آیا با باتوم های كوهنوردی آشنا هستید ؟ كاربرد آنرا می دانید ؟ آیا می توانید باتوم مناسب برای كوهنوردی را تهیه كنید ؟ اگر قصد خرید باتوم كوهنوردی دارید پیشنهاد می كنیم این مطلب را مطالعه كنید تا با انتخاب درست به كوهنوردی و ماجراجویی رفته و لذت ببرید .باتوم یا عصای كوهنوردی وسیلهای است كه به شما كمك میكند در مسیرهای سخت و دشوار به راحتی حركت كنید و در عین حال باعث افزایش میزان حفظ انرژی در زمان حركت میشود. شاید تا به حال برای شما این سوال پیش آمده باشد كه چرا برای كوهنوردی باید از عصا استفاده كرد و عصا برای افرادی است كه مشكل راه رفتن دارند. ولی میتوان دلایلی ارایه كرد كه نشاندهنده اهمیت استفاده از عصا در حین ورزش كوهنوردی است. ضمنا توجه داشته باشید كه در یك كوهنوردی یك روزه متوسط استفاده از باتوم كوهنوردی میتواند حدود ۳۰۰۰۰ كیلوگرم بار را از روی زانوهای شما كم كند
نحوه استفاده از باتوم كوهنوردی
بیشتر كوهنوردان برای حركت در مسیر از باتومهای خود به شكل تناوبی استفاده می كنند و خیلی زود متوجه می شوند كه باید از باتوم مخالف با پای مخالف استفاده كرد ( پای راست ، باتوم چپ ، پای چپ ، باتوم راست ) اگر در هنگام حركت این ریتم را فراموش كردید ،چند دقیقه تنها با پای خود به حركت ادامه دهید و باتومها را بالا بگیرید تا بتوانید این ریتم را مجددا از سر بگیرید . هر موقع آماده شدید دوباره آن را شروع كنید . خیلی زود به این توازن عادت می كنید و دیگر حتی لازم نیست به آن فكر كنید !
استفاده از دو باتوم به صورت همزمان
گاهی اوقات لازم است كه دو باتوم خود را همزمان در سطح فرو كنید و دو قدم برارید . در ادامه، دوباره باتومها را وارد كنید و دوباره قدم بردارید . این شیوه برای كوهنوردی در سطوح شیب دار و یا پایین آمدن از ارتفاعاتی كه شما به تعادل بیشتری نیاز دارید بسیار كاربردی است .
به طور طبیعی قدم بردارید
زمانی كه از این باتومها استفاده می كنید ، بهتر است طبیعی قدم بردارید و حالت بازو های خود را به شكلی تنظیم كنید كه انگار باتومها در دستان شما نمی باشد . در این حالت ممكن است كمی بعد از حركت شما، باتومها زاویه بگیرند، پس سعی كنید هنگام فرو كردن آن ها در سطح، مقداری فشار بیاورید تا به حركت بعدی شما كمك كند.

استفاده از عصاهای كوهنوردی در برخورد با موانع
باتومهای كوهنوردی می توانند در مواجه با موانع مسیر، كمك شایانی به ما بكنند.
گذر از نهرها و دریاچه ها
باتومهای كوهنوردی تعادل كافی را برای گذر از نهرها و دریاچه ها به وجود می آورد . قبل از حركت بعدی، مطمئن شوید باتوم شما درجای خود محكم شده است . اگر سطح آب عمیق است ، طول باتوم خود را افزایش دهید .
عبور از گودال ها
می توانید با استفاده از باتوم خود تعادل خود را افزایش دهید و خیلی راحت از كنار آن بگذرید و یا می توانید با قرار دادن هر دو باتوم روی زمین چیزی شبیه ” پرش با نیزه” اجرا كنید تا به آن طرف گودال برسید.
بالا رفتن از صخره های بزرگ
این باتومها برای بالا رفتن از صخره های بزرگ، تكیه گاه لازم را برای شما بوجود می آورند. برای این كار ، هر دو باتوم خود را در زمین بگذارید و همانطور كه از صخره بالا می روید ، به باتومها فشار آورید تا به بالای صخره برسید .
