كوه بوز سینه

كوه بوز سینه مابین قله دالانپر و زردكوه(كۆرا ره زه وان) در جنوب غربی استان آذربایجان غربی و در ۶۰ كیلومتری شهر ارومیه و در شمال اشنویه قرار دارد. دریاچه های اطراف كوه، طبیعتی فوق العاده به آن بخشیده و باعث آب و هوایی پاك و مطبوع شده است. بوزسینه دارای ارتفاعی بالغ بر ۳۴۸۰ متر از سطح دریا می‌باشد می باشد.

علت نامگذاری

بُز(boz):

(كردها boz را كلفت تلفظ می كنند مثل زبان انگلیسی) درزبان كردی به جنس كم رنگ و خاكستری و جنسى كه در زیر نور آفتاب كم رنگ وكال مى شود بُز می گویند مثل اَشیای رنگی، لباس، ماشین و آهن رنگی كه مدت زمان زیادی در زیر نور آفتاب قرار گیرد و به مرور زمان از رنگ اصلی آن كاسته و كم رنگ شود.كردها (بُز) را بیشتر برای سنگهای خاكستری و موی كم رنگ انسانها و حیوانات بكار می برند.بخاطر سنگهای خاكسری دهلیز كه در زیر قله بُزسینا قراردارد قله خود را از دور كم رنگ نمایان می كند.سینا هم برگرفته شده از نام قبیله ای از ایل خیلانی كه قله و اطراف آن ییلاق آنان بوده از فصل بهار تا پاییز مثل زندگی همه ی قبایل كُردستان در رشته كوه زاگرس.

ملت كُرد بصورت عشایر تقسیم بندی و هر عشیره به چند قبیله (قوبیله qubîle) كوچكتر تقسیم شدند.قبیله سینا الان هم در شهر اربیل(هه ولێر) مركز حكومت اقلیم كُردستان عراق و اطراف آن زندگی می كنند و روستای سینا ی آن قبیله در دشت اربیل توسط حزب بعث وقت عراق ویران شد.قله بُزسینا به نام (وارێ سیناwarêsîna) هم تلفظ می شود.(وار) به معنای جای چادرزدن عشایر در ییلاق می باشد.(وار)به اضافه(سینا)می شود واری سینا یعنی ییلاق و جا چادر قبیله سینا،قبیله سینا درآنجا سكونت كردند و نام قله بوزسینا به نام آنها نامگذاری شده.

نمونه های زیادی داریم از این نام گرفتن ها مثل:سپی ریزخیلانی

كۆرا ره زه وانی هُذبانیان.

نویسنده معروف روسی ا.م.دیاكونوف در كتاب خود( تاریخ ماد) نوشته:ایشپوئینی پادشاه اورارتو بهنگام جنگهای خانگی آشور به كرانه های دریاچه ارومیه آمد و پادشاهی كیلزان را به اورارتو منضم ساخت و ظاهراً شكست سختی به پادشاه ‌(ماننا)وارد كردە زیرا كه در دهه دوم قبل از میلاد(یعنی هشت صد و چند سال قبل ازمیلاد) پادشاه (ماننا)(شارسینا)پسر (مكتیارا)(نیك دیارا)فرمانروای پادشاهی های پیرامون دریاچه ارومیه بوده است.ص۲۰۹و۲۱۰.

شاید قبل از این قله بنام پادشاه ماننا(شارسینا) نامگذاری شده و چون جای ییلاق عده ای از عشیره ای خیلانی بوده خود قبیله به نام قله نام گرفته باشد.این قسمت را واگذار می‌كنم به تاریخ دانان و پژوهشگران كه در توان بنده حقیر نمی‌باشد.

دریاچه های بوز سینه

قله بُزسینا سه تا دریاچه دارد كه پژوهشگران نوشته اند: نشانه های زیادی وجود دارد كه قلل دالانپر و بُزسینا در عصر یخبندان یخچال بوده‌اند.

در قله دوتا دهلیز وجود دارد كه دارای برفچال می‌باشند در تمام فصول سال برف آنها وشمال قله تمام نمی‌شود و جای مناسبی است برای كوهنوردانی كه فنی كار می‌كنند و بهترین وقت برای كار كردن در این برفچالها از اوایل اردیبهشت تا اواخر خردادماه و در فصل پاییز می باشد چون در تابستان خیلی نرم و در زمستان بهمن گیراست.

نحوه دسترسی

قله بُزسینا مسیرهای متعددی برای صعود كوهنوردان دارد.

مسیر زمستانه و تابستانه از سه راهی روستای(كوله بهی)شروع می شود،در زمستان از همانجا تا قله باید كوهپیمایی كرد ولی در تابستان چون جاده آسفالت است با ماشین تا نزدیك قله و در زیر قله هم به چندتا پاكوب كوچكتر تقسیم می شود.
شروع كوهپیمایی از روستای خوراسپ (خوراسپ و بیراسپ دو روستای هستند كه در منطقه ی مرگور ارومیه و در دامنه ای قله بُزسینا قرار دارند كه نام آنها در كتاب اوستا آمده و احتمال می‌رود پدرو مادر و یا خواهر و برادر زرتشت پیغمبر باشند) شروع می شود تا قله.
مسیری از قله زردكوه و گردنه ناورون(كۆرا ره زه وان، گه وری یا ناوروون) شروع می شود تا قله.