زرین شهر ( ریز سابق ) به عنوان مركز شهرستان زرین شهر یا لنجان یكی از شهرهای استان اصفهان در مركز ایران است. زرین شهر با جمعیتی بیش از ۵۵٬۸۱۷ نفر(۱۳۹۵) به عنوان دومین شهر پر جمعیت شهرستان لنجان در موقعیت جنوب غربی استان اصفهان واقع شده‌است. و از آب و هوایی خشك با فصول نامنظم برخوردار است. میزان بارندگی در این شهر بطور متوسط سالیانه ۱۱۵ میلی‌متر و متوسط درجه حرارت سالیانه ۱۴+ درجه سانتیگراد می‌باشد.اماكن تاریخی این شهر عبارتند از: مسجد جامع و مسجد صباحی كه مسجد صباحی مربوط به سدهٔ پنجم هجری و حضور اسماعیلیان در این منطقه می‌باشد.
رودخانه زاینده‌رود از كنار آن عبور می‌كند. آب وهوای آن خنك بوده ولی به دلیل مجاورتش با كارخانه‌هایی چون ذوب آهن و صنایع دفاع آب و هوایش آلوده شده‌است.آبشار شاه لوكاك در نزدیكی این شهرستان واقع است. مسجد صباحی از جاذبه‌های گردشگری آن می‌باشد.شهر زرین‌شهر به دلیل مجاورتش با كارخانه ذوب آهن اصفهان مورد موج مهاجرت اقوام مختلف از سراسر ایران قرار گرفته كه بیشتر آنها را قوم بختیاری تشكیل می‌دهند. سنتی ماندن برخی از محل‌ها از جمله قهوه‌خانه‌های مجاور رودخانه جلوه خاصی را به این شهر داده‌است.پارك زرین‌شهر در حاشیه زاینده‌رود از مكان‌های دیدنی آن است.
كشاورزی
از جمله محصولات مهم این منطقه برنج لنجان است كه در زرین شهر و شهرهای اطراف كشت می‌شود. در بیشتر مناطق كشاورزی و شالیكاری (به زبان محلی: تولِكی) هنوز به صورت سنتی و با دست انجام می‌پذیرد. از جمله مناطق مهم كشت برنج در زرین شهر می‌توان به قروق، طوله شوغالی و باغ آقا اشاره كرد .
تاریخچه
مركز شهرستان لنجان به سبب مجاورت با زاینده رود در سال ۱۳۳۶ طبق مصوبه شورای شهر ریز، با الهام از نام كهن زرین‌رود به زرین‌شهر تغییر نام یافت. به گفتهٔ باستان‌شناسان، اشیاء كشف شده در تله‌های باغ محمود، باغ دراز و تله كافر كه در جنوب این شهر و در مجاورت مادی كهن ریز قرار دارد، برآمده از دل معدودی از تپه‌های باستانی مسیر زاینده رود می‌باشد كه از لحاظ تاریخی همدوره با تمدن سیلك كاشان است. از دیگر آثار تاریخی فرهنگی این منطقه می‌توان به مسجد صباحی (مسمی به رییس فرقه اسماعیلیه) حمام صحرایی با كتیبه ۸۰۰ ساله، قلعه اعراب، پل شاه نشین و تالار كهن ریز، آسیاب‌ها، كبوتر خانه‌ها و عصار خانه، حمام‌های خزانه‌ای، قلعه‌های دفاعی و مساجد گوناگون اشاره كرد كه به جز مسجد رحیم خان (جامع) قلعه حسین آباد و باغ برجی شرق ریز مربوط به دوره قاجار و حوزه علمیه قدیمی ریز كلیه آثار ذكر شده در هجوم صنعت و توسعه بی حساب همچون دیگر نمادهای تاریخی فرهنگی شهر از صفحه روزگار محو گردیده‌اند.
