آب انبار حاج سید حسین صباغ یكی از سازه های تاریخی دوران قاجار است كه در كاشان ، بازارچه رنگرزها واقع شده است. این آب انبار از بزرگترین و زیباترین آب انبارهای شهر كاشان است كه در سردر عالی و باشكوه آن انواع تزئینات معماری سنتی اعم از كاشیكاری، حجاری، گچبری، نقاشی و انواع كاربندی، كار شده كه تاكنون همچنان سالم مانده است. آب انبار حاج سید حسین صباغ در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۲۸ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.بانی ساخت این آب انبار حاج سید حسین صباغ از توانگران نیكوكار زمان خود بوده است. او ثروت موروثی و دارایی اكتسابی خویش را كه از راه كسب و اشتغال به كار رنگرزی به دست آورده بود به مصرف عمران و آبادانی و ساختن بناهای مهم شخصی و عمومی شهر كاشان رسانیده است. وی بانی ساخت سرای تیمچه بازرگانی به نام «تیمچه حاج سید حسین صباغ» نیز بوده است. وی در انتهای بازار قدیم رنگرزها كه در آ‌نجا چندین كارگاه رنگرزی ساخته و دایر نموده بود، بزرگترین آب انبار عمومی كاشان را بنیان نهاد ولی تكمیل بنای جلوخان و تزئینات سردر و كتیبه سنگ مرمر و مقرنس های كاشیكاری آن چون ناتمام مانده بود، بعد ها به وسیله نواده نیكوكار او؛ دكتر میر سید حسین خان هنجن ملقب به نظام الحكما به پایان رسید.
معماری بنا
قدمت این آب انبار بر اساس كتیبه ای كه به خط معقلی در سردر این بنا وجود دارد نشان دهنده قاجاری بودن بنا است و مربوط به سال ۱۲۴۰ هجری قمری می باشد. این آب انبار از بزرگترین و زیباترین آب انبارهای شهر كاشان است كه در سردر عالی و باشكوه آن انواع تزئینات معماری سنتی اعم از كاشیكاری، حجاری، گچبری، نقاشی و انواع كاربندی كار شده، كه تاكنون همچنان سالم مانده است. از زمان احداث آب انبار تاكنون، تعمیرات كلی و اساسی در آب انبار مذكور به استثنای تجدید اندود بام ها، در آن صورت نگرفته است. دهانه ورودی آب انبار سه متر عرض دارد و پوشش آن به طور جناغی و یا با آجر به صورت بسیار استادانه ای به طور حصیری پوشیده شده است. طول معبر ورودی آب انبار تا پای شیر حدود ۲۵ متر بوده و مخزن آب انبار دارای ابعاد ۱۰ در ۱۷ متری با عمق آبگیری حدود ۱۵ متر می باشد. آب انبار دارای چهار بادگیر مرتفع و سالم نیز می باشد، كه بر روی انباره ساخته شده و از اطراف دید دارد كه كاملا سالم باقی مانده است. ابعاد بادگیر برابر ۱/۸۵ در ۱/۸۵ متر و ارتفاع آن از سطح كوچه مجاور قریب به ۱۷ متر است. سقف سردر با شیوه تزئین مقرنس پوشیده شده كه روی مقرنس نیز با آجر و كاشی به روش معرق تزیین شده و جلوه ای بسیار زیبا دارد. طرفین جلوخان با كاشی به روش معقلی پوشیده شده و اسامی ائمه اطهار به شكل خطوط بنایی در این سطوح به چشم می خورد.
جاذبه های گردشگری منطقه
این آب انبار در بازار كاشان قرار دارد و از زیباترین آب انبارهای بازار به حساب می آید. شما می توانید از بافت زیبای بازار نیز لذت ببرید و پس از قدم زدن در بازار سنتی از این آب انبار تاریخی و زیبا هم دیدن فرمایید. این بنا نیز به نام آب انبار بالا بازار معروف است.
نحوه دسترسی به آب انبار حاج سید حسین صباغ
آب انبار حاج سید حسین صباغ در بازار بزرگ كاشان در شهر كاشان و در نزدیكی تیمچه ای به همین نام قرار دارد. این بنا در در بازارچه رنگرزها در امتداد بازار بزرگ كاشان واقع شده است.
آب انبارهای مهم كاشان
۱- آب انبار حاج سید حسین صباغ، این بنا در میانه بازار كاشان واقع گرد یده و به سال ۱۲۴۰ ه ق توسط حاجی سید حسین صباغ، به همراه سر ایی به همین نام در بازارساخته شده است . این آب انبار مهمتر ین و عا لی ترین آب انبار كاشان است و از نظر عظمت بنا، ظرفیت آبگیری، تزیینات حجاری و كاشی كاری در خور توجه است.
۲- آب انبار حكیم هارون واقع در درب یلان كاشان نیز از دیگر آب انبارها ی مشهوركاشان است.
۳- آب انبار مسجد سرپله: این بنا در كوی سرپله و زیر بخشی از مسجد سرپله واقع گرد یده و در عصر شاه عباس دوم صفو ی به همراه مسجد مذكور، توسط غیاث الدین بیك دنبلی، مشهور به ضرابی ساخته شده است
۴- آب انبار بقعه چهل تن : این بنا جنب بقعه چهل تن واقع و از ساخت ه ها ی۱۲۲۷ ه ق است كه دار ای سردر كاشی كاری و لوح سنگی مورخ سالهای ۱۲۲۷ – ۲۹ه ق و كتیبه كاشی مورخ ۱۲۲۹ ه ق است.
۵- آب انبار عبدالرزاق خان : این بنا در محله معروف كاشان به نام آب انبار خان واقع گردیده و از ساخته های عبدالرزاق خان، حاكم كاشان به تار یخ ۱۱۹۳ ه ق در دوره زندیه می باشد.
۶- آب انبار میر سید علی: این بنا در مقابل بقعه امامزاده حبیب بن موسی واقع گردیده و در زمان شاه عباس كبیر و در حدود سال ۱۰۲۸ ه ق به همراه مسجد توسط میرسید علی نامی ساخته شده است .
۷- آب انبار مسجد وز یر: این بنا در كوی درب اصفهان شهر كا شان و زیر شبستان و ایوان شرقی مسجد وز یر واقع گردیده و در حدود سالها ی ۱۰۵۵-۱۰۵۶ ه ق به همراه مسجد وز یر توسط میرزا محمد مقیم موسوی ساخته شده است.
۸- آب انبار گذر نو حدود ۱۲۳۱ ساخته شده است.
۹- آب انبار بزرگ كو ی كوشك صفی، حدود ۱۳۰۷ ساخته شده است.
دركشوری مانند ایران و به خصوص در شهرهایی كو یری مانند كاشان كه منابع آب زیادی در آن وجود ندارد، سیاستگذاری و مد یریت در امور آب بسیار مهم و امری ضروری و حیاتی محسوب می شود . بنابر این، ارایه راهكارهای مناسب و موثر در برنامه ریزی ها با توجه به پیكره بندی جغرافی ای طبیعی و نیز فرهنگ عمومی مردم ضرورت داشته و لازم است در این زمینه، حداكثر تلاش بر ای انطباق با محیط و شر ایط زیستی منطقه توسط سكنه آنها به عمل آید.
