آب و هوای كویر دست كم در نیمی از سال دلپذیر است. آسمان در شب كویر به راستی برای شهرنشینان و طالبان چشم اندازهای نو، دیدنی و شگفت است. شبها آسمان پر ستاره دیدنیتر از آن است كه به تصور درآید.سكوت محض و آرامش كامل چشم اندازهای بدیع، سرابهای اغوا كننده، زمینهای سیاه و سفید، خاكهای برآمده، موزائیكهای نمك، لایه های نمكی زمین و دیگر مناظر طبیعی مشابه را تنها در كویرها میتوان دید. كاروانسرای دیرگچین یكی از جاهای دیدنی شهر ری است .كویر آثار تاریخی و باستانی پر شماری مشتمل بر كاروانسراها، كاخ ها، آب انبارها، قنات ها، مراكز زیارتی ومذهبی را در خود جای داده است كه نشانگر دیرینگی زیست انسان در كناره های كویر است.بخشی از محدوده جنوب استان تهران در حوزه معروف كویر مسیله قرار گرفته است. در محدوده جاذبه های بالقوه برای برنامه ریزی تورهای سیاحت كویری فراهم شده است.
كاروانسرای دیر
در مسیر راه تهران به قم، پس از حسن آباد، به طرف ورامین و ۱۲ كیلومتر پیش از بند علیخان،به كاروانسرای دیر در راه قدیمی ساسانی قرار دارد كه اصفهان را به ری متصل میكرده است. كاروانسرای كنونیدیر بر روی ویرانههای «دیر الجص » یا «دیر گجین » یا
«دیر كردشیر » ساخته شده است. در كنارههای دروازه ورودیكاروانسرا، دو برج دو طبقه قرار دارد. این بنا، حیاطی بزرگ با اتاقهای كوچك بدون پنجره دارد، اتاقها رویسكویی قرار دارند، جرزهای آن آجری و سقف آنها ضربی است. در وسط بدنه ها در سه سمت حیاط،ایوان هایی بزرگ شبیه ایوانهای داخل مسجد قرار دارد.
كاروانسرای دیر گچین، كاروانسرایی قدیمی است كه در نزدیكی شهر ری واقع است.این كاروانسرا با عنوان مادر كاروانسراهای ایران در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. قدمت این كاروانسرا به دوران سامانی و صفویه میرسد.
یكی از دلایل نام نهادن كاروانسرای دیر گچین به عنوان مادر كاروانسراهای ایران وجود كلیه مایحتاج مسافرین از جمله: مسجد، آسیاب، حیات خلوت، حمام و توالت عمومی در داخل كاروانسرا است.
این كاروانسرا دارای ۶ برج است كه ۴ برج در گوشهها و ۲ برج نیمه مدور در طرفین ورودی قرار دارد.كاروانسرای دیر گچین، بین راه شرق به غرب كاروانیان واقع شده بود، كه به نامهای قصرالجعین، قصر گچ، دیر گچین، قلعه دیر، دژ كردشیر معروف بوده است.پایههای این كاروانسرا متعلق به یك آتشكده در دوران ساسانی بوده كه در زمان صفویه از قلعه به كاروانسرا تغییر كاربری یافته است.این كاروانسرای چهار ایوانه به دلیل وزش بادهای كویری در ضلع شمال شرقی، جنوب غربی احداث شده است.
وسعت محوطه كاروانسرای دیر گچین به ۱۲ هزار متر مربع میرسد كه بنای كاروانسرا با وسعتی حدود ۸ هزار متر مربع در میان آن احداث شده است.این بنای قدیمی دارای ۴۳ حجره، ایوان شاه نشین، حیاط خلوت و ۸ شترخانه، دارای منظر شاهی و ۲ مغازه برای نگهداری كالا، حمام و مسجد است.بنای امامزاده سید سلطان هم در بخش میانی روستای خاوه از توابع دهستان به نام عرب جنوبی بخش جواد آباد واقع شده است.
بنای اصلی آن دارای پلان مربع بوده كه در چهار گوشه دارای چهار طاقنماست و ورودی آن مستطیل شكل و گنبدی بر بالای آن قرار دارد.كاروانسرای دیرگچین در دوره های مختلف از جمله دوران صفویه و قاجار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
با توجه به قدمت، وسعت و اهمیت آن كه در بیشتر منابع و متون به عنوان مادر كاروانسراهای ایران از آن نام برده شده است و با توجه به طرح احداث جاده اصلی گرمسار به قم كه از نزدیكی این بنا میگذرد، اداره كل میراث فرهنگی استان تهران تصمیم گرفت این كاروانسرا را به مكان توریستی و گردشگری تبدیل كند.
