موزه غله زنجان در محل كارخانه بوجاری زنجان احداث شده است. این سیلو در فاصله سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ میلادی در خلال جنگ جهانی دوم و قبل از اشغال ایران توسط متفقین توسط آلمانی‌ها ساخته شد. گندم پس از تحویل به سیلو ابتدا به طور كامل توسط دستگاههای بوجاری تمیز و پاكسازی شده و گندم بدون هرگونه مواد خارجی در چهار كندوی بتنی موجود در این سیلو ذخیره می‌گردد. ظرفیت این سیلو ۱۰۰۰ تن گندم بوجاری شده می‌باشد كه این میزان برای منطقه خمسه كافی بوده و كل گندم منطقه و بخشی از گندم مناطق اطراف به سیلوی مورد نظر تحویل می‌شد. این سیلو دارای ۴ طبقه بوده و یكی از نكات جالب آن استفاده از پرچ در نرده‌های پله‌های طبقات است.
تاریخچه بنا
این ساختمان كهن در محل مجموعه انبار گندم سابق در كنار ساختمان فعلی شركت غله منطقه ۱۴ واقع شده كه امور مربوط به انبار گندم، بوجاری و پاكسازی و آسیاب گندم را انجام می داده و به عنوان اولین نسل از كارخانجات آرد سازی امروزه قلمداد می شود.
سیلوی مذكور ساخت كشور آلمان بوده كه قبل ازاشغال ایران توسط متفقین( ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ میلادی) در جنگ جهانی دوم ساخته شده است. ظرفیت ذخیره سازی این سیلو ۱۰۰۰ تن گندم بوجاری شده هستند به گونه ای كه گندم پس از تحویل به سیلو ابتدا بطور كامل توسط دستگاه های بوجاری تمیز و پاك سازی شده و گندم فاقد مواد خارجی و پاك در چهار كندوی بتنی موجود در این سیلو ذخیره می شود.
بنا با اظهارات كاركنان قدیمی از جمله شادروان اصغر فراهانی كه اپراتور این سیلو بوده در زمان خود ظرفیت این سیلو برای منطقه خمسه كافی بوده و كل گندم منطقه و بخشی از گندم مناطق اطراف به سیلوی مورد نظر تحویل می شد.
دستگاه های بوجاری سیلوی مذكور با مارك میاگ هنوز به طور سالم موجود بوده و شامل دستگاههای الك بوجاری، دستگاه حلزونی دستگاه شن گیر، دستگاه ترییور و الواتورهای كاسه ای هستند. كه به ترتیب برای جداسازی ذرات درشت و مواد خارجی، جداسازی سیاهدانه، جداسازی ذرات شن و ماسه و انتقال گندم بین طبقات هستند.
ماشین آلات موزه
این سیلو دارای چهار طبقه بوده و یكی از نكات جالب آنكه در نرده های پله های طبقات از پرچ استفاده شده است . شركت میاگ آلمان پدر صنعت آرد در جهان محسوب شده كه بعدها شركت تركیبی بولر – میاگ تاسیس شده و در نهایت امروزه شركت بولر آلمان قوی ترین شركت سازنده ماشین آلات آرد سازی است.
نیروی محركه ماشین آلات از سوخت های فسیلی بوده و تسمه های بكار رفته برای انتقال نیرو از جنس چرم هستند . طبق اظهارات كاركنان قدیمی سیلو تعداد نفرات شاغل به طور دائم ۱۵ نفر بوده كه در زمان تحویل گندم تعدادی كارگر به نفرات اضافه می شده است. این بنا می تواند به عنوان یك موزه آموزشی برای علاقمندان به صنعت آرد مورد استفاده قرار گیرد
دستگاههای بوجاری این سیلو با مارك «میاگ» هنوز به طور سالم موجود بوده و شامل دستگاههای الك بوجاری، دستگاه حلزونی، دستگاه شن‌گیر، دستگاه ترییور و الواتورهای كاسه‌ای می‌باشد كه برای جداسازی ذرات درشت و مواد خارجی، جداسازی سیاهدانه، جداسازی ذرات شن و ماسه و انتقال گندم بین طبقات می‌باشد. شركت میاگ آلمان پدر صنعت آرد در جهان محسوب شده كه بعدها شركت تركیبی بولر- میاگ تأسیس گردید. امروزه شركت بولر آلمان قوی‌ترین شركت سازنده ماشین‌آلات آردسازی است.
سیلو چیست؟
زمان های قدیم متداول بوده مردم ایران، یونان و مصر باستان برای نگهداری غلات خود از خمره های سفالین استفاده می كردند و معمولاً این خمره ها را یا درون زمین كار می گذاشتند یا در اتاق های خشت و گلی كنار هم می چیدند.به مرور زمان با افزایش جمعیت و افزایش تولید و مصرف، استفاده از اتاق های گندم (انبار) متداول شد. از آغاز قرن اخیر با توجه به پیشرفت هائی كه بشر در زمینه راه و ساختمان و مهندسی داشت از تكنیك های ساختمانی پیشرفته برای ساخت سیلوهای بلند استفاده كرده است.
شاید در بین عموم مردم نام اداره یا شركت غله كمتر از سایر ادارات و نهادهای دولتی شناخته شده باشد ولی با نگاهی به مسئولیت و رسالت حاكمیتی این نهاد كه از نسل یكی از قدیمیترین و بزرگترین سازمانهای دولتی كشور محسوب می شود و در امر تأمین و مدیریت حوزه گندم، آرد و نان و همچنین تولید ، ذخیره سازی و توزیع كالاهای اساسی مانند برنج، قند و شكر و غیره وظیفه ای مهم و حساس بر عهده دارد.
