قلعه و غار جوشاتو شاهین دژ

قلعه و غار جوشاتو شاهین دژ ، كه جنبه دفاعی داشته و از آثار تاریخی شهر شاهین دژ در كنار دریاچه ارومیه و زرینه رود می باشد .همچنین غار جوشاتو و سنگ نوشته های منطقه از جاذبه های تاریخی شاهین دژ است كه در روستای جوشاتو واقع شده اند. از نظر باستان شناسی هنوز كاوش و بررسی كامل در این منطقه انجام نشده ولی همچنان از نظر تاریخی ارزشمند می باشند.

حوضه رودخانه زرینه رود واقع در جنوب دریاچه ارومیه، به جهت شرایط مناسب زیست محیطی از دوره پیش از تاریخ به بعد مورد توجه گروه های مختلف انسانی قرار گرفته كه شاهد آن حضور تعداد زیاد محوطه های باستانی است. متاسفانه این منطقه به صورت علمی بررسی و مطالعه نشده و محوطه های بسیاری ناشناخته باقی مانده است. یكی از این محوطه ها قلعه جوشاتو، واقع در ۱۲ كیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهین دژ و جنوب استان آذربایجان غربی است كه به دلیل موقعیت استراتژیك، ابعاد و ساختار معماری فوق العاده و منحصر به فرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مهمترین اثر معماری قلعه جوشاتو، یك دیوار دفاعی به طول باقیمانده ۶۷ متر است كه با تخته سنگ های بزرگ و مهارت فوق العاده در ضلع شرقی محوطه ساخته شده كه در نوع خود منحصر به فرد است. بقایای معماری مشهود محوطه معرف دو سبك متفاوت معماری و احتمالا دو دوره ساخت و ساز است. با این حال اكثر سفالینه های مطالعه شده مربوط به سنت سفال نخودی ساده عصرآهن III و بویژه سنتی است كه در محوطه های مانایی دیده می شود. با توجه به سنت سفالگری و داده های معماری و نیز موقعیت محوطه در مركز قلمرو پادشاهی مانّا، قلعه جوشاتو به احتمال بسیار یكی از استحكامات مهم و مركزی مانّایی بوده كه در اوایل قرن هشت ق.م ساخته شده است. البته این احتمال وجود دارد كه دیوار دفاعی اصلی جوشاتو توسط اورارتویی ها ساخته شده و بعد از عقب نشینی آنها، مانایی ها با بازسازی قلعه آن را مورد استفاده قرار داده اند.

غار جوشاتو

بین جوشاطوی علیا و سفلی، غاری با همین نام قرار گرفته است. ورودی غار به گونه‌ ای است كه یك نفر به سادگی از آن عبور می‌ كند. در این غار همچنین راهروهای پرپیچ و خمی وجود دارد كه به علت نبود امكانات و افراد متخصص، همچنان ناشناخته مانده است. داخل غار اتاق‌ هایی وجود دارد كه با چیدن سنگ بر روی هم شكل گرفته ‌اند. در این غار همچنین محلی به نام زندان یا سیاهچال وجود دارد و در بین اتاق ‌ها فضاهایی كه به محراب شبیه است به چشم می خورد.