سیاه دره دامنه یكی از مناطق گردشگری شهرستان فریدن در استان اصفهان است كه در ورودی آن چشمه های فراوان دارد. آبشار این منطقه بر زیبایی آن افزوده است كه در پنج كیلومتری غرب شهر دامنه قرار دارد. سیاه دره از صعب العبورترین دره های رشته كوه دالان می باشد.سیاه دره یكی از صعب العبورترین، بكرترین و در عین حال زیباترین مناطق استان اصفهان در شهرستان فریدن است. این منطقه كه در دامنه، شهری در قلب شهر فریدن قرار دارد، حتی در فصل بهار هم مسیری پوشیده از برف دارد و رفتن به آنجا مشكل است. آبشار سیاه دره اصفهان كه در این منطقه واقع شده، از جاذبه های گردشگری استان محسوب می شود كه هر سال مسافران زیادی را به سمت خود می كشاند.
در قسمت انتهایی آبشار سیاه دره گیاهان دارویی زیادی پیدا می شود. چشمه های زیبا و پرآب زیادی در این منطقه وجود دارد، مثل سه چشمه معروف قلندوز، میانه و بیخه كه در قسمت جنوب دامنه جاری هستند. در این منطقه، دو چشمه به نام چشمه شاه نیز وجود دارد كه در شمال منطقه سیاه دره و آبشار در جریان است. دلیل نامگذاری این دو چشمه هم این است كه در قدیم، هر چیز عظیم و مهم را به شاهان نسبت می دادند مثل شاه راه، شاه كلید و… و این دو چشمه، چشمه هایی بسیار بزرگ و خروشان هستند.
سیاه دره كه از صعب العبورترین دره های رشته كوه دالان می باشد در شرق شهر دامنه و ضلع شمال شرقی این كوه مابین بلندترین قله این كوه یعنی داراب شاه و قله نشاط واقع شده است. این منطقه در فصل بهار پوشیده از برف است و عبور از آن سخت و خطرناك می باشد كه حاصل این برف ها رودخانه فصلی می باشد كه به سمت مراتع شرقی شهر دامنه حركت می كند، آثار آب روی صخره ها و آبشارهای تقریبا بلند حكایت از این دارد كه در زمانهای قدیم حجم عظیمی از آب از این دره عبور میكرده و البته خشكسالی های اخیر این خروش را از دره گرفته است. اطراف ورودی و دهانه دره چشمه های متعددی وجود دارد كه بر اثر خشكسالی به جز روزهای معدودی از سال خشك شده اند.
گیاهان دارویی و خوراكی از قبیل ریواس، انگور كوهی، آویشن، موسیر و…در این دره یافت می شود. عبور از این دره به علت وجود آبشارهای متعدد و دیواره هایی با شیب زیاد و خطرناك نیازمند استفاده از طناب كوهنوردی بوده و كار فنی است. عبور از تعدادی از آبشارها امكان پذیر نیست و باید از كناره دیواره ها از مسیر جایگزین استفاده كرد. بهترین زمان برای پیمایش این دره اواخر خرداد و اوایل مهر ماه است. انتهای مسیر سیاه دره به دشت چال گاو آنالوجه ختم میشود.
