خانه لاری ها

خانه لاری‌ها ی یزد، از جمله‌ی بناهای مهم تاریخی یزد است، كه هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است. این عمارت تاریخی مربوط به دوران قاجار بوده و با شماره‌ی ثبت ۱۷۸۳ در بهمن مال سال ۱۳۷۵ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.۲۷۰ سال پیش جمعی از تجار شهرستان لار واقع در استان فارس ، به یزد آمدند تا در این شهر تجارت خود را سر و سامان دهند و رخت اقامت افكنند. «حاج غلامحسین ملازینل» از نوادگان آن نسل، در محله تاریخی فهادان خانه ای بنا نهاد تا فرزندان وی نسل به نسل در آن زندگی كنند. پس از آن حاج محمد ابراهیم لاری مالكیت این خانه را در دست گرفت كه امروزه به خانه لاری ها مشهور شده است.

تاریخچه بنا

عمارت‌های تاریخی و جاهای دیدنی استان یزد علاوه بر زیبایی و منحصربه‌فرد بودن معماری به كار رفته در ساخت آن‌ها، مملو از پندهای عبرت‌آموزی است كه می‌توان به عنوان آداب و رسوم منتقل شده از زندگی گذشتگان برای نسل امروز در نظر گرفت. گوهر گران‌بهایی كه گذشتگان این سرزمین، برای آیندگان به یادگار گذاشته‌اند. طبق اسناد برجای‌مانده از كتب تاریخی و نقل‌قول‌های پیشینیان یزد، به نظر می‌رسد كه این اثر تاریخی متعلق به یكی از تجار برجسته‌ی شهر یزد حاج محمدابراهیم لاری است كه حدود ۱۵۰ سال پیش و در اواسط حكومت قاجاریه احداث شده است. براساس اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و آثار باستانی كشور، این عمارت باشكوه در واقع متشكل از ۶ باب خانه با فضایی مملو از معماری مخصوص خانه‌های كویری است.

در گذشته از این عمارت به عنوان خانقاه نعمت‌اللهی استفاده می‌شد و تا اواخر دوران حكومت رضا شاه یكی از خانه‌های اعیان و اشراف دوران خود، به شمار می‌آمد. اما پس از گذشت سال‌های متمادی و به علت موروثی شدن به عمارتی متروكه تبدیل شد و متاسفانه آسیب‌ها و خسارات جدی و فراوانی را به خود دید. در سال ۱۳۶۳ با تلاش و پیگیری سازمان میراث فرهنگی كشور، این بنای تاریخی از صاحب وقت خود، آقای علی یزدی‌نژاد خریداری و مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. خوشبختانه اقدامات مفید و مدبرانه‌ای در مورد این مكان و محله‌ی تاریخی فهادان توسط سازمان میراث فرهنگی، برای احیا و بازسازی این اثر كهن صورت گرفت كه تا امروز نیز ادامه دارد.

معماری بنا

این خانه مساحتی برابر ۱۷۰۰ متر و زیربنایی معادل ۱۲۰۰ متر را به خود اختصاص داده و مجموعه ای از ۳ حیاط و ۶ باب خانه به همراه ایوان ها، تالارها، اتاق ها و یك سردر و هشتی را در خود جای داده است. امروزه در سراسر خانه، اسناد تاریخی به نمایش درآمده و اینجا را تبدیل به موزه اسناد كرده اند تا سفر تاریخی شما را تكمیل كنند.
د. این خانه به مانند خانه‌های تاریخی دیگر دو قسمت اندرونی و بیرونی دارد كه حیاط در قسمت مركزی آن قرار دارد و قسمت‌های اعیان نشین دورتادرور این حیاط را در بر خود گرفته‌اند. قسمت شمالی خانه لاری ها در زمستان كاربرد اساسی داشت و قسمت جنوبی این خانه كه شامل تالار و بادگیر می‌شود در فصل تابستان فضای مناسبی را برای اهالی خانه به وجود می‌آورد. در قسمت غربی خانه لاری ها بهار خواب و در قسمت شرقی كه مناسب فصل پاییز بود، اتاق آیینه كاری شده، سرداب، مطبخ و سایر فضاها واقع شده است.

