در این مطلب شما را با جاهای دیدنی ملایر در بهار آشنا می كنیم تا در تعطیلات نوروزی جاذبه های دیدنی ملایر را ببینید و از مكان های دیدنی ملایر لذت ببرید. ملایر، به شهری كهن با دیدنی‌های بسیار و جاذبه‌های تاریخی ارزشمند و نیز به مهد هنر منبت‌كاری و ساخت مبل در سراسر ایران شهره است. این شهرستان زیبای غرب كشور، عنوان دومین شهر بزرگ استان همدان را به واسطه‌ی جمعیتی كه در خود جای داده است، كسب كرده است. باستان‌شناسان، پیشینه‌ی زندگی بشر در این سرزمین را برابر با تمدن ایلامیان عنوان كرده‌اند.
طبق اطلاعات اعلام شده توسط محققان، طبقه‌ی نخست متعلق به مادها، طبقه دوم متعلق به هخامنشیان و طبقه‌ی سوم متعلق به ساسانیان عنوان شده است. برخی از باستان‌شناسان معتقدند كه قدیمی‌ترین سندی كه نشان می‌دهد شهر ملایر در دوران ساسانیان وجود داشته، حك شدن نام «Malayir»، روی سكه‌های این دوران است كه برخی از آن‌ها امروزه برجای مانده است.
جالب است بدانید كه نام ملایر از دو واژه‌ی «مال» و «آگر»، تركیب شده است. در لغت مال به معنای «خانه» و آگر نیز به معنای «آتش» است. از این رو تركیب این دو واژه «مال‌آیر»، یعنی «سرزمین آتش» را ایجاد كرده است. البته از دیدگاه گروهی از كارشناسان و محققان، تركیب این دو واژه، به «سرزمین آریایی‌ها» نیز تعبیر شده است. تولید مبل، از اصلی‌ترین مشاغل در این شهرستان است و ملایر عنوان بزرگ‌ترین تولید كننده‌ی مبل در كشور را به خود اختصاص داده است. همچنین نام ملایر در لیست شهرهای صنایع دستی كشور به «شهر ملی مبل و منبت»، ثبت شده است.
آتشكده نوشیجان
در فاصله‌ی ۲۰ كیلومتری از شمال غرب شهرستان ملایر یكی از جاذبه‌های گردشگری تاریخی استان همدان قرار گرفته است. «آتشكده‌ی نوشیجان»، نام این اثر تاریخی است كه در منطقه‌ی «شوركات» و روی تپه‌ای طبیعی با ارتفاعی نزدیك به ۳۷ متر قرار دارد.
در تپه‌ی نوشیجان، سه طبقه از سه دوره‌ی فرهنگی مادها، هخامنشیان و ساسانیان كشف شده است
نوشیجان، تپه‌ای است باستانی كه طی كاوش‌های انجام شده بر آن، سه طبقه كه هر كدام متعلق به یك دوره‌ی فرهنگی است، كشف شده است. گفته می‌شود كه مادها از اواسط قرن هشتم قبل از میلاد تا نیمه‌ی نخست قرن ششم پیش از میلاد، در این تپه زندگی می‌كردند. آثاری كه از آتشكده برجای مانده است عبارت است از تالار ستوندار (آپادانا)، چندین اتاق، چندین انبار، حصار، دژ، نخستین نیایشگاه كه همان بنای قدیمی در جبهه‌ی غربی تپه است و معبد مركزی كه باستان‌شناسان معتقدند این معبد دومین نیایشگاه بوده است.
پارك سیفیه ملایر
در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، در شمال شرقی ملایر و در دامنه‌ی كوهی به نام گرمه، یكی از تفرجگاه‌های قدیمی این شهرستان به همت «سیف‌الدوله» از نوادگان «فتحعلی شاه قاجار»، احداث شد. «پارك سیفیه»، نام این تفرجگاه قدیمی است كه دارای مساحت تقریبی ۱۰ هكتار است. درختان كهنسال چنار، حوضچه‌ها، آب‌نماها و جنگل مصنوعی از بخش‌های پارك سیفیه است كه روی تپه واقع شده است. گفته می‌شود كه معماری پارك توسط مهندسان كشور ایتالیا صورت گرفته است. جز بخش‌های ذكر شده، این پارك قدیمی دارای دو استخر، یك ساختمان به منظور سكونت سیف‌الدوله و یك مسجد است. «پارك سیف‌الدوله» نام دیگر این بوستان بزرگ و زیبای جنگلی است.
