سفره گیلانی بواسطه عطر، اصالت و سلامت و قرارگیری رشت در شبكه شهرهای خلاق شهرت جهانی یافته است و امروز آماده می‌شود تا در گستره گردشگری داخلی و خارجی مطرح شود كه لازمه این عرض اندام نیز برنامه‌ریزی و سیاستگذاری مناسب می‌باشد.به گزارش ایرنا، لذت خوردن ماهی سفید برشته در كنار باقلا قاتوق، ترشی هفت تا بیجار (بیجار در گیلان به معنای شالیزار و مزرعه است)، سیر ترشی، ترب سفید ، زیتون پرورده و بیش از ۲۵۰ نوع غذای شناخته شده گیلانی در فضای مه آلود و بارانی شمال لذت ماندگار می آفریند.اما باید توجه داشت كه این موارد فراتر از غذای صرف هستند، زیرا بیش از هر كجای ایران پهناور گیلان را با غذاهای لذیذ و رنگارنگش می شناسند، طوری كه سفره گیلانی بخشی از هویت و فرهنگ مردم این سرزمین سبز محسوب می شود.
البته عناصر فرهنگ می توانند بسیار متفاوت باشند اما در میان تمامی آنها غذا از بیشتری ظرفیت و جاذبه برخودار است و جغرافیای تغذیه امروزه از اهداف پرطرفدار و پردرآمد در كشورهای پیشرو در صنعت گردشگری محسوب می‌شود.اهمیت این مساله تا بدانجاست كه شبكه شهرهای خلاق یونسكو، خوراك شناسی را نیز در كنار ۶ حوزه خلاق دیگر از جمله صنایع دستی، هنرهای بومی ، هنرهای رسانه‌ای ،فیلم ،طراحی، ادبیات و موسیقی پوشش می‌دهد و رشت نیز از سال ۹۴ به عضویت این شبكه در حوزه خوراك پیوست.
به گفته كارشناسان گردشگری، غذا در ارتباط مستقیم با اقلیم قرار دارد و هر ناحیه جغرافیایی به اقتضای طبیعت خود نوع متفاوتی از تغذیه را به همراه می آورد. گیلان نیز به واسطه طبیعت غنی و سبز در میان استان‌های كشور از بیشترین تنوع غذایی برخوردار است.
سفره مادربزرگان گیلانی بواسطه عطر، اصالت و سلامت شهرت جهانی یافت و امروز آماده می شود تا در گستره گردشگری داخلی و خارجی مطرح شود.
كارشناسان گردشگری خوراك معتقدند حال كه زمینه ثبت ملی غذاهای گیلان و جهانی شدن آن فراهم شده، این موضوع فرصتی است كه گردشگری خوراك در استان بیش از همیشه مورد اهتمام قرار گیرد و علاوه بر جذب گردشگر ،سفره گیلانی به وسعت جهانی گسترده شود.
توسعه گردشگری خوراك نیازمند سیاستگذاری
روشن بابایی از استادان حوزه گردشگری و عضو پژوهشكده گیلانشناسی دانشگاه گیلان گفت: در سال ۲۰۱۵ رشت به عضویت شبكه شهرهای خلاق جهان پیوست و در ۱۲ دی ماه ۲۰۱۹ بار دیگر بر این عنوان از سوی یونسكو تاكید شد.
وی اظهار داشت: پیوستن به شبكه شهرهای خلاق یونسكو اتفاقی نیست كه برای هر شهر در جهان رخ دهدلذا می توان از این ظرفیت بجای جزیره ای عمل كردن ارگان های متولی، راهی برای توسعه گردشگری خوراك رقم زد.
این محقق حوزه گردشگری خوراك افزود: بر اساس تعهدات داده شده به یونسكو می بایستی موضوع آكادمی خوراك، ایجاد موزه خوراك شناسی گیلان كه در سال ۹۶ در قالب طرحی به سازمان برنامه و بودجه ارائه شده است، تبادل استاد و دانشجو بین شهرهای خلاق خوراك شناسی و همچنین تعامل و شبكه سازی بین شهرهای خلاق یونسكو در حوزه غذا انجام شود كه متاسفانه تاكنون در گیلان اتفاق نیفتاده است.
بابایی گفت: متولی شهرهای خلاق در همه جای دنیا شهرداری ها هستند و اگر متولیان شهری از جمله شوراهای شهر راهكارهای متخصصان در این حوزه را بپذیرند، می توان شاهد اتفاقات بهتری در توسعه گردشگری و جذب توریسم بر پایه خوراك بود.
وی ادامه داد: برای مثال شهر بِلم كشور برزیل مركز تغذیه جهانی راه اندازی كرده است و پوكت تایلند نیز طی سالهای اخیر دیپلماسی آشپزی را مطرح كرده كه به دنبال ایجاد شعبه هایی از غذاهای تای (تایلندی) هستند.