معماران هنرمند این دیار در دوره قاجار برای زیبایی و تقارن هرچه بیشتر خانه، اتاق ها را سه دری، پنج دری و یا هفت دری می ساخته اند. مجموعاً ۲۲ اتاق در خانه لاری ها وجود دارد كه با نام ها و كاربری متفاوتی شناخته می شوند. اتاق های ارسی درب هایی ویژه دارند كه به صورت كشویی رو به بالا باز می شوند. اتاق های پنج دری برای دور هم نشینی خانواده و اتاق های سه دری مخصوص كودكان بوده اند.

خانه لاری ها دو در داشته است؛ یكی از درها به كوچه ای باز می شده كه در آن چند خانه دیگر هم بوده و در انتهای آن كوچه باریك در بزرگ دیگری بوده است. در واقع چنین كوچه هایی را كوچه دربند می گفتند كه خود نشانه ای برای ثروتمند بودن اهالی آن خانه بوده است.یكی دیگر از موزه های یزد موزه اسناد تاریخی است كه در عمارت زیبای لاری‌ها قرار دارد. معماری این خانه تاریخی به تنهایی دیدنی است و اشیا موزه نیز بازدید را جذاب‌تر می‌كند.

در سال ۱۲۸۶ قمری ساخته شده و مالك آن حاج محمد ابراهیم لاری بوده است كه درها، پنجره ها، ارسی ها و اتاقهای نقاشی شده و آئینه كاری آن از نمونه های برجسته خانه های اعیانی قرن سیزدهم بوده است. مساحت این بنا حدود یك هزار وهفتصد متر و زیربنایی معادل یك هزار و دویست مترمربع است. این خانه در مركز شهر یزد واقع شده است.

از دیگر نكات برجسته و مهم در معماری به كار رفته‌ی خانه‌های قدیمی استان یزد، می‌توان از نحوه‌ی طراحی آن نام برد كه بیشترین سایه و فضای خنك را در تابستان‌های گرم و كویری این استان برای اعضای آن به ارمغان می‌آورد. اتاق‌ مهمان‌خانه یكی از مكان‌های مهم و به عنوان فضایی راحت و سمبل احترام و ارزش‌ نهادن به میهمان محسوب می‌شد.

افرادی كه از نظر مالی در سطح خوبی قرار داشتند، خانه‌های خود را به گونه‌ای بنا می‌كردند كه از حیاط اختصاصی و ویژه‌ای برای مهمان برخوردار باشد. البته این مسئله در مورد صاحبخانه‌هایی كه به دلیل موقعیت شغلی نیاز به حیاط جداگانه برای رفت و آمد داشتند نیز صدق می‌كرد.

به كارگیری سبك‌های ساختمانی مناسب، استفاده از مصالح و موادی كه با اقلیم خاص شهر یزد هماهنگی و سازگاری داشته باشند، مانند بهره‌مندی از دم‌گیری گچی و نماسازی آب سیم‌گل و زیبایی‌های معماری به كار رفته در احداث و ساخت این بناها، همگی از خصوصیات و امتیازات خانه‌های مسكونی احداث شده‌ی دوران گذشته‌‌ در استان یزد محسوب می‌شود.

خانه‌ی لاری‌های یزد نیز همانند بسیاری دیگر از خانه‌های قدیمی برجای‌مانده در این استان زیبا و دوست‌داشتنی، از این قاعده مستثنی نبوده و نمونه‌ای از سبك معماری خاص عمارات یزدی محسوب می‌شود. كارشناسان و معماران باستان‌شناسی كشور، مساحت این عمارت مهم تاریخی را ۱۷۰۰ متر و زیربنای آن‌ را حدود ۱۲۰۰ متر برآورد كرده‌اند. درهای ساخته شده در این بنا، پنجره‌ها، اتاق‌های آئینه‌كاری و نقاشی شده و همچنین ارسی‌های تعبیه شده در آن، نمونه‌های زیبا و فوق‌العاده‌ای از خانه‌های اشرافی و اعیانی قرن ۱۳ هجری شمسی محسوب می‌شود.

به طور كلی، خانه‌ی لاری‌ها از یك حیاط بزرگ و یك حیاط كوچك و مجموعه‌ای از ایوان‌ها، تالارها، اتاق‌ها و یك سر در و هشتی برخوردار است. هشتی در فاصله‌ای بین دو حیاط تعبیه شده است كه به هر دو حیاط به یك اندازه دسترسی دارد. در بخش شمال شرقی عمارت، قسمت جداگانه‌ای وجود دارد كه از یك حیاط كوچك و یك اتاق برخوردار است به گونه‌ای كه با استفاده از ورودی كاملا مستقل، می‌توان از این حیاط به بیرون از عمارت رفت. درهای دیگری نیز در این عمارت ساخته شده‌اند كه بعضی از فضاها از جمله اصطبل، مطبخ و انبار را جداگانه با بیرون از فضای عمارت مرتبط می‌سازند.

