خانه سلطانی خوانسار،در حقیقیت منزل مسكونی آقا شیخ ملا محمد اسماعیل سلطانی فرزند حاج علی اكبر از علماء و فضلاء خوانسار است كه امور زندگانی ایشان به زراعت و فلاحت اداره می گردید. تحصیلات عمده وی در اصفهان بود و از آیت اله حاج شیخ عبدالكریم حائری و سید ابوالحسن اصفهانی دارای اجازه بوده است. وی بسیار مقید به شعائراسلامی به ویژه اقامه عزای حسینی بوده است. پس از مراجعه از اصفهان به خوانسار در محل زندگی خویش محله بابا سلطان بنیاد منزل مسكونی عظیمی را نهاد و به برقراری و اقامه عزای حسینی اهتمام ورزید به ویژه در ماه های محرم و صفر روضه خوانی و عزاداری در این منزل از زمان تاسیس تاكنون ادامه دارد. مرحوم ملامحمد اسماعیل در محرم ۱۳۶۲ق مطابق با ۱۳۲۲ ش در بابا سلطان درگذشت و در قبرستان عمومی دفن گردید. در سالهای اخیر بر اثر گسترش خیابان و تخریب بخشی از قبرستان عمومی بابا سلطان، مدفن وی مجاور مقبره پیر جلال الدین سلطان در وسط بلوار واقع گردیده است.
منزل مسكونی ملا اسماعیل و سپس فرزند روحانی ایشان شیخ حیدر سلطانی كه در سال ۱۳۱۴شمسی بنا نهاده شده از آثار تاریخی خوانسار است. این خانه در زمینی حدود ۱۰۰۰متر مربع ساخته شده و از سال ۱۳۱۷شمسی در تمام روزهای محرم و ۱۰ روز اول صفر مراسم روضه خوانی و عزاداری امام حسین تاكنون به ویژه در شب تاسوعای حسینی در این خانه برگزار می شود كه كلیه عزاداران محله بابا سلطان و مناطق اطراف آن را اطعام می نمایند. آقا شیخ حیدر سلطانی فرزند محمد اسماعیل از شاگردان آقا شیخ علی اصغر كرمانی و آقا نجفی و آقا نورالدین خوانساری بوده و با شیخ علی اكبر رفیق مباحی بوده است. وی در ۸/۲/۱۳۶۸ در خوانسار وفات یافته ودر مجاور قبر پدر مدفون گردید.
این خانه دارای دو حیاط، یكی به عنوان حیاط مركزی با ساختار معماری در اطراف، و دیگری حیاطی در پیرامون بنا است، كه نشان دهندۀ ساختار باغ گونۀ این ساختمان در ارتباط با محیط پیرامون می باشد و یكی از ویژگی های جالب این بنای مسكونی است. خانۀ تاریخی سلطانی در تملك شخصی بوده و متعلق به اوایل دورۀ پهلوی است.
نحوه دسترسی به خانه سلطانی
این بنای قدیمی در بلوار نماز باران، محلۀ بابا سلطان و نرسیده به دوراهی قودجان واقع است.
