مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سرایان گفت: هنر صنعت «چكندوزی» كه از هنرهای اصیل و با سابقه در منطقه سه قلعه است، با تلاش صنعتگران این شهرستان احیا و ثبت ملی شد.محمد عرب روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: چكندوزی بیش از ۱۲۰ سال قدمت دارد و هنر دست بانوان است كه برای تهیه مایحتاج به عنوان كیسه ادویه، پول، لوازم آرایش همچنین كمك به اقتصاد خانوار تولید شده است.وی گفت: شهرستان سرایان كه در دهه ۸۰ به هنر زنگولهسازی و آهنگری سنتی شناخته میشد امروز با احیای رشتههای بومی و اصیل منطقه دارای تولیدات متنوع در حوزه صنایع دستی است
مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سرایان اظهار داشت: حولهبافی، چادر شببافی، سرمهدوزی، خراطی سنتی، میناكاری، سفالگری، تراش سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی، افزایش كارگاههای آهنگری و زنگولهسازی از جمله رشتههای رایج در این شهرستان است كه دارای كارگاههای تولیدی بوده و عده زیادی در این كارگاهها مشغول فعالیت هستند.
وی افزود: احیای هنرهای سنتی از اولویتهای میراث فرهنگی بوده و به طور متوسط هر سال یك رشته بومی در شهرستان سرایان با كمك هنرمندان و دوستداران صنایع دستی احیا شده است.
عرب گفت: امسال هم هنر چكندوزی كه از هنرهای اصیل و با سابقه در منطقه سه قلعه سرایان بوده و در واقع نوعی سوزندوزی است، احیا شد.
وی اظهار داشت: پارچه مورد استفاده در این هنر صنعت پارچه والا یا قمیص با رنگ زرشكی یا بنفش است كه دوختها بدون هیچ دستگاه یا كارگاهی روی پارچه با استفاده از سوزن و نخ انجام میشود.
مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سرایان افزود: این دوختها شامل پارچه والا یا قمیص، پارچه آستری، نخ بند كه از نخ كجین، نوارهای دوخته شده با تزینات خاص با تلفیق گره سرِشتی روی قسمت بند، تولیدات زیبایی پدید آورده است.
وی گفت: این كیسههای كوچك امروز با كاربردهای مختلفی متناسب با نیاز روز در حال تهیه است و دوختهای رو پارچه شامل زنجیرهدوزی، تفرشدوزی، عدسهدوزی، حاشیه هفتی و هشتی، درخت هفت شاخه و چكندوزی كه نوارهای طلایی هست، به صورت بستهای كوچك دور كار زده میشود.
عرب اضافه كرد: برنامهریزی لازم برای آموزش و ترویج این هنر صورت گرفته و پرونده ثبت در فهرست میراث معنوی كشور با كمك هنرمند این رشته خانم شفائی و كارشناسان اداره كل انجام شد كه در سال جاری به عنوان هشتمین اثر شهرستان سرایان در فهرست میراث معنوی كشور به ثبت رسید.
وی گفت: پیش از این چهار رشته صنایع دستی شامل زنگولهسازی، خراطی، كفش چرمی و چادر شببافی و سه مورد از مراسم و آداب و رسوم منطقه شامل جشن سده، آبگیری آب انبارها، مراسم شمع روشن كردن روز برات به نام سرایان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) كشور به ثبت رسیده است.
خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و صنایع دستی متنوع یكی از ظرفیتهای فعال این استان است.
حولهبافی (توبافی) روستای خراشاد بیرجند سال ۱۳۹۷ ثبت جهانی شد و این استان ۹۴۲ اثر در فهرست میراث ملی دارد.