سازندگان خانه‌ی لاری‌ها، حیاطی بزرگ و وسیع را برای این عمارت در نظر گرفته‌اند كه به عنوان حیاط اصلی محسوب می‌شود. این حیاط به شكل مستطیل و به سمت شمال شرقی-جنوب غربی امتداد یافته‌ است. بخش جنوب غربی آن از دیگر قسمت‌ها مرتفع‌تر و از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است. بین این بخش ایوان بلند و مرتفعی نیز ساخته شده است. این ویژگی استفاده‌ از فضا را در فصول مختلف سال فراهم می‌كند. یعنی وجود ایوانی بزرگ در ضلع جنوبی و یا جنوب غربی باعث می‌شود كه ساكنین این خانه‌ها بتوانند در فصل تابستان در ایوانی كه در سایه قرار گرفته و نور خورشید به صورت مستقیم به آن بخش نمی‌تابد نشسته و از خنكی هوای آن بخش لذت ببرند. به همین ترتیب وجود فضاها در ضلع شمالی بنا فضاهای آن بخش را آفتابگیر كرده و باعث استفاده‌ی آن فضاها در زمستان می‌شود.

علاوه‌براین احداث این فضای نیم‌باز در رأس حیاط كه بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بخش عمارت را تشكیل می‌دهد، تاثیر شگرفی در كیفیت فضای حیاط ایجاد كرده است. تمامی اتاق‌ها، ایوان‌ها و تالارهای ساخته شده در این بنای تاریخی، دورتادور حیاط اصلی احداث شده و فضایی جالب و زیبا را بوجود آورده‌اند. این درحالیست كه مكان‌های خدماتی مانند اصطبل و … در گوشه‌ها و پشت اتاق‌های رو به حیاط اصلی واقع شده‌اند.

وسعت بیشتر بخش شمال شرقی حیاط به استثنای ایوان كوچك و كوتاهی كه در مركز آن قرار گرفته است، مجموعه‌ای از فضاهای بسته را تشكیل می‌دهد كه از دلایل افزایش اهمیت ایوان اصلی به شمار می‌‌آید و البته دلیل اصلی آن علاوه بر مسائل استاتیكی بسیار وابسته به موضوع اقلیمی می‌باشد .

معماران و سازندگان خانه‌ی لاری‌ها، قسمت‌های جنوب شرقی و شمال غربی را متفاوت از یكدیگر ساخته‌اند. به طوری‌كه در بخش شمال غربی، حضور سه ایوان كوچك واقع در مركز، دو عدد سه‌ دری در بین آن‌ها و دو راهرو در انتهای این بخش به چشم می‌خورد. درحالیكه در مركز بخش جنوب شرقی، اوضاع كاملا برخلاف قسمت شمال غربی رقم خورده است.

در این بخش، فضا‌های بسته تعبیه شده‌اند. یك پنج‌‌دری در مركز و در هر طرف آن، ابتدا ایوان كوچك و باریكی قرار گرفته و پس از آن، سه‌دری و باز ایوان كوچك دیگری حضور دارد. همچنین در بخش جنوب شرقی، راهروهایی در فاصله‌ی فضاهای بسته ساخته شده‌اند كه به عنوان فضاهای نیم‌باز شناخته می‌شوند.

قسمت جنوب شرقی خانه‌ی لاری‌ها از دو لایه فضایی تشكیل شده است. لایه‌ی اول را اتاق‌هایی كه در كنار حیاط و روبروی آن قرار گرفته‌ است، تشكیل می‌دهد و لایه‌ی دوم را فضاهای خدماتی بوجود ‌آورده‌اند كه در پشت این اتاق‌ها احداث شده‌اند. سازندگان این عمارت كهن، بخش شمال غربی را نیز از دو لایه‌ی فضایی ساخته‌اند كه همین امر سبب اتصال این دو لایه به یكدیگر می‌شود.

حیاط اصلی دارای ایوان بلندی است، كه از دهانه‌ی وسیعی برخوردار است و همین امر باعث شده است كه اینطور به نظر برسد كه پیوندی قوی بین این دو وجود دارد. همچنین پرتراشی بدنه‌های داخل ایوان، آن‌ را جزیی از دیوارهای پركار حیاط نشان می‌دهد كه در ایوان ادامه یافته است.