تالاب كرد خورد ملایر
«كرد خورد» یا «آق گل»، نام تالابی است كه در ۲۰ كیلومتری شمال شرقی شهرستان ملایر قرار دارد. این تالاب به دلیل قرارگیری در یك كیلومتری روستایی به نام «كرد خورد» به این نام شهرت یافته است. بهترین زمان برای تماشای این تالاب زیبا، اواخر زمستان و اوایل فصل بهار است كه دارای چشم‌انداز و مناظری بسیار زیبا و كم‌نظیر می‌شود. مهاجرت پرندگان در این ایام از مهم‌ترین دلایل ایجاد این زیبایی‌ها است كه گردشگران و مسافران بسیاری را برای حضور در این منطقه از كشور، میزبان است.
پرندگان مهاجر در تالاب كرد خورد از روسیه، اسكاندیناوی و قفقاز به این تالاب پرواز می‌كنند
كشیم كوچك، باكلان بزرگ، اگرت بزرگ، فلامینگوی بزرگ، بوتیمار كوچك، چوب پا، چنگر نوك، كاكایی سرسیاه، زرده پره طلایی، پرستوی دریایی تنها چند گونه از پرندگانی است كه از سرزمین‌هایی همچون قفقاز، روسیه و اسكاندیناوی به این تالاب مهاجرت می‌كنند. تالاب كرد خورد، به دلیل بهره‌مندی از مواد غذایی مناسب برای پرندگان، یكی از غنی‌ترین آبگیرهای منطقه در غرب كشور است.
یخچال میرفتاح ملایر
از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان ملایر، سازه‌ای است تاریخی و متعلق به دوران حكومت قاجاریان كه در مسیر بلوار ملایر به بروجرد قرار دارد. «یخچال میرفتاح»، نام این اثر تاریخی است كه به همت «میرفتاح» احداث شده است. بنای یخچال به شگل گنبد بوده و سازنده از آجر برای ساخت آن استفاده كرده است. در ساخت یخچال از تزئینات زیادی استفاده نشده و تنها تزئین كار شده در آن، دو ردیف آجركاری است كه به شكل كمربندی و با ضخامتی برابر با ۲۲۰ سانتی‌متر، بخش داخلی بنای یخچال را پوشانده است. یخچال دارای ۱۲ متر ارتفاع از سطح زمین تا گنبد است. همچنین فاصله‌ی بنا از سطح زمین تا منبع ذخیره‌ی یخ، ۴ متر برآورد شده است. دو درب ورودی دهلیز شكل، پلكانی جهت رفتن به بخش انتهایی یخدان و برداشت یخ و گنبد، بخش‌هایی است كه این اثر كهن را تشكیل می‌دهد.
خانه و موزه لطفعلیان ملایر
از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان ملایر، می‌توان به «خانه لطفعلیان» این شهرستان اشاره كرد كه قدمت ساخت آن به دوران حكومت قاجاریان بازمی‌گردد. این خانه‌ی كهن كه متعلق به «محسن مصدفی» یا «مصدق‌الممالك» است، در دو طبقه و از بخش‌های اصلی مانند اندرونی، حسینیه، خانه و اصطبل ساخته شده است. البته آنچه كه امروزه به آن خانه‌ی لطفعلیان گفته می‌شود، درواقع همان حسینیه است كه مدت‌ها بعد از ساخت مجموعه‌ی لطفعلیان توسط «مرتضی خان لطفعلیان»، خریداری شد و به مكان مسكونی، تغییر یافت.
حوض‌خانه، لمبه كوبی‌های چوبی سقف و درهای ارسی با شیشه‌های رنگارنگ، از زیباترین بخش‌ها و تزئینات انجام شده در این خانه‌ی قدیمی است
حوض‌خانه از زیباترین قسمت‌های این بنای تاریخی است كه با استفاده از طاق‌های آجری بسیار زیبا و به سبك چهار بخشی پوشیده شده است. همچنین در این بنا از تزئینات لمبه كوبی چوبی در سقف استفاده شده است كه بسیار زیبا و چشم‌نواز است. درهای ارسی با شیشه‌های رنگارنگ نیز بر زیبایی این خانه افزوده است. امروزه این عمارت كهن به عنوان موزه فعالیت می‌كند. این در حالی است كه اداره‌ی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز در این خانه‌ی تاریخی، قرار دارد.
