آیا تا به حال ماسوله رفته اید با معماری ماسوله آشنا هستید ؟ در ایران عزیزمان روستاهایی سبك ماسوله بسیار است و این نمونه از ساخت و ساز بی نظیر است و میان توریست ها بسیار طرفدار دارد .روستاهای پلكانی ایران كه تعدادشان كم هم نیست، ازجمله این روستاها هستند. به جرات می‌توان گفت كه ماسوله، شناخته‌ترین نوع این مناطق میان گردشگران است. بااین‌حال گستردگی مناطق كوهستانی در ایران باعث شكل‌گیری چندین روستای پلكانی در گوشه و كنار كشور عزیزمان شده است.روستاهایی كه علاوه‌بر معماری پلكانی خود، هر یك آیین‌ها و فرهنگ متفاوتی دارند. روستاهایی كه بعضی از آن‌ها درجاهایی با مسیر صعب‌العبور قرار دارند و بعضی از آن‌ها نیز بر پایه فعالیتی خاص اقتصاد خود را می‌چرخانند. كسانی كه از دیدن روستاهای پلكانی ایران لذت می برند در این مطلب با ما همراه باشند تا برای سفر بعدی خود برنامه ریزی كنند .
ماسوله
ماسوله كه دیگر یك روستا نیست و به شهر كوچكی تبدیل شده است، شناخته‌شده‌ترین منطقه مسكونی با معماری پلكانی در ایران است. ماسوله از جاذبه‌های گردشگری استان گیلان شهرتی جهانی دارد و هر ایرانی حداقل برای یك‌بار هم كه شده باید به دیدن آن برود. زیبایی‌های ماسوله و جاذبه‌های آن به‌قدری زیاد است كه برای دیدن همه آن‌ها حداقل چند روز زمان لازم است. به‌واسطه توریستی بودن این روستا، مردم ماسوله از طریق صنعت گردشگری امرار معاش میكنند. در محله‌های ماسوله به هر چه می‌نگرید زیبایی خاصی را مشاهده می‌كنید. درجاهایی به‌عنوان مسیر عبور و مرور قدم می‌گذارید كه سقف خانه زیر پای شما است.
گلدان‌های شمعدانی از ستون‌های مقابل پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگارنگ آویزان هستند، درختان سرسبز جنگل در فصول گرم سال همه‌جا را احاطه كرده اند، در زمستان زیبایی برف سنگین منطقه جلوه‌های خاصی به وجود می‌آورد و… . در بازار این روستا نیز می‌توانید صنایع‌دستی از عروسك‌های دست‌ساخته و زیبای زنان بومی گرفته تا چموش و وسایل شخصی سنتی را خریداری كنید. از موزه‌های ماسوله دیدن كرده و به گردش در جاذبه‌های اطراف آن بپردازید. «ماسوله در زمستان؛ تجربه یك ماسوله‌گردی متفاوت» و «شهر ماسوله گیلان؛ زیبایی در چهارفصل» دو مقاله مفید در نابرو برای آشنایی بیشتر با ماسوله است.
آدرس: استان گیلان، شهرستان فومن، بخش سردار جنگل.
هجیج
روستای پلكانی هجیج در نزدیكی نوار مرزی غرب كشور، از جاذبه‌های گردشگری استان كرمانشاه و از زیباترین روستاهای پلكانی ایران است كه بیشتر به‌واسطه طبیعت بكر و دست‌نخورده خود به‌عنوان یك مقصد گردشگری ناب برای روستاگردی انتخاب می‌شود. هجیج در یك دره سرسبز و مشرف‌به رودخانه سیروان ساخته شده و خانه‌های آن عمدتا از سنگ ساخته شده است. در این روستا نیز سقف هر خانه حیاط خانه بالاسری است و مردمانی خون گرم و باصفا در آن سكونت دارند. این روستا از جمله پرجاذبه‌ترین نقاط استان و از مناطق دیدنی اورامانات است و در ۲۵ كیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. روستایی پلكانی، پرپیچ‌وخم با خیابان‌های نیم‌دایره‌ای و ساختمان‌های رو به دره و رودخانه سیروان كه این روستا را به یكی از شگفت‌انگیزترین روستاهای ایران تبدیل كرده است. خانه‌های هجیج همگی از سنگ و به‌صورت خشكه چین و پلكانی ساخته شده كه به‌دلیل كمبود جا این‌گونه ساخته شده است. چشمه بل كه آب آن به رودخانه سیروان می‌ریزد، از جاذبه‌های آن است. آب این چشمه در هیچ فصلی از سال كم نمی‌شود و از بهترین آب معدنی‌های جهان به حساب می‌آید. قایق‌سواری در رودخانه سیروان از بهترین تفریحات روستای هجیج است. جاذبه‌های مسیر دسترسی به این روستا به‌قدری زیاد است كه قبل از دیدن آن حتماً شگفت‌زده خواهید شد.
