استان لرستان دارای جاذبههای طبیعی و گردشگری متنوع و بینظیری است كه یكی از این جاذبههای زیبا و بیبدیل تنگه شیرز در شهرستان كوهدشت است. این تنگه شگفتانگیز در ۵۰ كیلومتری شهر كوهدشت و در محل تلاقی سه استان لرستان، كرمانشاه و ایلام قرار دارد. دره زیبای شیرز به عنوان یكی از مناطق طبیعی بكر و زیبا هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از مناطق مختلف ایران است. این تنگه ۵ كیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانهای در جریان است كه در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره میپیوندد.
تنگه شیرز با وجود پدیده بارز زمینشناسی و نیز بهخاطر پوشش خاص گیاهی و جنگلی و طبیعت زیبا در پیرامونش، ژئوپاركی چندمیلیونساله در رشته كوههای زاگرس محسوب میشود. این اثر زیبای طبیعی ۲۶ آذرماه ۱۳۹۳ در فهرست آثار طبیعی ملی كشور به ثبت رسید.
شیرز قطب گردشگری
درهشیرز به عنوان یكی از جاذبههای كم نظیر كشوری شناخته شده است و به طور مستمر شاهد بازدید گردشگران زیادی از این جاذبه هستیم. این پدیده زیبا در صورت توسعه زیرساختهای گردشگری و برنامهریزی مناسب میتواند به یك قطب گردشگری تبدیل شود كه قطعا تاثیر بسزایی در رونق اقتصاد اهالی محلی نیز خواهد داشت. انتظار میرود زیرساختهای لازم در این منطقه بكر و زیبا فراهم شود چرا كه ورود بیضابطه وعدم نظارت و كنترل گردشگران در منطقه و نبود زیرساختها منجر به آسیب دیدن این منطقه زیبا خواهد شد.
شیرز ژئوپاركی در دل زاگرس
از آنجایی آثار پدیدههای بارز زمینشناسی در محدوده دره شیرز قرار دارد، ژئوپاركی چندمیلیونساله در رشته كوههای زاگرس محسوب میشود. تنگه شیرز درهای زیبا و كوهستانی است كه به عنوان یادگاری چندمیلیونساله در رشته كوههای زاگرس در استان لرستان قرار دارد. این تنگه از روستای گُدارگَه شهرستان كوهدشت تا كنار رودخانه سیمره ادامه دارد.
پلخدا سرچشمه شیرز
سرچشمه نهر آبی كه در قعر تنگه شیرز جریان دارد، از درون غاری طبیعی میجوشد كه به پل خدا معروف است. پل خدا، گذرگاهی طبیعی بوده و در اثر ریزش كوه در انتهای تنگه، تشكیل شده است. ویژگیهای طبیعی، پوشش خاص گیاهی و جنگلی و طبیعت زیبا، تنگه شیزر را به یك محیط خاص گردشگری طبیعت تبدیل كرده است كه دیدن آن برای گردشگران خالی از لطف نخواهد بود و به دلیل همین جذابیتهای طبیعی و وجود غارهای تاریخی، دره شیرز به عنوان ژئوپارك در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پلخدا، پدیده زمینشناسی در شیرز
به گفته زمینشناسان سنگهای رسوبی دره شیرز در دوران سوم زمینشناسی یا مزوزوئیك در یك محیط دریایی، انباشته شده و به سازندهای آسماری كه از آهكهای ماسهایِ ضخیملایه و فسیلِ نرمتنان بهوجود آمده، شهرت دارند. این سازندها در نزولات جوی مقاومت ندارند و با ضربههای باران شكلهای گوناگونی را خلق میكنند. همچنین در تنگه شیرز غارها، آبشارها و ستیغ صخرهها به تماشای پلی میرسد كه در میان غاری به طول ۱۵۰ متر است و برای عبور از آن باید آب سردی را سهل بر جسم كرد تا استالاگتیتهای پل، پرده از خلقت و رمزوراز آفرینش بردارد و آنجاست كه بومیهای منطقه بر این پل، بهترین نام را پل خدا دانستهاند تا شگفتی طبیعت و قدرت خالق این اثر را زمزمه كنند.
سایت گردشگری شیرز
سایت گردشگری تنگه شیرز، جاذبه گردشگری منحصر به فرد، مجموعهای از ظرفیتهای طبیعی، تاریخی، ژئوتوریسمی، اكو توریسمی در استان لرستان است؛ لرستان با ظرفیتهای قابل توجه گردشگری تنوع بینظیری از سایتهای گردشگری در بردارد.