برج آرامگاه بابا حسین
در فاصله‌ی ۵۵ كیلومتری از غرب شهرستان ملایر، یكی دیگر از دیدنی‌های تاریخی این شهرستان قرار گرفته است كه گردشگران و مسافران بسیاری هنگام حضور در ملایر به تماشای آن می‌روند. «برج آرامگاه باباحسین» كه به «آرامگاه یوشع نبی» نیز شهرت دارد، نام این جاذبه‌ی گردشگری تاریخی است كه طبق روایات و گفته‌های مردم ملایر، به نظر می‌رسد كه این بنای تاریخی، مقبره و آرامگاه یكی از پیامبران بنی اسرائیل، به نام «حضرت یوشع بن نوح (ع)»، است. به نظر می رسد كه این آرامگاه متعلق به دورانی از قرن ششم تا هشتم هجری قمری است و در گذشته در بین پیروان یهود ساكن در این منطقه از كشور، دارای اهمیت و ارزش بسیاری بوده است. این برج كه در دامنه‌ی باغ‌های روستای «سیاه كمر» ملایر قرا ردارد، دارای پلان و طرحی به شكل ۱۲ ضلعی منتظم بوده و می‌توان آن را در گروه برج مقبره‌هایی با گنبد مخروطی شكل یا «رك»، قرار داد.
قلعه پری ملایر
«قلعه پری»، منطقه‌ای است باستانی كه در روستایی به همین نام و در فاصله‌ی كمی از شهرستان ملایر قرار دارد. در این میراث ایران كهن، یكی از مشاهیر و بزرگان ایران، «كریم خان زند»، دیده به جهان گشوده است.
در محوطه‌ی تاریخی پری، بیش از ۱۵۰ قبر قدیمی كشف شده است كه اجساد آن به گونه‌ای صورت‌هایشان به سمت خورشید باشد، دفن شده است
جالب است بدانید كه در این محوطه‌ی تاریخی، بیش از ۱۵۰ قبر قدیمی وجود دارد. طبق كاوش‌ها و تحقیقات انجام شده روی این قبور و محوطه‌ی تاریخی پری، كارشناسان چنین استنباط كرده‌اند كه احتمالا ساكنین آن زمان، با توجه به موقعیت قرارگیری خورشید در آسمان، محل و جهت دفن مردگان خود را انتخاب می‌كردند. درواقع اجساد به گونه‌ای دفن می‌شدند كه صورت آن‌ها به سمت خورشید قرار گیرد. قدیمی‌ترین قبور كشف شده در این مكان متعلق به هزاره‌ی نخست میلادی است.
منطقه حفاظت شده لشگر
«منطقه‌ی حفاظت شده‌ی لشگر» را می‌توان یكی دیگر از مكان‌های دیدنی و از جاذبه‌های گردشگری شهرستان ملایر معرفی كرد. این منطقه در بخش شرقی و جنوب شرقی این شهرستان قرار گرفته و با مساحت تقریبی ۱۶ هكتار، زیستگاه مناسبی برای گونه‌های متنوعی از جانوران و گیاهان محسوب می‌شود. لشگر به واسطه‌ی موقعیت طبیعی و توپوگرافی از سه منطقه‌ی دشتی، تپه ماهوری و كوهستانی برخوردار بوده كه مناطق كوهستانی به مكان مناسبی برای زندگی حیواناتی همچون كل و بز، تپه ماهوری به زیستگاه گونه‌هایی از قوچ و میش ارمنی و نواحی دشتی نیز با تغییر كاربری كه توسط روستاییان صورت گرفته است، به محلی ایده‌آل برای كشت باغ‌های انگور تبدیل شده است. حضور چشمه‌های فصلی در كنار چشمه‌های دائمی در این منطقه‌ی حفاظت‌شده، باعث رشد و نمو پوشش گیاهی متنوع شده كه بخش عمده‌ای از ذخایر گیاهی استان همدان را تامین می‌كند. این منطقه از ملایر از سال ۱۳۶۳ به عنوان منطقه‌ی شكار ممنوع و پس از آن به منطقه‌ی حفاظت‌شده تبدیل شده است.
شهر زیبا و تاریخی ملایر میزبان آثار تاریخی متعدد و دیدنی‌های طبیعی بسیار است كه قطعا معرفی تمامی آن‌ها در یك مقاله امكان‌پذیر نخواهد بود. مسجد سیفیه، مسجد ننج، مسجد شیخ‌الملوك، غار كسب، قلعه انوج، روستای زیبای مانیزان، روستای جوزان، روستای علوی، باغ سیفیه، موزه ملایر، منطقه‌ی شكار ممنوع تالاب آقگل، خانه‌ی تاریخی منصوری، آرامگاه سام و حام، قلعه گوراب، قلعه سلیمان خان بور بور، برج بید كرپه، دریاچه مصنوعی كوثر، كاروانسرای شیخ الملوكی و بازار قدیمی ملایر، تنها بخشی از مكان‌های گردشگری است كه در ملایر وجود دارد و می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای علاقه‌مندان به تماشای آثار تاریخی و دوستداران طبیعت‌گردی درنظر گرفته شود.