ارتفاعات شاهو، چشمه بل و امامزاده عبیدالله از دیگر جاذبه‌های گردشگری هجیج است. اگر از علاقه‌مندان به پوشش كردی مخصوصا گیوه‌های زیبایی این پوشش هستید، بهترین نوع آن در هجیج یافت می‌شود. به علت رونق دامداری در چراگاه‌های اطراف هجیج، بهترین نوع لبنیات از شیر و دوغ گرفته تا كشك و روغن حیوانی را می‌توانید از این روستا خریداری كنید. در هجیج می‌توانید نوای سوزناك شمشال را بشنوید و همچنین اگر در زمان مناسب به آنجا سفر كنید می‌توانید مراسم سماع را از نزدیك ببینید.
آدرس: استان كرمانشاه، شهرستان پاوه، بخش نوسود.
پالنگان
دیگر روستایی كه در غرب كشور ازجمله روستاهای پلكانی ایران شناخته می‌شود، روستای پالنگان است كه در استان كردستان قرار دارد. علاوه‌بر معماری پلكانی پالنگان، تماشای آیین‌ها و مراسم‌های خاص این روستا بیشترین نقش در جذب توریست‌های علاقه‌مند به روستاگردی در این منطقه را دارد. روستای پالنگان را می‌توان روستای چشمه‌ها نیز نامید، چراكه نزدیك به ۲۰ چشمه اطراف آن وجود دارد.
خانه‌های سنگی، طبیعت بكر كوهستان، قبرستان مرموز پالنگان، آبشار، دره تنگیور، اسب‌سواری، آشنایی با بازی‌های محلی روستا ازجمله غل‌غلان و گرز بازی و از همه مهم‌تر شركت در جشن نوروزی منحصربه‌فرد پالنگان از جاذبه‌های گردشگری آن است. وجود چندین اثر تاریخی و باستانی ازجمله قلعه و آتشكده نیز از جاهای دیدنی این روستا است. برای آشنایی بیشتر با پالنگان مطالعه مقاله «روستای پالنگان كردستان؛ روستایی پلكانی و چشم‌نواز» در نابرو را به شما پیشنهاد می‌كنم.
آدرس: استان كردستان، شهرستان كامیاران، دهستان ژاورود.
اورامان
اورامان تخت اسمی بسیار شناخته شده است. این روستای توریستی هر ساله میزبان شمار بسیاری گردشگر ایران و غیر ایرانی است. اورامان در دل رشته كوه‌های زاگرس و ابتدای حوضه آبریز یكی از بزرگ‌ترین رودخانه‌های كردستان واقع شده است. معماری خاص و ویژه این روستا آوازه جهانی دارد. این روستا در میان جاده‌های پرپیچ‌وخم كه نه‌تنها تخت نیست، بلكه با شیب تند و وجود كوه‌های بلند چشمان هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌كند. روستای اورمان در ۶۵ كیلومتری مریوان و ۱۷۰ كیلومتری سنندج است. اورامان تخت در گذشته مركز سلطنت حكومت اورامی‌ها بوده و به معنی تخت سلطنت است. اما گذشته از زیبایی ظاهری و خاص این روستا یكی از دلایلی كه هر ساله گردشگران بسیاری را به این روستا می‌كشاند، دو مراسم است كه در آخرین چهارشنبه منتهی به ۱۵ بهمن و ۱۵ اردیبهشت با نام‌های كمسای با آیین‌های خاص و ویژه‌ای در این روستا انجام می‌شود.