بالا رفتن از كنده های درخت
برای بالا رفتن از كنده ها ، باتوم خود را روی زمین قرار دهید و از آن به عنوان تكیه گاه استفاده كنید . اگر میخواهید برای گذر از آب روی كنده ی درخت بروید ، می توانید از باتوم ها برای بهبود تعادل خود در هر دو طرف استفاده كنید . ( بند بازی را تصور كنید كه از یك باتوم بسیار بلند برای تعادل خود استفاده می كند )
استفاده از باتومهای كوهنوردی در برپایی چادر
بعضی از چادر های سبك و كوچك برای برپایی صحیح ، نیاز به باتوم های كوهنوردی دارند . اگر یكی از آن ها را در اختیار دارید ، مطمئن شوید كه هم در مسیر و هم در برپایی چادر مشكلی ندارند. اكثر اوقات ، باتومهای قابل تنظیم طول، بهترین عملكرد را در برپایی چادر های شما خواهند داشت زیرا با تغییر اندازه باتوم می توانید به اندازه ی دلخواه چادر برسید.
طول باتوم كوهنوردی :
یك باتوم مناسب كوهنوردی ، زمانی كه نوك آن را روی زمین قرار دادید با آرنج شما وضعیت قائم و ۹۰ درجه میسازد. بسیاری از آن ها قابلیت تنظیم طول دارند كه بسیار كاربردی است . تعدادی از آن ها نیز طول ثابتی دارند و در سایز و رنج های ثابت فروخته می شوند.
باتوم كوهنوردی با طول ثابت (باتوم اسكی)
این نوع باتومها طوری طراحی شدهاند كه برای افراد با قدهای گوناگون و در ارتفاعات متفاوت مناسب باشد. همچنین باتوم اسكی همانطور كه از عنوانش پیداست برای اسكی در پیست و كوهستان نیز ابزار كارآمدی است.
در اینجا ارتفاع پیشنهادی باتوم كوهنوردی متناسب با قد افراد را مورد بررسی قرار میدهیم:
افرادی كه قدشان كمتر از ۱۵۰ سانتیمتر باشد بهتر است ارتفاع باتوم را ۱۰۰ سانتیمتر درنظر بگیرند.
افرادی كه قدشان بین ۱۵۰ تا ۱۶۸ سانتیمتر است، ارتفاع ۱۱۰ سانتیمتری باتوم برایشان مناسب است.
افرادی كه قدشان بین ۱۶۸ تا ۱۸۰ سانتیمتر است، ارتفاع ۱۲۰ سانتیمتری باتوم برایشان مناسب است.
افرادی كه قد آنها بیشتر از ۱۸۰ سانتیمتراست، ارتفاع ۱۳۰ سانتیمتری باتوم برایشان مناسب است.

ارتفاع باتومهای نوع تلسكوپی
باتوم كوهنوردی تلسكوپی، رایجترین نوع عصای كوهنوردی است كه متناسب با قد كوهنورد و فرازوفرودهای مسیر قابلیت تغییراندازه دارد. این قابلیت موجب میشود كه كوهنوردان كمتر احساس ناراحتی كنند.
ارتفاع باتوم تلسكوپی باید به گونهای تنظیم شود كه هربار آرنج با زاویه ۹۰ درجه خم شود. یعنی درواقع ارتفاع باتوم كوهنوردی باید به قدری بلند باشد كه بالاتنه بدون خمیدگی باشد و زمانی كه نوك باتوم تلسكوپی روی زمین است، زاویه آرنج ۹۰ درجه باشد. اگر ارتفاعی كمتر از این برای باتوم در نظر بگیرید، مدام در حین استفاده میخواهید كمرتان را خم كنید كه این خودش در بلندمدت آسیب زیادی به ستون فقرات شما وارد میكند و باعث درد در ناحیه كمر و گردن میشود. در نتیجه بهتر است باتومی انتخاب كنید كه امكان تنظیم آن بر اساس قد و آناتومی بدنتان را به شما بدهد.
