمام مناطق شهرستان مریوان حضور دارند ولی در سه نقطه در سه روستای اطراف دریاچه زریبار به صورت كلونی زندگی می كنند.
وی افزود: كلونی روستای “بیلو” با ۲۲۰ جفت بیشترین تعداد را دارد و بعد از آن كلونی روستای “دره تفی” با ۱۲۰ جفت و كلونی روستای “قلقله” نیز با ۴۵ جفت از كلونی های شاخص هستند كه لك‌لك‌ها در آنها زندگی می كنند.
همت بلند اضافه كرد: لك‌لك‌ها یكی از پرندگان بسیار مهم در كنترل آفات بوده و در ایجاد تعادل در جمعیت آبزیان، دوزیستان و پستانداران كوچك و حشرات نقش بسزایی دارند.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مریوان یادآور شد: یكی از عوامل اصلی و مهم تهدید این پرنده سیم های لخت انتقال برق است كه سالانه تعداد زیادی از این پرندگان تلف می شوند.
وی گفت: اداره حفاظت از محیط زیست سالانه وضعیت سلامتی و زاد آوری لك‌لك‌های سفید را رصد و سرشماری كرده و تعدادی از جوجه ها را در لانه به منظور بررسی وضعیت مهاجرتی و مطالعه رفتاری حلقه گذاری كرده و حفاظت زیستگاه این پرندگان را در دستور كار دارد.
همت بلند ادامه داد: هر جفت از لك‌لك‌ها سالانه ۲ تا سه جوجه پرورش داده و در بعضی لانه ها چهار جوجه هم دیده شده است، غنای زیستی تالاب زریبار و دشت های مجاور امكان تغذیه هرچه بهتر و وفور منابع تغذیه ای را برای لك‌لك‌ها فراهم كرده و همین امر به همراه آرامش زیستگاه و عدم استرس باعث افزایش تعداد و موفقیت در زاد آوری لك‌لك‌ها شده است .
لك‌لك سفید Ciconia ciconia پرنده‌ای به طول ۱۰۵ سانتیمتر است، این پرنده به‌وسیله پر و بال سفید، شاهپرهای بالی سیاه براق، گردن دراز، منقار و پاهای دراز برنگ سرخ و روشن به آسانی تشخیص داده می‌شود.
لك لك های سفید بر روی درخت‌ها و ساختمان‌ها می‌نشیند و در این حالت اغلب یك پای خود را جمع می‌كند، آرام و با تأنی راه می‌رود، در پرواز آهسته بال می‌زند و اغلب بالباز اوج می‌گیرد و در ارتفاع نسبتا زیاد پرواز می كند.
لك لك ها معمولا دارای سن متوسط ۲۰ سال بوده و در سه سالگی به سن بلوغ رسیده و بسته به شرایط تغذیه ای سالانه از یك تا پنج جوجه به دنیا می آورند، لك‌لك‌ها یك تیره از راسته لك‌لك سانان هستند كه گونه‌های مختلفی دارند.
دریاچه زریبار مریوان یكی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران و از معروفترین و زیباترین جاذبه‌های طبیعی غرب كشور است، ارتفاع دریاچه از سطح دریا ۱۲۸۵ متر و دور تا دور آن با كوه‌هایی با درختان بلوط و مراتع احاطه شده كه جلوه زیبا به آن بخشیده است. طول این دریاچه ۵ و عرض آن ۱.۶ كیلومتر و عمق آن بطور متوسط در حدود ۳ متر (بین ۲ تا ۵.۵ متر) است.
شهرستان مریوان با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفری در فاصله ۱۲۰ كیلومتری از غرب سنندج مركز استان كردستان واقع شده است.