خانه تاریخی حاج آقا كمال الدین نبوی طباطبایی ، در نزدیكی میدان صفا قراردارد كه همه ساله مسافران و گردشگران زیادی از این مكان دیدن می كنند.این بنا در كوچه ای واقع شده كه اطراف آن خانه های تاریخی و قدیمی با بافت های بسیار زیبایی دیده می شود كه خانه تاریخی افتخار الاسلام طباطبایی یكی از این خانه های تاریخی می باشد. خانه حاج آقا كمال الدین نبوی طباطبایی یكی از خانه‌های مجلل تاریخی شهر بروجرد است كه توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۴ خریداری شده است.
بنا بر اظهارات ورثه مرحوم حاج آقا كمال این خانه ارزشمند توسط حاج میرزا ابوتراب یكی از نوادگان حضرت آیت اله سید محمد طباطبایی (جد بزرگ سادات طباطبایی بروجرد مدفون در بوستان صامتیه) برای فرزند مرحوم حاج اسحق (آقا كمال) خریداری شد. این خانه قدیمی با دارا بودن یك حیاط نسبتاً، بزرگ (در مقایسه با وسعت و بنا) از شرایط ویژه‌ای برخوردار است و شامل یك حیاط بزرگ كه با نمای آجری و كاشی پیرامون مزین گردیده و سه طبقه ساختمان می‌باشد.
ورودی این بنای تاریخی كه دارای یك در چوبی بزرگ و سردر آجری زیبایی است كه پس از عبور از یك دالان طولانی كه در انتهای آن نیز دری ساده بنام هرزه پوش وجود داشت به حیاط اصلی منتهی می‌شود. درون گرایی و احترام به حریم خانواده از خصوصیات منحصر به فرد معماری اصیل ایرانی است كه این بنا نیز یكی ازنمونه های بارز این موضوع می باشد. برای دسترسی به فضای داخلی بنا با عبوراز دالانی به حیاط دلگشای آن می رسیم. گرداگرد حیاط به جز نمای بخش اصلی به فرم طاق نما همراه با تزئینات متنوع آجركاری و كاشی معقلی شكل گرفته است.
بنا شامل سه طبقه ساختمان، حیاط اندرونی و دارای ورودی حیاط است كه تمامی طبقات به صورت قرینه می باشد كه با استفاده از عناصر پنج دری، ارسی و درب و پنجره های ساده از یكدیگر متمایز می گردند.
طبقه اول عمارت دارای دو شبستان زمستانی با پوشش سقف طاق گهواره و یك پیچ دری در وسط و پستوی بزرگ در انتهای اطاق پنج دری است. در طرفین پنج دری پلكان آجری قرینه راه ورود به طبقات اصلی ساختمان می‌باشد. طبقه وسط (دوم) دارای یك تالار پنج دری بر بالای شبستان زیر كه در انتهای آن پس تالار ی با درها زیبای هنرمندانه، سقفها و پیش بخاری نقاشی شده با جلوه بسیار آراسته شده است. در طرفین غربی و شرقی تالار و راه پله در اطاق بزرگ با چند بقعه (گنجه) وجود دارد. طبقه آخر كه آنرا شاه نشین می گویند دارای سقف های كوتاهتری نسبت به طبقه زیرین است و به لحاظ فرم و فضا نظیر طبقه دوم، با این تفاوت كه تزئینات آن بنحوه چشمگیر كاسته شده است.
در انتهای ضلع جنوب حیاط درست در زیر زمین یك یخچال قدیمی با پوشش طاق ضربی چهار بخشی با پلكهای تیز وجود دارد كه سابقا اهالی اصلی خانه در فصل زمستان لایه‌های متعدد یخ را از حوض جدا كرده و از طریق یك سوراخ درون آن می‌ریختند و به تدریج در فصلهای گرم سال از آن استفاده می‌كردند بدون اینكه لایه‌های یخ در فصل گرم به كلی ذوب شود.
تزئینات بنا
تزئینات بنا شامل نقاشیهای زیبایی در سقف تالار پنجدری و پیش بخاری‌های تزئینی تالار، تزئینات كاشی در نمای ورودی بنا و طاقنماهای حیاط است. اطاقهای جانبی در طبقه اول دارای ارسی هایی مزین به شیشه های ریز رنگی است. اما زیباترین بخش این بنا ی تاریخی فضای مركزی شاه نشین طبقه اول است كه قسمتهای اندرونی و بیرونی آن نیز با ارسی هایی سه لنگه از هم جدا شده اند. و در قسمت جلویی پنج دری با شیشه های رنگی كه در قسمت بالا طرحی از خورشید است وجود دارد.
تزئینات نقاشی با طرح هایی متنوع بر روی دیواره شومینه، سقف های گچی وسقف قاب كاری چوبی اجرا گردیده كه در قسمتی از نقاشی كه بر روی شومینه یكی از اطاقها اجرا گردیده تاریخ شوال ۱۳۰۴ قمری دیده می شود كه توسط استاد نعمت ا… نقاش، (نقاش معروف بروجردی) در حدود ۳ سال مصور شده است.
به همت شهرداری و اداره میراث فرهنگی شهرستان بروجرد، موزه مردم‌شناسی بروجرد در خانه حاج آقا كمال الدین نبوی تشكیل شده‌است. آثار متعددی شامل هنرهای دستی، نقاشی و تصاویر تاریخی در این موزه نگهداری می‌شود كه عمدتاً مربوط به دوره قاجار هستند.
خانه حاج آقا كمال الدین نبوی طباطبایی با شماره ۳۷۶۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