در كنار این مراسم خاص، نوع لباس پوشیدن مردمان و معماری ویژه آن، روستای اورامان تخت را به مكانی زیبا تبدیل كرده كه نظیر آن را هیچ گردشگری نمی‌تواند در ایران ببیند.اورامان كه بانام هورامان تخت نیز شناخته می‌شود، دیگر روستاهای پلكانی ایران در كردستان و نزدیك به رودخانه سیروان است. طبیعت شگفت‌انگیز روستا و منطقه‌ای كه اورامان در آن بنا شده است، به‌قدری گردشگران را حیرت‌زده می‌كند كه خاطره آن برای سال‌ها می‌تواند نقل محافلشان باشد. اگر قصد بازدید از اورامان رادارید، حتما یكی از ماه‌های گرم سال را برای این سفر انتخاب كنید تا این روستا را در اوج زیبایی و شكوه ببینید. مراسم پیرشالیار كه به‌صورت سالانه برگزار می‌گردد، مهم‌ترین اتفاق فرهنگی اورامان است.
آدرس: استان كردستان، شهرستان سروآباد، اورامان.
سرآقا سید
پس از عبور از مسیر پرپیچ و خم و كوهستانی چهارمحال و بختیاری، روستای زیبای سرآقا سید كوهرنگ در میان كوه‌ها خودنمایی می‌كند. سرآقاسید در فاصله ۱۴۰ كیلومتری شهركرد با خانه‌هایی تمام خشت و معماری پلكانی به ماسوله زاگرس معروف شده است. در معماری خانه‌های این روستا (مثل تمام روستاهای پلكانی ایران) پشت‌بام حیاط پایینی حیاط منزل بالایی است. این روستا علاوه بر معماری زیبا دارای چشمه‌سارها، باغ‌های میوه و طبیعت سرشار از زیبایی منحصربه‌فرد در استان است. وجه تسمیه این روستا با امامزادهای به همین نام است كه پیرامونش را چند درخت گردوی كهنسال و چشمه‌هایی زیبا فراگرفته است. گویی در این روستا زمان متوقف شده است و روستاییان همان ساختار و شكل سنتی خود را حفظ كرده‌اند؛ روستایی كه گویش، فرهنگ، آداب و رسوم‌شان دست نخورده باقی‌مانده است. از مدرنیته و زندگی شهری در این روستا خبری نیست. فصل‌های بهار و تابستان بهترین زمان برای رفتن و پیدا كردن خلوتی برای آرامش در این روستا است تا بتوان چند روزی از زندگی شهری رها شد و به گذشته‌های شیرین دور برگشت.
آشنایی با زندگی عشایر، تجربه زندگی با كم‌ترین امكانات رفاهی، تماشای از نزدیك معماری یك روستای پلكانی، بارگاه امامزاده سرآقاسید و حوضچه‌های نمكی كه بومی‌ها با استخراج نمك از آن گذران زندگی میكنند از جمله جاذبه‌های این روستا است. در سرآقاسید نیز روستاییان مشغول تولید صنایع‌دستی مختلف هستند و فروش آن از دیگر راه‌های امرارمعاش كنار كشاورزی و دامداری است.
آدرس: استان چهارمحال و بختیاری، شهرستان كوهرنگ، دهستان میانكوه موگوئی.
