كاروانسرای نیك پی در استان زنجان، ۳۵ كیلومتری شمال‌غرب زنجان، بخش زنجان‌رود و در روستای نیك‌پی قرار دارد. این كاروانسرا داخل روستا و در نزدیكی تپه‌ای تاریخی به نام قبرستان قرار گرفته و در اطراف آن خانه‌های روستایی قرار دارد. كاروانسرای قدیمی و زیبای نیك پی كه از آثار دوره صفوی به شمار می‌آید، در روزگار بر پایی خود اهمیت و عظمت زیادی داشته است. در بیشتر سفرنامه‌های جهانگردان و مستشرقینی كه از منطقه زنجان دیدن كرده‌اند از كاروان سرای نیك پی نام برده شده و بیشتر آنها در این مكان اقامتی داشته‌اند كه نشان از اهمیت آن در روزگاربرپایی خود دارد. كاروانسرای نیك پی در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۳۵۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری كاروانسرا
این كاروانسرا كه از نوع كاوران سراهای ۴ ایوانی است، از آجرهای قرمز رنگ ساخته شده اما به شدت ویران گشته و تنها بخش كمی از آن باقی مانده است. كاروانسرای نیك پی با پلان ۴ گوش، دارای صحن و میانسرای ۸ ضلعی غیرمنظم بوده و گرداگرد آن را حجره‌های ۱۴ گانه دربر گرفته است. طاق و قوس در این اثر تاریخی به صورت ضربی طراحی شده و عنصر قرینه‌سازی به زیباترین شكل در آن رعایت شده است. دورتادور آن حجره‌هایی ساخته‌شده است. فضاها و راه‌های ارتباطی در گوشه هر ضلع از صحن میانسرا برای دسترسی به اصطبل ها، انبارها و سایر فضاهای خدماتی دیده می‌شود. ورودی كاروانسرای نیك‌پی در ضلع شرقی این بنا تعبیه‌شده است. حجره‌های نگهبانان در دو طرف آن به‌صورت قرینه بناشده است .
طاق‌ها و قوس‌ها در كاروانسرای نیك‌پی به‌صورت ضربی می‌باشد؛ و نوع معماری و عنصر قرینه‌سازی به بهترین شكل ممكن، طبق الگوی رایج در معماری سنتی فلات ایران رعایت شده است. در كل می‌توان از تزئینات این بنا به طاقچه‌هایی با قوس هلالی. طاق‌نماهایی با قوس جناقی و قاب‌بندی‌هایی با آجرچینی ساده و به‌صورت یكنواخت در سطوح داخلی اشاره كرد. با توجه به سبك و آرایش معماری و همچنین تزئینات به‌كاررفته در كاروانسرای نیك‌پی زنجان. می‌توان به این نتیجه رسید كه این بنای تاریخی یك بنای عام‌المنفعه بوده است؛ كه در دوران صفویه احداث‌شده است.
نحوه دسترسی
كاروانسرای نیك‌پی استان زنجان (كاروانسرای شاه‌عباسی) در فاصله ۳۵ كیلومتری شمال غربی شهر زنجان قرارگرفته است . كه از زنجان می توانیم وارد اتوبان زنجان-تبریز شویم بعد از طی حدودا ۳۸ كیلومتر به سه راهی نیك پی برسیم. یا از جاده قدیم زنجان-تبریز به سمت نیك پی حركت كنیم.این كاروانسرا در ۲۵۰ متری جنوب نیك‌پی واقع‌شده است.