طراحان هنرمند و خوش‌ذوق خانه‌ی لاری‌ها، اتاق‌ها و گوشواره‌هایی را در دو طبقه و در اطراف آن قرار داده‌اند كه درها و پنجره‌هایشان به سمت ایوان گشوده می‌شود. همچنین در پشت ایوان، بادگیری مرتفع قرار گرفته است كه از درون حیاط می‌توان آن‌ را به خوبی مشاهده كرد. معماران این اثر تاریخی ارزشمند، این بادگیر را در گوشه‌ی ایوان تعبیه كرده‌اند.

ایوانی دیگر كه از نمایی بلندتر از سایر نماها برخوردار است، در حیاط كوچك‌تر و با دهانه‌ای وسیع در میان بخش جنوب غربی ساخته شده‌است كه روبروی آن، یك پنج‌دری حضور دارد. با این طراحی و ساخت، معماران و سازندگان ماهر ایران، تقابلی بین دو نما بوجود آورده‌اند كه زیبا و ستودنی است. قسمت شمال غربی حیاط نیز در نوع خود جالب و قابل توجه به نظر می‌رسد. تمامی این بخش از یك هفت‌دری تشكیل شده و از نمایی ساده و در عین حال زیبا و دوست‌داشتنی برخوردار است.

در بخش كناری آن كه شمال شرقی بنا است، یك پنج‌دری و یك سه‌دری ساخته شده‌اند كه مجموعه‌ای از طاق‌نماها را بوجود آورده‌اند. در بخش چهارم حیاط نیز دیواری تراش خورده با قاب‌هایی برابر با هفت‌دری ضلع مقابل دیده می‌شود. به نظر می‌رسد، طراحان این بنا با تقسیم‌بندی یكسان و متمادی در نمای سه بخش حیاط، هدف تمییز دادن ایوان جبهه‌ی جنوب غربی را دنبال می‌كردند.

حیاط سوم این عمارت، یك طبقه بلند‌تر از حیاط دوم است و فضاهای اطراف آن از ارتباط كمی با بخش‌ها و قمست‌های دیگر خانه‌ برخوردار هستند. در واقع می‌توان نتیجه گرفت كه این حیاط قسمتی كاملا مستقل و جداگانه از خانه محسوب می‌شود. در زیر حیاط سوم، فضایی چلیپا شكل حضور دارد كه نورگیر در بین سقف آن و در مركز حیاط باز شده است. این فضا را هم می‌توان فضایی باز در نظر گرفت چرا كه سقف آن در مركز روزنه‌ای بزرگ قرار گرفته است. همچنین تصور آن به عنوان فضایی بسته نیز درست است چون روزنه‌ای به سمت آسمان در آن تعبیه شده است. همین امر سبب شده كه تركیب فضایی قابل توجه و جالب در زیر حیاط بوجود آید.

سرداب‌ها كه در واقع مكانی برای استفاده‌ی ساكنین خانه از آبی است كه توسط قناتها به سرداب‌ها‌ی خانه‌ها وارد می‌شده‌اند و توسط پلكان‌هایی به سطح حیاط‌ها یا راهروهایی كه به حیاط متصل هستند، ارتباط دارند. از نكات مهم و قابل توجه این بخش از خانه، می‌توان به فضاهای زیرزمین كه بسیار پراكنده و جدا از هم قرار گرفته‌اند، اشاره كرد. همین نكته باعث شده است كه نتوان این فضاها را به عنوان طبقه‌ی مشخصی از ساختمان خانه در نظر گرفت.

بخش‌های مختلف خانه لاری‌ها

خانه‌های قدیمی نظیر خانه لاری‌ها، فضاهای گوناگون و متفاوت با كاركردهای خاص داشته‌اند كه در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌كنیم.

حیاط و ایوان

خانه لاری‌ها سه حیاط دارد. حیاط بزرگ‌تر به‌عنوان حیاط اصلی محسوب می‌شود و حیاط دوم و سوم از نظر وسعت و اهمیت پس از آن قرار می‌گیرند. حیاط اصلی به‌شكل مستطیل است و به‌سمت شمال شرقی-جنوب غربی امتداد دارد. بخش جنوب غربی آن از دیگر قسمت‌ها مرتفع‌تر و از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است. در این بخش ایوان بلند و مرتفعی نیز وجود دارد كه باعث می‌شد ساكنان این خانه‌ها بتوانند در فصل تابستان در ایوانی بنشینند كه در سایه قرار گرفته است و نور خورشید به‌صورت مستقیم به آن نمی‌تابد و از خنكی هوا لذت ببرند. 