كنگ
روستای كنگ روستایی با چشم‌اندازهای كوهستانی زیبا و چشمه‌های روان كه در دامنه كوه‌های بینالود قرار گرفته است و می‌توان آن را از جاذبه‌های دیدنی و طبیعی اطراف شهر مشهد به حساب آورد. كنگ در لغت به‌معنای پرنده‌ای قوی پنجه یا دژی مستحكم است. این روستا در ۱۹ كیلومتری غرب طرقبه و ۲۹ كیلومتری مشهد است و ماسوله‌ای دیگر را از دوران قبل از اسلام به جا گذاشته است. رباط پای كوه كنگ یا رباط شاه عباسی كه در انتهای دره كنگ و روی دامنه‌ای مشرف به رودخانه كنگ قرار دارد، از دو مسیر قابل دسترسی است كه یكی از سمت دره و دیگری از سمت كوهستان است. اگر بخواهید این رباط را پیاده طی كنید، باید توان حدود یك ساعت و نیم پیاده‌روی را داشته باشید. این روستا نیز مانند هر روستای دیگری دارای قبرستان است؛ البته با یك تفاوت جالب كه سنگ‌قبرهای باارزش این قبرستان از جنس شیست است و روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌ای شكل وجود دارد. نكته جالب‌تر درباره این قبرها این است كه روی هر قبر علامت مخصوص هر متوفی حك شده است. مسجد و تكیه ۱۵۰ ساله‌ای كه در این روستا قرار دارد، از دیگر بناهای كهن این روستاست. اگر به این روستا رفتید، حتما آش دست‌پخت اهالی این روستا را میل كنید كه با نوعی سبزی كوهی و سیب‌زمینی پخته می‌شود.
اگر سفری به استان خراسان رضوی داشتید، روستای كنگ به‌عنوان یكی از قدیمی‌ترین روستاهای پلكانی ایران با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیار منتظر یك روستاگردی ویژه برای شما است. روستای پلكانی كنگ از بهترین روستاهای در نوع خود برای گشت‌وگذار، كوه‌نوردی، برپایی پیك‌نیك و مهم‌تر از همه عكاسی است. ازجمله جاذبه‌های طبیعی روستای كنگ می‌توان به باغ‌ها، چشمه‌سارها، آبشار، رودخانه و كوه‌نوردی در ارتفاعات بینالود اشاره كرد.
علاوه‌بر این بازدید از رباط شاه‌عباسی یا همان رباط پای كوه، قبرستان قدیمی كنگ، مسجد و تكیه تاریخی روستا به همراه قلعه‌های حصار و تیغ میان می‌تواند در برنامه روستاگردی در كنگ و اطراف آن قرار گیرد.
آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان طرقبه شاندیز، بخش طرقبه.
بوژان
روستای بوژان دیگر روستای گردشگری و پلكانی خراسان رضوی است كه در نزدیكی نیشابور قرار دارد. خانه‌های روستای بوژان در دل انبوه درختان بلندقامت پنهان هستند و به‌راستی این روستا همانند یك بهشتی زمینی است. بوژان نیز در ارتفاعات بینالود قرار دارد و در نزدیكی خود چندین و چند چشمه‌سار دارد. چشمه اولنگ و چشمه باغ ملا نمونه‌هایی از چشمه‌های متعدد این روستا هستند. در این روستا درختان میوه بسیاری وجود دارد و بومی‌ها به شغل دامداری، كشاورزی، ساخت صنایع‌دستی و جمع‌آوری گیاهان دارویی مشغول‌اند.
ازجمله جاذبه‌های گردشگری بوژان می‌توان به طبیعت حیرت‌انگیز با پوشش‌های گیاهی و جانوری متنوع، رودخانه و آبشار زیبای آن اشاره كرد. همچنین بوژان میزبان آرامگاه‌های امامزاده سلیم و خواجه گل علی است. بوژان به خاطر اجرای مراسم‌های رقص چوب بازی و شمایل خوانی در محرم نیز شهرت بسیاری دارد.
آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان نیشابور.
اشتبین
آذربایجان شرقی جایی شبیه بهشت است و مناظر حیرت‌انگیزی دارد؛ در حاشیه سواحل ارس و در دل كوه‌های سر به فلك كشیده یاقوتی سبز قرار گرفته است. آسمان آبی، رود و جنگل و حتی مارال‌ها همگی باعث شده‌اند تا اشتبین به روستای شگفتی ایران مشهور شود. روستایی كه قدمتش به زمان شاه طهماسب صفوی برمی‌گردد. تولید ابریشم در این روستا از قدیم رونق بسیاری داشته و گردشگران بسیاری را به‌سوی خود جذب كرده است. گورستان قدیمی، كتیبه‌های مرمرین قرن‌های ۹ و ۱۰ هجری حكایت از دیرینگی این روستا دارد. یادتان نرود نانی را كه زنان روستایی در اجاق‌های خانگی می‌پزند حتما امتحان كنید.
