بازار قدیمی قم با مجموعه‌ای متشكل از راسته، چهار سوق، سرا و تیمچه در بافت قدیمی این شهر واقع شده است . این مجموعه كه از جمله آثار تاریخی و دیدنی شهرستان و همچنین استان قم است. تیمچه بزرگ بازار قم توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری بازار
این بازار شامل دو راسته سر پوشیده با پوشش گنبدی است. سرپوشیده بودن بازار از یك سو به سنت معماری بازار باز می‌گردد. از سوی دیگر به خاطر گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان و ناشی از هوای كویری قم است. تهویه و نور رسانی بازار از طریق دریچه‌هایی كه در پوشش گنبدی آن تعبیه شده صورت می‌گیرد. این دریچه‌ها در بالای گنبد به شكل دایره و در دو طرف آن قرار دارند و به شكل نمایان هستند. تركیب نوری كه از سقف می‌تابد و حجم گنبدی سقف، فضایی دلنشین به وجود می‌آورد.
مصالح ساختمانی مورد استفاده در بازار قم با توجه به امكانات محیطی از خشت، آجر، گل وسنگ فراهم آمده است. علاوه بر بخش سرپوشیده، بازار قم دارای سراهایی نیز است. این سراها در حقیقت همان كاروانسراهای دیروز هستند و شمار و وسعت آنها نشان دهنده اهمیت اقتصادی آنها است.
مساجد بازار
مساجد موجود در بازار قم عبارت اند از: مسجد مسگرها، مسجد ملا جعفر، مسجد امام حسین (ع)، و دو مسجد بدون نام دیگر در بازار نو و مسجد نجارها، مسجد رضویه، مسجد میدان كهنه (پامنار) و دو مسجد نمازخانه‌ای در بازار كهنه.
تیمچه بزرگ بازار
تیمچه بزرگ بازار قم در سمت شمال راسته بازار نو، یكی از سه تیمچه شهر قم است. این بنا از آثار ارزشمند هنر معماری دوران اسلامی ایران است كه توسط هنرمند برجسته عصر ناصری، استاد حسن قمی مشهور به معمارباشی در سال ۱۳۰۱ قمری طراحی و اجرا شد. بانی بنا مرحوم حاج سید محمود طباطبایی تاجر بزرگ قم بود. دو تیمچه دیگر این بازار سال‌ها پیش هنگام احداث خیابان‌های جدید شهر قم از میان رفت. این دو تیمچه از تیمچه اصلی كوچك‌تر بودند و وجه تسمیه تیمچه بزرگ به همین امر باز می‌گردد.
تیمچه بزرگ قم در گذشته توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طی چند دوره، فعالیت‌هایی نظیر بازسازی‌هایی در گنبد، تزئینات زیر گنبد، كف‌سازی و همچنین سبك سازی و آجر فرش كردن پشت بام صورت گرفته است. تیمچه بزرگ قم از نظر وسعت، هنر معماری و تزئینات، از جمله بنا‌ها‌ی منحصر به فرد به شمار می‌رود كه این مكان متشكل از بنایی با دو طبقه بالا با ۱۲ غرفه دارای اُرسی‌های زیباست كه بیشتر آنها از بین رفته‌اند. بالای حجره‌ها در زوایا مقرنس گچی مشاهده می‌شود.
سقف تیمچه
سقف تیمچه دارای سه چشمه است كه قسمت وسط به دهانه ۱۵ متر و ارتفاع ۱۵ متر دارای دو پوشش است. طول این بخش ۲۸ متر و بدون ستون است، چشمه میانی با بلندی و دهانه ۱۵ متر دارای پوشش آجری ظریف و آراسته با مقرنس گچی در زوایا است. گنبد از نوع عرق چینی و پوشش زیر آن شمسه كاری با اسلوب رسمی بندی و یزدی بندی است. در این پوشش‌ها همچنین روزنه‌هایی برای تأمین روشنایی داخل بنا در نظر گرفته شده است. معماری زیبا و مجلل، تجارت تك كالایی آن، جایگاه طراز اول، و سكوت و آرامش از ویژگی‌های تیمچه بزرگ بازار قم است تیمچه با دو ورودی به راسته بازار نو راه می‌یابد.
تیمچه بزرگ بازار قم توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