دلیل دیگری كه اهمیت و منزلت این ایوان را افزایش می‌دهد، اتاق‌ها و گوشوارهایی (اتاق هایی در چهار سوی ایوان) است كه در اطراف آن و در دو طبقه شكل گرفته‌اند و درها و پنجره‌هایشان به ایوان گشوده می‌شود. 

در محل ارتباط دو حیاط اول، فضایی به نام هشتی برای انتظار و كسب اجازه مهمان برای ورود قرار گرفته و از دسترسی برابر به هر دو حیاط برخوردار است. برخی از فضاها همچون اصطبل، مطبخ و انبار كه دائما با بیرون در ارتباط هستند، با دری جداگانه مستقیما به بیرون عمارت مرتبط می‌شوند.

فضاهای شمال حیاط اصلی

در شمال‌شرقی حیاط به فضاهای بسته و ایوانی كوچك و كوتاه در كنار آن‌ها برخورد می‌كنید. تضاد این قسمت با جنوب‌غربی حیاط با این فضاها و ایوان به خوبی به چشم می‌آید.

در مركز بخش شمال‌غربی حیاط نیز می‌توانید سه ایوان كوچك را ببینید. ایوان‌ها توسط دو اتاق سه‌ دری از هم جدا شده‌اند و دو راهرو نیز در دوسوی این بخش به چشم می‌خورد. 

فضاهای جنوب شرق حیاط اصلی

در مركز بخش جنوب‌شرقی حیاط وضعیتی كاملا متفاوت به چشم می‌آید و فضاهای بسته خودنمایی می‌كنند. در مركز این بخش یك اتاق پنج دری وجود دارد و در اطراف آن ایوان‌های كوچك و باریكی دیده می‌شود. هم ردیف با این قسمت‌ها، اتاق سه دری و ایوان كوچكی قرار گرفته‌اند. در حدفاصل فضاهای بسته، راهروهایی تعبیه شده‌اند كه به‌عنوان فضای نیمه‌باز شناخته می‌شوند.

حیاط میانی

ساختار حیاط میانی شبیه به حیاط اصلی است. در بخش جنوب‌غربی این حیاط، ایوان رفیعی دیده می‌شود كه دهانه‌ای وسیع و نمایی بلندتر از سایر فضاها دارد. یك پنج دری درست در مقابل این ایوان ساخته شده است و در شمال‌غربی حیاط، یك هفت‌ دری با نمایی ساده وجود دارد. كمی آن طرف‌تر از هفت دری و در بخش شمال‌شرقی، اتاق‌های پنج دری و سه دری قرار گرفته‌اند. تركیب این فضاها، مجموعه‌ای از طاق‌نماها را دورتادور حیاط به وجود آورده است.

نوع طراحی و تقسیم‌بندی یكسان و متمادی در نمای سه بخش حیاط نشان می‌دهد كه معماران قصد متمایزكردن ایوان جنوب‌غربی را داشته‌اند.

حیاط سوم

در بخش شمال‌شرقی عمارت، حیاط كوچكی با یك اتاق وجود دارد كه یك طبقه بلندتر از حیاط میانی است و ارتباط كمی میان آن و بخش‌های دیگر خانه مشاهده می‌شود. این قسمت ورودی و خروجی كاملا جداگانه‌ای به بیرون عمارت دارد و می‌توان آن را بخشی كاملا مستقل از خانه در نظر گرفت كه اهمیت كمتری نسبت به بخش‌های دیگر دارد.

در زیر این حیاط، فضایی صلیبی‌شكل ساخته شده است كه نور آن از نورگیر میان سقف در وسط حیاط تامین می‌شود.

اتاق‌های خانه

اتاق‌های این عمارت با سه پله مزین به سنگ‌های مشبك‌كاری، از حیاط جدا شده‌اند. اتاق‌های چهارضلعی دورتادور حیاط را در بر گرفته‌اند و در هر ضلع با درهای چوبی به یكدیگر راه دارند. هنر گچ‌بری و رنگ بنفش در داخل اتاق‌ها به زیبایی به‌ كار رفته است. سقف مسطح اتاق‌ها را با تیرهای چوبی پوشانده‌ و روی آن‌ها توفال‌كاری (گچ‌كاری روی آهن توری) و سپس نقاشی گل‌وبوته انجام داده‌اند. هر یك از ۲۲ اتاق این مجموعه با نام خاصی مشخص شده و كاربرد مخصوص به خود را داشته‌اند.