روستای اشتبین بازمانده‌ای از دوران صفوی و از جاذبه‌های گردشگری استان آذربایجان شرقی و شهرستان جلفا است. اشتبین روستایی است كه از تركیب سه آبادی شكل گرفته است. قرار گرفتن میان دو رود مهم ارس و هراس، طبیعت بكر و زیبای كوهستانی-جنگلی، آب‌وهوای بسیار مطبوع و وجود چندین اثر تاریخی از مهم‌ترین دلایل علاقه به روستاگردی در اشتبین است.
همچنین اشتبین بهشتی برای شكم‌گردهای عاشق میوه‌های تازه ازجمله انجیر و انار، عسل طبیعی و غذاهایی چون كوفته و آش و كباب است. اگر قصد بازدید از یك كارگاه ابریشم‌بافی سنتی را دارید، می‌توانید به سنتی‌ترین آن‌ها را در اشتبین دست بیابید.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان جلفا، بخش سیه‌رود، دهستان نوجه مهر.
زنوزق
در آذربایجان شرقی روستایی زیبا و سرسبز با خانه‌های پلكانی در دل كوه‌ها وجود دارد. زنوزق نام روستایی است با تمام زیبایی‌هایی كه در تصور آدمی می‌گنجد. علاوه بر زیبایی محسوركننده و مردمان مهربان و مهمان‌نوازش این روستا عنوان بزرگ‌ترین روستای پلكانی ایران را در اختیار دارد. این روستا با قدمتی ۸۰۰ ساله همچنان پابرجا و استوار است و مامن مردمان خوب. گورستان قدیمی با سنگ‌نوشته‌های مربوط به قرن نهم هجری، قلعه و مسجد زنوزق، آبشار دامجی قیه و سد قلعه از جاذبه‌های خاص و تاریخی این روستا است.
علاوه بر تمامی این جاذبه‌ها می‌توانید به خوشمزه‌ترین قسمت این روستا بروید، پشت‌بام خانه‌های این روستا در تابستان پر می‌شود از برگه‌های آلو قیسی كه رو به‌آفتاب خشك میكنند و راهی برای امرار معاش اهالی روستا است.قلعه‌ای تاریخی و یك سد نیز در اطراف این روستا ازجمله جاهای گردشگری آن است. بااین‌حال یكی از مهم‌ترین عوامل شهرت زنوزق، یاد كردن از آن به‌عنوان معدنی از برگه‌های زردآلو است كه در تابستان سقف خانه‌ها را غرق می‌كند. نكته دیگر درمورد زنوزق قابلیت سفر به آن در چهارفصل سال است كه در هریك از این فصول زیبایی‌های منحصربه‌فردی در این روستا می‌توان مشاهده كرد.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان مرند، دهستان زنوزق.
كریك
روستای كریك قدمتی بسیار طولانی دارد و آثار كشف شده در آن نشان می‌دهد كه این روستا از زمان هخامنشیان منطقه‌ای مسكونی بوده است. كریك طبیعت بسیار بكری دارد و از آن به‌عنوان یك دهكده گردشگری توریستی روستایی یاد می‌شود. بافت خانه‌های روستای كریك استان كهكیلویه و بویر احمد نه از نوع سنگ بلكه از جنس خشت و كاه‌گل است. یك رود از میان روستا می‌گذرد و شالیزارهای برنج آن را احاطه كرده است. خانه‌های روستا بر روی شیب ملایم دره كریك واقع‌شده و دو بافت قدیم و جدید دارد كه در بافت جدید كریك خانه‌ها با مصالح نوین ساخته‌شده‌اند.
مردمان كریك هنوز به آداب‌ورسوم سنتی خود پایبندند و در كنار شغل‌های دامپروری، كشاورزی و باغداری به پرورش ماهی مشغول هستند. جو روستای كریك به‌واسطه چندین امامزادهای كه در گوشه‌كنار آن قرار دارد و ساكنانی كه از سادات به شمار می‌روند مذهبی است. این روستا در مسیر عشایر كوچ رو در میان ییلاق‌ها و قشلاق‌های منطقه قرار دارد و از طریق آن می‌توان به ارتفاعات دنا رسید.
آدرس: استان كهكیلویه و بویراحمد، شهرستان سی سخت.