تنظیم ارتفاع باتوم كوهنوردی
هرچند در ذكر انواع باتوم به تنظیم ارتفاع هر یك از آنها نیز پرداختیم اما اصل كلی برای تنظیم ارتفاع باتوم توجه به “قد فرد” و “شیب مسیر” است. موقعی كه شما باتوم كوهنوردی را در دست میگیرید و سخمه آن روی زمین قرار میگیرد، زاویه باز و ساعد آرنج شما باید ۹۰ درجه باشد؛ بنابراین، با توجه به شیب مسیر، مشخص است كه زمان صعود اندازه باتوم كمتر از اندازه آن در زمان فرود است.
در آغاز حركت، نگاهی به شیب كلی مسیر بیندازید و طول باتوم كوه را طبق آن تنظیم نمایید. در مسیرهای پوشیده از برف، شن یا گل، طول باتوم از قسمت گل باتوم كوهنوردی تا دسته حساب میشود. چراكه سخمه در برف فرو میرود و از طول باتوم كم میشود.
در استفاده از باتوم دقت كنید كه تا حد امكان به خط عمود بدنتان نزدیك باشد. موقع راهرفتن بدون حمل بار و كولهپشتی فرقی ندارد كه از یك یا دو باتوم استفاده كنید. اما در مواقعی كه بار سنگینی حمل میكنید بهمنظور حفظ تعادل لازم است از دو باتوم كمك بگیرید.
طول هر دو باتوم باید یكسان باشد بهجز در شرایط خاص؛ برای مثال زمانی كه مسیری را بهطور تراورس (حركت عرضی) میپیمایید باتومی كه سمت پای كوه است نسبت به باتومی كه سمت پای دره، ارتفاع كمتری دارد.
چنانچه باتوم كوهنوردی شما قابلتنظیم است، این نكته كه ارتفاع مناسب با قدتان را پیدا كنید، بسیار اهمیت دارد. ممكن است باتومهای تنظیمنشده موجب ایجاد صدمه در قسمتهای بازو، شانه، كمر و گردن بشوند.

استفاده سیستم قفل در تنظیم ارتفاع باتوم
باتوم كوهنوردی بسته بهنوعی كه دارد به سه صورت قابلاندازهگیری و قفل شدن است:
ضامنی
بهطور معمول قفل ضامنی روی دسته باتوم تعبیه شده است كه كافی است برای كوتاه یا بلندكردن ارتفاع باتوم ضامن را فشار دهید.
پیچی
در این نوع از عصای كوهنوردی میتوانید با پیچاندن بدنه باتوم و حركت دست به سمت بالا و پایین، ارتفاع آن را كم یا زیاد كنید.
كلیپسی
در باتوم كلیپسی یك كلیپس روی بدنه تعبیه شده است كه با باز كردن آن میتوانید ارتفاع دلخواه را تنظیم كنید و سپس دوباره آن را ببندید.
اجزای باتوم كوهنوردی
بدنه: بدنه شامل سه قسمت می شود. دسته باتون، بند و بدنه اصلی كه هر كدام را شرح می دهیم. دسته باتون جهت استفاده از عصای كوهنوردی آن را در دست می گیرند و معمولا از جنس پلاستیك ساخته می شود. بدنه اصلی باتوم ها از آلیاژ آلومینیوم، تیتانیوم، آلیاژ فولاد، الیاف كربن معمولا ساخته می شود.
سیستم قفل: این قسمت عصای كوهنوردی وظیفه تنظیم ارتفاع آن را به عهده دارد. با چرخاندن آن به طرف چپ باز می شود و با چرخاندن آن به طرف راست بسته می شود.