اتاق سه دری برای بچه‌ها، اتاق پنج دری برای خانواده و اتاق ارسی با درب كشویی، همگی در این عمارت به چشم می‌خورند. در میان اتاق‌ها، اتاق آینه شهرت خاصی دارد و دارای  تصاویری زیبا بر سقف و دیوار است كه جلوه‌ای تازه از خانه‌های قدیمی ایران را پیش روی بازدیدكنندگان می‌گذارد.

اتاق‌ها یكی از لایه‌های این قسمت از ساختمان هستند و مكان‌های خدماتی مانند اصطبل در لایه بعدی و پشت اتاق‌های رو به حیاط اصلی ایجاد شده‌اند كه نشان از هوش سازندگان این بنا دارد. فضاهای خدماتی به حیاط راهی ندارند و مستقیما به بیرون ارتباط پیدا می‌كنند.

درهای متعدد

خانه لاری‌ها از طریق دو در به بیرون راه دارد. در ضلع غربی كه به‌وسیله دهلیز و هشتی به تالار و حیاط اندرونی منتهی می‌شود و در ضلع شمالی كه به‌عنوان در فرعی عمارت به حیاط بیرونی و سپس به اتاق‌های ضلع غربی می‌رسد.

هنگام ورود به این خانه با كوبه‌های متفاوتی روی در برخورد می‌كنید كه برای زنان و مردان به‌صورت مجزا طراحی شده‌اند و صدای خاص خود را ایجاد می‌كنند تا اهالی از محرم یا نامحرم‌بودن مهمان مطلع شوند.

غروب‌نشین

روی حوض لاجوردی حیاط، تختی قرار دارد كه با سه پله از سطح حیاط جدا می‌شود و نیمی از فضای حوض را اشغال می‌كند. این تخت و فضای آن اصطلاحا غروب‌نشین یا سایه‌نشین نامیده می‌شود.

سرداب

سرداب اصلی خانه با عمقی حدود ۶ متر، در سمت ایوان و بادگیر قرار گرفته است و ۳۸ پله دارد. سقف سرداب به‌صورت طاق تویزه (طاقی از گچ و نی) ساخته شده است و در داخل آن دو شمسه رنگین خودنمایی می‌كنند. سرداب دیگری نیز در ضلع غربی بنا واقع است و نقش بهارخواب را دارد. یكی دیگر از كاربردهای سرداب، نگهداری گوشت و حبوبات در اتاقك درون آن بوده است.

تزیینات خانه لاری‌ها

استفاده از سبك‌های ساختمانی مناسب، مصالح و مواد هماهنگ با اقلیم خاص شهر یزد، از خصوصیات و امتیازات خانه‌های مسكونی دوران گذشته‌‌ در استان یزد هستند. خانه‌ لاری‌های یزد نیز از این قاعده مستثنا نیست و از خشت، گل، آجر، كاه، گچ و ساروج در سازه بنا و دم‌گیری گچی، نماسازی و غیره استفاده شده است.

در خانه‌های اعیانی وجود فضایی هنری با تزیینات آیینه‌كاری و گچ‌بری امری عادی به شمار می‌آید و این زیبایی‌ها در خانه لاری‌ها نیز دیده می‌شود. تاب‌بندی و سیم گاكاری (كاربندی بالای درگاه‌ها)، ایجاد ستون‌ها و سرستون‌های رفیع در تالار و از همه بارزتر گره چینی در اتاق‌ها با شیشه‌های رنگی، تزیینات چشم‌نوازی است كه این بنا را تماشایی كرده‌اند.

نكات بازدید از خانه لاری‌ها

• بازدید از خانه لاری‌ها همه روزه به‌جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع) و ۱۴ خرداد امكان‌پذیر است.
• برای بازدید می‌توانید از ساعت هشت تا ۲۰ به این اثر تاریخی مراجعه كنید.
• هزینه بلیط گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۳۰۰۰ تومان است.
• از جمله‌ بناها و آثار تاریخی كه در نزدیكی این عمارت ارزشمند قد برافراشته‌اند، می‌توان به مدرسه‌ ضیاییه یا زندان اسكندر، بقعه‌ دوازده امام و میدان امیرچخماق اشاره كرد.