شیلاندر
روستای شیلاندر البته بانام درست‌تر چیلاندره یكی از روستاهای پلكانی ایران و از مناطق بكر و دست‌نخورده گردشگری در ارتفاعات استان زنجان است. شیلاندر آب‌وهوای بسیار تمیز و مطبوع كوهستانی دارد و مهمانخانه‌ای برای اقامت راحت گردشگران در آن راه‌اندازی شده است. از تفریحات روستای شیلاندر به كوه‌نوردی در اطراف آن، سر زدن به آبشارها و رودخانه‌ای كه در نزدیكی روستا قرار دارد می‌توان اشاره كرد. متاسفانه جاده دسترسی به شیلاندر آن‌چنان مطلوب نیست و خود را برای پیمایش یك مسیر نسبتا اذیت كننده آماده كنید.
اگر به دره‌نوردی علاقه دارید، دره‌های پرجاذبه و عمیقی در اطراف شیلاندر قرار دارد. یكی از نكات جالب و البته تاسف‌برانگیز درباره شیلاندر، بحث مهاجرت از روستا و خالی شدن بسیاری از خانه‌های شیلاندر از سكنه است. درواقع اگر به دنبال یك روستای شلوغ پلكانی برای آشنایی با آداب‌ورسوم ساكنان آن هستید، شیلاندر گزینه‌ای مناسب برای این سفر نیست.
آدرس: استان زنجان، شهرستان زنجان، دهستان تهم.
رویین
كوچه‌های پیچ در پیچ، بافت قدیمی خانه‌ها و شیب كوچه به كوچه نظر هر تازه واردی را در این روستا به خود جلب می‌كند. روستای پلكانی رویین در ۲۴ كیلومتری شمال اسفراین و ۵۲ كیلومتری جنوب‌شرقی بجنورد در یكی از دره‌های دامنه جنوبی كوه آلاداغ قرار دارد و به روستای شكوفه‌های سیب شهرت دارد، در میان كوه‌های سر به فلك كشیده آلاداغ، زیبایی مسحوركننده این روستا در كنار خانه‌های پلكانی، باغ‌های انبوه میوه و دره‌های آن، زیبایی رویین را دو چندان كرده است. در ارتفاع قرار گرفتن این روستا و همچنین عبور رودخانه‌ای از میان آن كه دلیل سرسبزی آن است، سبب شده این روستای زیبا رویین نام بگیرد. رویین با قدمتی ۵۰۰ ساله، بارگاه امامزاده اسحاق و تپه‌های باستانی توانسته جزو برترین روستاهای پلكانی ایران و پرگردشگرترین آن‌ها قرار گیرد.
دلایل متعددی برای شهرت روستای رویین استان خراسان شمالی علاوه بر ساختار پلكانی آن می‌توان عنوان كرد. مهم‌ترین آنان برگزاری مراسم‌های خاص، وجود درختان سیب كه سبب نامیدن این روستا بانام روستای شكوفه‌های سیب شده است و البته صنعت نساجی سنتی قوی روستا هستند. از رویین به‌عنوان برترین دهكده نساجی كشور یاد می‌شود. همچنین وجود دو اقامتگاه بوم گردی رویین‌سرا و خانه پدری رویین در این روستا سبب اقامتی بی‌دردسر در آن است.
ذوتنگ، سرچشمه، گل میام و… ازجمله تفرج‌گاه‌های ناب رویین است كه می‌توانید اوقات خوشی را در آنجا بگذرانید. علاقه‌مندان به پوشش‌های گیاهی و جانوری منحصربه‌فرد نیز می‌توانند این روستا را برای سفر خود انتخاب كنند. چهار مراسم معروف روستای رویین عبارت‌اند از خال ختك، خاله خلطتنه، چلگی و مهره در تاس انداختن. با سفر به رویین می‌توانید كوله باری پر از صنایع‌دستی، میوه‌های خوشمزه و دست بافته‌های مردمان آن را به سوغات ببرید.
آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین.
