جشن گرگیعان كودكان خوزستان نام یك مراسم اصیل و رایج در میان مردم استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و كشورهای حاشیه خلیج فارس می‌باشد. این مراسم در تاریخ ۱۶ رمضان و به مناسب تولد امام دوم شیعیان، امام حسن مجتبی برگزار می‌شود و جشن كودكان اهواز محسوب می‌شود، یعنی توسط كودكان برگزار می‌شود. در این مراسم كودكان با خواندن چندین شعر آهنگین و نیز به هم كوبیدن دو تكه سنگ با یك ریتم ویژه، در خانه‌های مردم را می‌زنند و از آن‌ها طلب شیرینی و عیدی می‌كنند. در نهایت پس از دریافت شیرینی و عیدی از صاحب خانه‌ها، برای آن‌ها آرزوی سلامتی و رزق روزافزون می‌كنند.
آیین‌های جشن گرگیعان
جشن گرگیعان توسط كودكان در نیمه ماه مبارك رمضان انجام می‌شود. این آیین تقریبا همه ساله برگزار می‌شود و كودكان خوزستانی و دیگر شهرهای جنوب كشور، علاقه بسیار زیادی به آیین‌های این جشن سنتی دارند. نكته جالب در خصوص جشن گرگیعان، قدمت ۱۴۰۰ ساله آن می‌باشد. البته این مراسم طی این سال‌های اخیر با استقبال كمتری همراه شده، اما هنوز هم در بسیاری از نقاط شهر اهواز برگزار می‌شود. جالب است بدانید كه مراسم گرگیعان در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی به عنوان یكی از مهم‌ترین میراث معنوی و ناملموس این استان ثبت شده است.
واژه گرگیعان در اصل، گویش بومی و محلی واژه قرقیعان در استان خوزستان و كشورهای عربستان و كویت می‌باشد. این آیین در كشور عراق و شهر بغداد هم برگزار می‌شود و با نام ماجینه شناخته می‌شود. در كشور بحرین نیز این مراسم را با اسم قرقاعون می‌شناسند. جشن گرگیعان در كشور قطر با نام قرنقعوه، در عمان قرنقشوه و در كشور امارات با نام حلق اللیله شناخته می‌شود.
جالب است بدانید كه بعضی از زبان‌شناسان اعتقاد دارند كه این واژه از قرع الباب كه به معنی كوبیدن درها می‌باشد، برگرفته شده است. عده دیگری هم ریشه قرقیعان را از واژه قرع العین كه به معنی نور چشم می‌باشد، می‌دانند. برخی از تاریخ‌شناسان می‌گویند با توجه به اینكه این مراسم برای تولد امام حسن مجتبی، خشنودی پیامبر اكرم و همچنین تولد نخستین نوه وی برگزار می‌شود، نتیجه می‌گیریم كه در زمان قدیم مردم برای عرض تهنیت به امام علی علیه‌السلام و حضرت فاطمه، قره عین قره عین گویان به سمت درب خانه این دو بزرگوار رفته و میلاد امام حسن علیه‌السلام را تبریك می‌گفتند و به همین دلیل است كه این آیین امروزه در تاریخ ۱۵ رمضان برگزار می‌شود.
شعر گرگیعان
یكی از مهم‌ترین خصوصیات شعرهای كودكان، محاوره‌ای و خلاصه بودن آن‌ها است. این شعرها به طور معمول در قالب ترانه‌های آهنگین و ریتم‌دار خوانده می‌شود. شعرهای كودكانه این چنینی معمولا جذابیت بسیار زیادی برای كودكان دارد و باعث می‌شود كه كودكان برای دفعات متوالی به این شعرها گوش دهند.
شعرهای كودكانه، خیلی شیرین‌تر هستند و بهتر است از جملات حوصله سربر و یا واژگان سخت در آن استفاده نشود. شعرهای آیین گرگیعان نیز به همین ترتیب است. اگر بخواهیم یك نمونه مشابه به شعر گرگیعان را مثال بزنیم، اتل متل توتوله بهترین گزینه است. در واقع شعرهای جشن گرگیعان كه توسط كودكان خوانده می‌شود هم به همین اندازه شیرین و ساده است. در زبان عربی به این شكل شعرها لقب اهازیج الاطفال داده‌اند.
البته شعرهای آئین گرگیعان انواع متفاوتی دارند. هر كدام از شهرهای جنوبی كه این مراسم را برگزار می‌كنند، یك متن جداگانه برای خواندن شعر گرگیعان دارند. اما اگر به مفهوم اصلی آن دقت كنید، به اشتراكاتی میان آن‌ها می‌رسید. وجه مشترك شعرهای گرگیعان این است كه كودكان در انتهای شعر خود، برای صاحب خانه‌ها، آرزوی سلامتی و رزق روزافزون می‌كنند. این آرزوها چه در شهرهای داخل كشور و چه در كشورهای حاشیه خلیج فارس به همین ترتیب است.
همانطور كه می‌دانید كودكان به خوبی نمی‌توانند احساسات خود را پنهان كنند و به سرعت احساس خوشحالی و یا ناراحتی را بروز می‌دهند. این موضوع در خصوص جشن گرگیعان نیز صدق می‌كند. در واقع اگر صاحب خانه به كودكان عیدی و شیرینی بدهد، در نهایت با آرزوی سلامتی و روزی زیاد مواجه می‌شود، اما اگر صاحب خانه با كودكانی كه مراسم گرگیعان را انجام می‌دهد رفتار خوبی نداشته باشد، با واكنش منفی كودكان همراه خواهد شد.
موسیقی گرگیعان
جالب است بدانید كه در برخی از مراسم گرگیعان، ترانه خوانی كودكان به همراه موسیقی اجرا می‌شود. سبك موسیقی جشن گرگیعان نیز درست مثل دیگر موسیقی‌های كودكانه است و با سازبندی خاص و ملودی‌های شیرین و ساده بوسیله آهنگسازان بزرگسال ساخته می‌شود. این نوع موسیقی علاوه بر كودكان می‌تواند توجه نوجوانان و جوانان را هم جلب كند. اصلی‌ترین هدف از ساخت چنین موسیقی‌های برای مراسم گرگیعان، جلب توجه صاحب خانه‌ها است.
