غار قارنی یاریق در كوهی به همین نام در جنوب سلماس قرار دارد و از جمله جاذبه های طبیعی آذربایجان غربی به شمار می رود. نام دیگر این كوه اوچ قارداش است.در جنوب سلماس كوهی به نام قارنی یاریق(اوچ قارداش) وجود دارد كه شكاف‌های طبیعی آن خلاقیت سلماسیان را در ایجاد افسانه قارنی یاریق شكوفا كرده است. بر طبق این افسانه، در گذشته‌های بسیار دور سه برادر عاشق دختری بودند ولی این دختر مایل به برادر كوچك بود و بنا به دلایلی نمی توانست عقیده اش را بیان كند. اصرار هر سه برادر برای ازدواج با این دختر حد و حصری نداشت بنابراین دخترك برای خلاصی از دست دو برادر چاره‌ای اندیشید و مقرر داشت كه در روزی معین هر سه برادر شروع به شكافتن كوهی در جنوب سلماس كنند، كه امروزه قارنی یاریق نامیده می شود. بنابراین شرط، هركس زودتر از بقیه موفق به شكافتن این كوه شود، دختر از آن اوست. روز موعود سر می‌رسد و سه برادر همزمان شروع به كندن كوه می‌كنند و از آن جایی كه دختر دل در گرو برادر كوچك داشت از بالای كوه به یاری برادر كوچك می‌شتابد و همان طور كه امروز هم مشاهده میشود یك شكاف به بالای كوه رسیده و دو تای بقیه موفق به این كار نشدند و این دو به هم می‌رسند.
گرچه امروزه می‌دانیم این شكاف‌ها در اثر فرآیندهای مختلف زمین‌شناسی در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی به وجود آمده است، وجود دخمه‌هایی در این شكاف‌ها كه توسط انسان‌های باستان كنده شده‌اند می‌تواند جنبه‌هایی از زندگی بشر متفكر را در دل كوه‌ها نشان دهد و همان طور كه اشاره شد شاید بتوان این داستان را انعكاس پناه بردن انسان به كوه‌های استوار و اسكان در مــحل‌های طبــیعی (غارها و زاغه‌ها) و سپس احداث سرپناه حتی برای انجام آئین‌های دینی دانست. امروزه محققان دخمه‌های موجود در قارنی یاریق را از آثار اورارتویی می‌دانند.
آدرس : استان آذربایجان غربی – سلماس