نایبند
شاید برایتان جالب باشد كه بدانید روستاهای پلكانی ایران تنها محدود به مناطق كوهستانی آن نیست؛ حتی در دل كویر در نزدیكی طبس و كویر لوت نیز می‌توان یك روستای گردشگری پرجاذبه را برای یك سفر خاطره‌انگیز پیدا كرد. نایبند، روستایی با بافت خشت و گاه گل است كه بر روی یك شیب مشرف بر نخلستان‌هایی بزرگ ساخته قرار دارد. كویر گردهای عاشق تماشای آسمان پرستاره كویری، علاوه بر كویرگردی خود می‌توانند از روستای نایبند بازدید كنند.
چندین چشمه آب در اطراف نایبند وجود دارد كه بعضی از آن‌ها دارای آب سرد و بعضی دیگر نیز دارای آب گرم هستند. چشمه آب گرمی كه بانام دیگ رستم شناخته می‌شود یكی از پرطرفدارترین چشمه‌های نایبند است. نایبند برای بازدید از روستاهای پلكانی در فصول سرد سال گزینه‌ای بسیار مناسب است و كوهستان‌های نزدیك به آن نیز جاهایی بكر برای یك كوه‌نوردی جذاب دارد.
آدرس: استان خراسان جنوبی، شهرستان طبس، بخش دیهوك.
اسفیدان (اسپیدان)
روستایی توریستی در خراسان شمالی از توابع شهرستان بجنورد با آب و هوایی خوش كه یكی از روستاهای بزرگ این استان به حساب می‌آید و حدود هشت قرن قدمت دارد. زیارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت كهن روستا نشانگر این قدمت تاریخی است. روستایی كه نمادش درختان صندل با قطر تنه حدود ۲/۶۵ متر است. اسفیدان روستایی با دره‌ها، آبشارها و قلعه‌های زیبا و نادری است كه در كمتر جایی می‌توان مشابهش را یافت. اسپیدان، در میان درهای زیبا واقع شده و پیرامون آن را كوه‌های مرتفعی فراگرفته است. این روستا از جنوب‌غربی به كوه آق‌قیه و از شمال‌غربی به كوه اسب و از جنوب‌غربی به تنگه دهیر مزه محدود می‌شود. چشمه آب معدنی و آبشار هنرور در فاصله ۳ كیلومتری اسپیدان، طبیعت و سرزندگی فراوانی را برای این روستا ارمغان آورده و به مكانی مناسب برای گردشگران تبدیل شده است. تاش قلعه، در غرب اسفیدان دیواری صخره‌ای را نشان می‌دهد كه نشان از گذشته‌ای بسیار قدیمی دارد. برج قاری مالاق و قارقه برج‌های سنگی قدیمی در اطراف روستا بوده كه هنوز قسمتی از پایه‌های آن باقی‌مانده است.
كهتویه
روستای كهتویه را می‌توان از جنوبی‌ترین روستاهای پلكانی ایران نامید كه در استان هرمزگان قرار داد. كهتویه بهشتی برای شكم گردهای عاشق كباب است. كباب كهتویه به‌قدری در جنوب كشور شناخته‌شده است كه به‌عنوان یك برند از آن نام می‌برند. جمعیت حاضر در شب‌های كهتویه قابل‌مقایسه با ساعات روز آن نیست. به‌گونه‌ای كه هر شب چند صد نفر با ماشین از استان‌های هرمزگان، فارس و بوشهر، برای چشیدن كباب كهتویه رنج مسیر ناهموار به سمت آن را به جان می‌خرند.
اگر به روستای كهتویه سفر كردید حتما به كبابی رمضان سر بزنید، مطمئنا از این انتخاب پشیمان نخواهید شد. بااین‌حال كباب خوری در كهتویه تنها جاذبه گردشگری آن نیست. كهتویه نیز امروزه دو بافت قدیم و جدید دارد. در كهتویه علاوه‌بر بازدید از بافت قدیم روستا، می‌توانید طعم رطب‌های تازه چیده شده از نخل‌های سر به فلك كشیده آن را بچشید، تتوهای حنا بزنید، از مسجد جامع زیبای آن بازدید كنید، در اقامتگاه بوم گردی بنگره بمانید و آب‌انبارهای سفیدرنگ تامین‌كننده آب جنوبی‌ها را از نزدیك ببینید.