تنگه شیرز یكی از عجایب طبیعت در استان لرستان است و تنها ۵۰ كیلومتر با شهر كوهدشت فاصله دارد و تركیبی زیبا از صخرههای سنگی، آب روان و دشتهای سرسبز است كه پس از عبور از دالانهای پر پیچ و خم تنگه، آبشاری خروشان مشاهده میشود. قرار گرفتن در میان شیارهای این تنگه شگفتانگیز جلوهای دیدنی از آسمان آبی رودخانه پرآب را در مقابل چشمان هر گردشگری به نمایش میگذارد.
همسایگی رودخانه سیمره با شیرز
عبور رودخانه سیمره از كنار این دره زیبایی این منطقه را مضاعف كرده است، سیمره یكی از شاخههای اصلی رودخانه كرخه است و یكی از رودخانههای مهم و دائمی غرب كشور محسوب میشود كه خط مرزی استان لرستان و ایلام را شكل داده است.
با سپری شدن میلیونها سال و شرایط جوی مختلف مانند وزش باد و باران و همچنین وقوع زلزله شدید در منطقه یك ستون در میان تنگه شیرز شكل گرفته است كه دیدنش هر فردی را شگفت زده میكند، ارتفاع مناره سنگی از كف صخره تا بالای آن ۸۰ متر است و قطری بیش از ۱۰ متر دارد.
شیرز به چه معناست؟
شیرز واژهای تركیبی از «شی» و «رِز» است كه معنای دقیقی از آن در دسترس نیست و جز چند معنی بر پایه حدس و گمان مثلا در باور عامیانه شیرز به جایی كه شیر در آن زادوولد میكند، گفته میشود. یا گفته شده است، شیرزاد كه نام پادشاهی است كه شیرز برگرفته از آن است. در میان این دره منارهای سنگی به قطر ۱۰ متراست كه در طی قرون و اعصار بهدست باد و زلزله خلق شده و راه عبور صخرهنوردان را به خاطر موقعیت آن دشوار ساخته و آنها كه مشتاق به فتح هستند با صخرههای شیرز در نبردی مانند شیر بین سنگ و ستیغ قرار میگیرند.
قدمت ژئوپارك شیرز
عمر این محوطه به سدههای پنج تا هفت پیش از میلاد مسیح میرسد، خاك این محوطه باستانی قرمز است و اشیای تاریخی زیادی مثل مفرغ در اینجا كشف شده كه به موزه منتقلشان كردهاند. كارشناسان، باقیمانده معبدی را در این سایت باستانی پیدا كردهاند كه سبك معماری آشوری دارد سی پله یا سیاه پل در دوره ساسانی روی رودخانه سیمره ساخته شده و هنوز هم وجود دارد.
شیرز پاتوق مسافران نوروزی
هرساله دره باستانی شیرز با جاذبههای گردشگری شگفتانگیز در شهرستان كوهدشت یكی از مقصدهای رؤیایی گردشگران در سفرهای نوروزی است.
تنگه شیرز در موقعیت جغرافیایی N۳۳۴۹۲۸ و E۴۷۲۹۵۰ در استان لرستان و در نقطه تلاقی سه استان كرمانشاه، ایلام و لرستان واقع است. وجود سایتهای غنی دورههای سنگ و دوره برتر در این دره سبب شده كه سازمان میراث فرهنگی در طرح جامع گردشگری استان لرستان توجه ویژهای به این منطقه منحصربهفرد در شهرستان كوهدشت داشته باشد.
شیرز در انتظار ثبت جهانی
تنگه شیرز در مجاورت رودخانه سیمره و در منطقهای به نام اولادقباد واقع است. این تنگه در امتداد روستای گدارگه ضرون تا اطراف جنوب شرقی، شمال غربی سیمره كشیده شده و یكی از كمنظیرترین جاذبههای ژئوتوریستی را در چینخوردگی زاگرس پدید آوردهاست. در كنار جاذبههای ژئوتوریستی ویژگیهایی چون وسعت، زیست گیاهی و جانوری و چشماندازهای طبیعی دره شیرز را در ردیف ژئوپاركهای جهانی قرار داده و كارشناسان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و فعالان حفاظت محیطزیست استان لرستان برای ثبت آن بهعنوان پدیدهای جهانی در تلاش هستند. به امید آن روز