كارشناس حوزه گردشگری با این پرسش كه در رشت چه اقدامی برای گردشگری خوراك انجام داده است، افزود: باید گفت كه متاسفانه هنوز اتفاق تازه و قدم جدی در این زمینه برداشته نشده است.
این استاد گردشگری گفت: ما در این بخش نیازمند سیاستگذاری جدی و مناسب هستیم كه نخست باید چشم انداز آشكاری برای سیاستگذاری داشته باشیم تا سپس در مورد ابعاد و تصمیم سازی ها بحث و گفت و گو كنیم.
به گفته بابایی، طی چند سال اخیر چهار دوره در گیلان مرا برای برگزاری همایش گردشگری خوراك در شهرهای رشت، لاهیجان، آستارا و تالش دعوت كردند و در این زمینه كارگاه های متعدد هم برگزار شد، اما فایده اینها فقط آشنایی آنانی است كه كسب و كارشان با خوراك است.
وی ادامه داد: اتفاقی كه باید رخ می داد این بود كه این رستوران ها در زمینه های خوراك شناسی، رضایتمندی مشتری و رسیدگی به شكایات از رستوران ها استانداردسازی می شدند و براساس نوع غذایی كه سرو می كنند اعم از دریایی، سبز یا ارگانیك دسته بندی می شدند، اما این اتفاق نیفتاد و در گیلان هیچ منوی خاصی برای كسانی كه رستوران دایر می كنند برای ایجاد مزیت رقابت ارائه نشده است.
این پژوهشگر حوزه خوراك شناسی گیلان ادامه داد: رشت از سال ۹۴ بعنوان شهر خلاق یونسكو در حوزه خوراك ثبت شد اما سه سال بعد از آن پیامدهای مثبتش نمایان شد و برخی گروه های خارجی در كارگاه های آموزشی حضور یافتند و خودشان آشپزی غذاهای بومی گیلان را تجربه كردند.
بابایی گفت: در بخش گردشگری خوراك در حوزه داخلی هم اتفاقات خوشایندی رقم خورده است بطوریكه رستوران داران گنجاندن غذاهای محلی را در لیست غذای خود بیش از همیشه مورد توجه قرار داده و برخی از گردشگران با هدف تجربه گردشگری خوراك به گیلان سفر می كنند.
سهم ۸۰ درصدی غذاهای محلی از منوی رستوران‌های گیلان
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان نیز در این زمینه گفت: این استان پیش از پیوستن به شهر خلاق یونسكو ،گردشگری خوراك را مورد توجه قرار داد بطوریكه تاكنون ۱۶ غذای گیلان از جمله پخت تیان‌حلوا خشك بیجار، خورش ترش واش، سیاه‌پلو لنگرود، بادمجان شكم‌پر، پنیر برشته، كالكباب، باقلاوابیج در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
حمیدرضا آذرپور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: رستوران های گیلان به گنجاندن غذاهای محلی در لیست غذایی شان ملزم هستند و بدلیل استقبال گردشگران از غذاهای محلی گیلان تقریباً ۸۰ درصد عناوین غذایی رستوران های مطرح استان را غذاهای گیلان تشكیل می دهند.
وی همچنین ادامه داد: برای حضور در نمایشگاه بین المللی اكسپوی دُبی ۲۰۲۰ كه به منظور افزایش آگاهی در مورد چالش های پیش روی بشریت در مقیاس جهانی برگزار می شود نیز به گیلان ۲ عنوان اختصاص داده اند كه یكی از آنها غذاهای محلی گیلان بدلیل پیوستن به شهر خلاق یونسكو و دیگری جهانی شدن چادرشب بافی است.
آذرپور گفت: گردشگری فرهنگی در گذر زمان مخاطبان بسیاری یافته و گیلان یكی از قطب های گردشگری كشور است كه بواسطه قدمت، پیشینه و خلاقیت، هر سال گردشگران فرهنگی بسیاری را جذب می كند و امروز گردشگری خوراك به یكی از جاذبه های پر طرفدار گیلان تبدیل شده است.
همانطور كه در آغاز گفتاه شد غذا را می توان یكی از مهم ترین عناصر فرهنگ دانست و سفره مادربزرگان گیلانی نیز بواسطه عطر، اصالت و سلامت فرهنگ غنی مردم این خطه سرسبز را شهره جهانی داده است تا اینكه امروز آماده باشد در گستره گردشگری داخلی و خارجی خودنمایی كند.
فارغ از خشونتی كه انسان به طبیعت رواداشته و گیلان نیز از این تخریب در امان نمانده است، هنوز می باید گیلان را در چهار فصل دید و حظ جنگل و باران، برنج و شالی، رودهای خروشان و پامچال، زیستگاه قو و مرغابی، خروش روز و شب امواج دریا، جشن رنگ در لباس های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و جشن ها و آئین ها و هزاران جاذبه طرح به طرح را حس كرد.