كاخ موزه گلستان مجموعه ای از عمارت های شاهانه و بخش های باشكوه است كه قدمتشان به دوره زندیه و قاجاریه بر می گردد. هم اكنون در این كاخ، ۱۲ بخش و موزه مختلف به چشم می خورد كه بازدید از آن ها را نباید از دست بدهید. یكی از جالب ترین قسمت های كاخ موزه گلستان، بخش عكس‌خانه و مركز اسناد تصویری است كه بسیار منحصر به فرد می باشند. یكی از جالب توجه ترین نكاتی كه درباره عكس‌خانه كاخ گلستان باید بدانید، این است كه این مجموعه عكس، دومین مخزن عكس و فیلم بزرگ دنیاست كه درست بعد از مجموعه تصویری موزه بریتانیا قرار می گیرد!
در بخش عكس‌خانه كه در واقع حوض خانه عمارت بادگیر محسوب می شود، مجموعه ای از عكس های دوره قاجار و وسایل عكاسی به نمایش عموم درآمده اند. اغلب این عكس ها را ناصرالدین شاه، شاه علاقه مند به عكاسی گرفته و بر روی برخی از آن ها می توانید دست خط وی را تشخیص دهید. یكی از عكس های جذاب بخش عكس‌خانه، سلفی دست جمعی ناصرالدین شاه به همراه سوگولی هایش است كه در آیینه كاخ گلستان به ثبت رسیده است. از این عكس می توان به عنوان یكی از نخستین سلفی های سلطنتی دنیا و یك سلفی ایرانی یاد كرد.همان طور كه گفته شد امروزه سلفی جالب ناصر الدین شاه در عكس‌خانه كاخ گلستان نگهداری می شود و همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۷ می توانید به بازدیدش بروید.
عكاسی در دوران ناصرالدین شاه
عكاسی در دوران ناصرالدین شاه به شكوفایی قابل توجهی رسید؛ چراكه خود او نیز به این هنر علاقه داشت و كارهای خوبی هم در عكاسی به ثبت رساند. ناصرالدین شاه در عكاسی، تصاویری از همسران خود، محیط اطراف، كاخ، غلامان و … را به ثبت رسانده؛ او همچنین نخستین سلفی‌های ایران را به ثبت رسانده است. ناصرالدین شاه گاه این سلفی‌ها را به همراه همسران خود و گاه به صورت انفرادی با تنظیم دوربین در مقابل آینه به ثبت رسانده است.
در این موزه گاه پرتره‌هایی را می‌بینیم و گاه عكس‌های دسته جمعی. تصاویر بیشتر متعلق به اهالی كاخ‌های سلطنتی، افراد نظامی و یا افراد خارجی است. در بین عكس‌ها بارها چهره ناصرالدین شاه را در حالت‌های مختلف مشاهده می‌كنیم. از طرفی، عكاسِ تعداد زیادی از این عكس‌ها خود ناصرالدین شاه است. به‌خصوص تصاویری كه از اهل و عیالش می‌بینیم. او گاهی حتی دست به ثبت خویش‌اندازهایی زده و با زنان حرم‌سرا مقابل آینه ایستاده و تصاویری را به ثبت رسانده است.
گفته می‌شود كه در زمان حكمرانی ناصرالدین‌شاه قاجار به دلیل علاقه‌اش به عكاسی، این هنر از حمایت او برخوردار شد. در سال‌های سلطنت ناصرالدین‌شاه عكاسان ایرانی و خارجی در سراسر ایران به ثبت زندگی اجتماعی و سیاسی در كشور پرداختند.
در بین تصاویر، عكس‌هایی از مظفرالدین شاه، احمد شاه، كمال الملك (نقاش)، سید حسن تقی‌زاده (از رهبران انقلاب مشروطه) و چهره‌های سرشناس دوره ناصری را می‌بینیم.
كمال الملك، شیخ ابراهیم، سید حسن تقی‌زاده، ابوالحسن فروغی، كیخسرو عزالملك، دبیرالملك و دیگران
پس از گذر از تصاویر دسته جمعی نظامی‌ها و یا افرادی مشغول به كار در كاخ، به پرتره‌های می‌رسیم. اولین اثری كه نظرمان را جلب توجه می‌كند، تصویر كودكی است كه به سمت چپ خود نگاه می‌كند. تصویر متعلق به دوران كودكی احمد شاه است كه توسط عبدالله قاجار به ثبت رسیده است.
در ادامه پرتره‌هایی از ناصرالدین شاه را می‌بینیم. در دو عكس؛ یك بار متمایل به سمت چپ در قابی به رنگ قرمز قهوه‌ای و در عكسی دیگر متمایل به سمت راست در تصویری سیاه سفید. عكاس این تصاویر ناشناس است.
عكسی كه در بین تصاویر نظامی‌ها، غلامان كاخ‌ها و یا توپ‌خانه‌ها نظرمان را به خود جلب می‌كند، تصویری از یك گروه موسیقی آن دوران است.
در ادامه عكسی را می‌بینیم كه روی آن عباراتی نوشته شده است. كودكی با لباس سلطنتی جلوی پنج مرد كه پشت او ایستاده‌اند روی یك صندلی نشسته است.
احمد شاه با خط خود روی این عكس نوشته است: «این عكس در ۹ سالگی افتاده است. در سنه ۱۲۷۸ ولیعهد شدم و در سنه ۱۲۷۷ تبریز آمدم. دستخط مبارك است. در سنه ۱۳۱۳ در عكاسخانه مباركه به توسط میرزا احمد خان عكاسباشی عمل جدید صنع ضیا به طبع گردید.
افراد حاضر در این عكس به ترتیب از سمت راست: روح اله میرزای پیشخدمت باشی، میرزا عبدالوهاب خان نایب الوزاره، یحیی خان اجودان حضور مبارك، رضا قلیخان لله باشی و یداله میرزای صندوقدار هستند.
ناصرالدین شاه روی این عكس نوشته است: «توی تالار آینه عكس توی آینه انداخته شده كه من هم پیدا هستم.»
در ادامه تصاویر مختلفی از زنان دربار در مكان‌های مختلف به چشم می‌خورد. اغلب این زنان دارای ویژگی‌های چهره‌ای مشابهی هستند. ابروهایی به هم پیوسته و گاه دارای سبیل.
روی دومین عكسی كه ناصرالدین شاه از خودش در یك آینه به ثبت رسانده است نوشته شده: «صورت خودم در آینه».
آدرس: تهران، خیابان پانزده خرداد، میدان ارگ