تپه باستانی كانی سیو پیرانشهر مربوط به دوران قبل از تاریخ، اشكانیان، ساسانیان است . این تپه در شهرستان پیرانشهر، بخش مركزی، دهستان پیران، روستای كانی سیو واقع شده است. تپه كانی سیو در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۴۸۵ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پیرانشهر در جنوب آذربایجان غربی قرار گرفته است . داشتن زمین های حاصلخیز و آب فراوان موجب شده است تا از گذشته های دور تاكنون سكونتگاه بشر باشد. تا زمان حاضر آثار متعددی از تپه ها و محوطه های باستانی این شهرستان كشف شده است.
محوطه باستان شناسی كانی سیو
محوطه باستان شناسی بر روی پشته ای به ابعاد تقریبی ۱۰۰ در ۱۵۰ متر با یك شیب تند مشرف به رودخانه لاوین، از سرشاخه های رود زاب كوچك قرار گرفته است. این محوطه نسبت به اراضی جنوبی و غربی خود دارای حداكثر ارتفاع ۱۵ متر بوده است . به غیر از یك تا دو متر ارتفاع نهشته انسانی روی تپه، بقیه ضخامت آنرا در واقع لایه های طبیعی خاك و بویژه صخره سنگی در بر می گیرد.
اكتشافات
در كاوش ها آثاری از دوران كالكولتیك (فرهنگ دالما) یعنی دوره ای بین نوسنگی و عصر مفرغ كه در آن از سنگ و ابزارهای مسی استفاده می كردند. آثار متنوع عصر مفرغ، سازه های عظیم دوران عصر آهن، محوطه های متعدد با تاریخ گذاری اشكانی و ساسانی و اسلامی كشف شده است . كه همگی موید وجود شرایط اقلیمی مناسب برای حیات بشر در طول هشت هزار سال گذشته بوده است. در كاوشهای اخیر به كشفیاتی همچون بقایای معماری به همراه لوازم زندگی، از جمله سفالینه ها و همچنین تدفین آن دوران منجر شده است. بقایای معماری مكشوفه شامل دیوارهای سنگ و گلی بازمانده از آن دوران با فرم عمدتا مستطیل شكل است. كه در ضخامتی بین یك تا یك و نیم متر سطح اولیه خاك تپه، دو فاز از معماری تاریخی آن دوران به دست آمده است.
در برخی از آنها پلان معماری عمدتاً به دلیل مداخلات به وجود آمده ناشی از معماری جدیدتر از یكطرف است . از سوی دیگر به دلیل وسعت كم ترانشه ها به خوبی قابل درك نیست. در یكی از كاوش ها دیوار سنگی قطور با عرض حدود یك متر و به موازات در فاصله دو متری آن دیوار قطور دیگر كه احتمالاً نقش پشتیبان داشته كشف شده است . كه موجودیت آن در منتهی الیه حاشیه شرقی مشرف به دره به احتمال زیاد حالت تدافعی محل و اینكه چه بسا این محل بیش از هر چیز دیگر مربوط به قلعه و نظایر آن باشد را آشكار می سازد.
اشیاء یافت شده جهت نگهداری به موزه ارومیه انتقال داده شد. اما در صورت تأسیس موزه در پیرانشهر، این اشیا و سایر اشیا مربوط به شهرستان به این موزه عودت داده می شود. این محوطه در اراضی مابین روستاهای كانی سیو و سوغانلو از توابع شهرستان پیرانشهر قرار دارد.