گل باتوم: قطعه ای پلاستیكی است و باعث می شود تا باتون شما در داخل برف و گل و شن فرو نرود.گل عصا كه با نام هایی مانند گل برف و گل یخ نیز شناخته می شود یكی از قسمت های مهم در عصای كوهنوردی است. این قطعه از فرو رفتن باتوم شما در زمین های برفی و شنی جلوگیری گیری می كنند. همچنین این قطعه از فرو رفتن ناگهانی عصا به شكاف و درز های میان یخ و سنگ نیز جلوگیری می كند و باعث می شود تعادل فرد خیلی بیشتر حفظ شود. این قطعه معمولا قابلیت جدا شدن نیز دارد.
سخمه: این قسمت معمولا از یك الماسه یا تنگستن تشكیل می شود كه بتواند به راحتی در زمین فرو برود. با فرو رفتن آن به داخل زمین در آن گیر می كند و از لغزش باتوم جلوگیری می كند و باعث تسهیل در استفاده از آن و امنیت بیشتر می شود.سخمه قسمتی نوك تیز در انتهای عصا است. این قسمت باعث می شود تا شما بر روی زمین های یخی و برفی سر نخورید همچنین باعث ایجاد تعادل بهتر و امنیت بیشتر كوهنورد نیز می شود.
محافظ سخمه: این بخش مخصوص وقتی است كه شما از عصای كوهنوردی استفاده نمی كنید. شما با نصب محافظ سخمه باعث می شود تا باتون شما به كسی یا جایی آسیب نزند و كاملا بی خطر باشد.
قابلیت آنتی شوك
سیستم آنتی شوك در عصا های كوهنوردی به این صورت كار می كند كه فنری در داخل قسمت داخلی دسته قرار دارد كه فشاری را كه به پا و قوزك وارد می شود را به دست ها منتقل می كند. این سیستم موافقان و مخالفان بسیاری دارد. موافقان آن می گویند كه این سیستم فشار را به پاها كمتر كرده و بخشی از آن را به دست ها منتقل می كند و باعث راحتی و حفظ انرژی بیشتر است.
اما مخالفان آن می گویند كه درست است كه فشار را از روی پاها كم می كند اما فشار بیشتری را به دست ها وارد می كند. همچنین در زمین هایی كه ارتفاع آن زیاد است یا زمین سخت است این قابلیت می تواند مشكلاتی را به همراه داشته باشد. بنابراین این موضوع بیشتر به خودتان بر می گردد كه كدام مدل را انتخاب كنید.

معتبر ترین برند ها برای خرید باتوم كدامند؟
برند هایی مانند Black Diamond كه جز معتبرترین ها است و بیشتر مدل های جفتی است و سیستم قفل بسیار راحتی نیز دارد. برند های دیگری نظیر هفت گوهر نیز بسیار نام آشنا مخصوصا برای كوهنورد های ایران است. برند هایی نظیر arakan ، كمپسور نیز جز برند های معتبر به حساب می آیند.
توجه: سعی كنید هنگام خرید از فروشگاه معتبری خرید كنید چونكه در صورت تقلبی بودن این محصول می تواند ضررات جانی و بدنی بسیار بدی برایتان به همراه داشته باشد.عصاهای زیر عصاهای موجود در بازار می باشند .
۱. عصا كوهنوردی آنتی شوك اكسپوننت مدل ex100
۲. عصای پیاده روی مدلBM-2
۳. عصای كوهنوردی اتلی تك مدل AT2020
۴.عصای كوهنوردی ام بی سی مدل M130Q2
۵. عصای كوهنوردی آنتی شوك تامكس مدل
۶. عصای كوهنوردی انرجیا مدل ۳s
۷. عصای كوهنوردی بوبودا مدل۰۷
۸. عصای كوهنوردی بوبودا مدل۰۹
۹. عصای كوهنوردی كمپسور مدل IBE 2011
۱۰. عصای كوهنوردی كمپسور مدل دسته دار
۱۱. عصای كوهنوردی مدل ۶۰۶۱
۱۲. عصای كوهنوردی مدل A123
۱۳. عصای كوهنوردی مدل ATISH بسته ۲ عددی
۱۴. عصای كوهنوردی مدل FX-8336
۱۵. عصای كوهنوردی كمپسور مدل IBE بسته ۲ عددی