بزرگان
فیلسوف اسماعیل ابن محمد ریزی (از دانشمندان قرن هفتم هجری قمری)صاحب كتب رساله نصرتیه و حیات النفوس، علامه ملا عبدالوهاب ریزی صاحب چند جلد تعلیقات مفصل بر كتاب القسطاس المستقیم و رسالاتی در احكام متوفی ۱۲۸۱(ه-ق)، علامه شیخ مرتضی ریزی (پیشوای دینی اهالی اصفهان و اطراف و رهبر مبارزات آنان در مقابل تعدیات ظل السلطان و ارسال كننده حكم درخواست انفصال ایشان از حكومت اصفهان و پشتیبان مردم تاخلع نهایی او از حكومت اصفهان) مدفون در تكیه ریزیها تخت فولاد اصفهان متوفی۱۳۲۹(ه-ق)، شیخ ابوالمعالی ریزی اولین استاد حضرت آیت الله بروجردی مرجع اعلای تشیع، مجتهد و فقیه اصولی آقاشیخ ابوالفضل ریزی (مدفون در تكیه ریزی تخت فولاد متوفی ۱۳۳۹ ه-ق)، شیخ ضیاء الدین ریزی از علمای برجسته حوزه نجف اشرف، ملا حسن ریزی شاگرد خاص حوزه درس حاجی آباده‌ای و مدفون در تكیه آباده‌ای تخت فولاد اصفهان متوفی(۱۲۹۹ ه-ق)، آقا سید اسماعیل ریزی از علمای برجسته سامرا ونجف اشرف و شاگرد میرزای بزرگ شیرازی در سامرا (از رهبران مذهبی مشروطیت و نماینده اولین دوره مجلس شورای ملی، آیت الله شیخ محمود شریعت ریزی نوه شیخ ابوالمعالی ریزی و حاج سید نظام الدینی خطیب و مدرس حوزه و فقیه وارسته مریم ریزی صاحب كتاب وزین و مرجع مطالب السوال، شیخ جعفر ریزی پدر فقیه وارسته مریم ریزی، سید آقاجان نوربخش جد اعلای دكتر محسن نور بخش وزیر اقتصاد و دارایی و رییس اسبق بانك مركزی، ملا لطف اله شمس الواعظین ریزی صاحب كتب جواهر الكلام و شمس طالعه، ملا ابوالقاسم ریزی، ابوالحسن ریزی همچنین هنرمندان، صنعتگران و شخصیت‌های اجتماعی برجسته همچون سردار جعفرقلی خان ریزی (رهبر اهالی ریز درمبارزه علیه تعدی‌های شاهزادگان قاجار)، میرزا عبدالجواد خطیب از خطاطان برجسته اصفهان و صاحب دیوان اشعار با قریب بر سه هزار بیت شعر و استاد نامدار حاج علی پرورش سازنده اولین پل معلق كشور بر روی زاینده رود با ابزار ساده آهنگری قدیم و میرزا احمد نقاش استاد حاج میرزا آقا امامی معروف از نقاشان برجسته كشور در دوره قاجار اشاره كرد كه همه و همه به عنوان زیر ساختار جامعه علمی فرهنگی شهر در عصر نوین منجر به ظهور چهره‌های شاخصی همچون پرفسور عبدالرحیم رجایی ریزی، دكتر خدامراد مرادیان، دكتر هوشنگ رجایی ریزی، پروفسور مهدی پرورش ریزی و فاطمه وردیان (نفر سوم المپیاد جهانی ریاضیات و صاحب نظریه گراف ریاضی)، و ده‌ها چهره برجسته علمی فرهنگی دیگر گردیده‌است.
جغرافیای طبیعی
شهرستان لنجان با وسعت ۵/۱۱۷۲ كیلومتر مربع در فاصله ۳۵ كیلومتری جنوب غربی اصفهان قرار گرفته‌است. ارتفاع نسبی ان از سطح دریا ۲۲۷۰ متر است و دارای آب و هوایی متغیر كه همواره تحت تأثیر ناحیه نیمه خشك مركزی و نیمه مرطب چهارمحال و بختیاری قرار می‌گیرد. ارتفاعات آن شامل كوههای گاوپیسه از رشته كوههای مركزی كه در شمال شهرستان واقع شده‌اند و كوههای بیدكان و كوهستان «رخ» در غرب آن می‌باشند. لازم به ذكر است كه خط مرزی این شهرستان با استان چهارمحال و بختیاری از میان كوهستان «رخ» عبور می‌كند.
جغرافیای اقتصادی
لنجان محل بزرگترین كارخانه‌های كشور است. تأسیسات عظیم ذوب آهن و كارخانه‌ها و شركتهای اقماری آن و نیز كارخانه‌های صنایع دفاع در محدوده این شهرستان و تعداد زیادی از صنایع و كارخانه‌های كوچك و بزرگ به این منطقه بافت صنعتی بخشیده كه بر رونق و آبادانی منطقه نیز افزوده شده‌است؛ همچنین صنایع دفاع نیز در محدوده شهر زرین شهر قرار گرفته كه در نوع خود در كشور بی نظیر است.
كشاورزی
لنجان از لحاظ كشاورزی مهمترین تولید كننده برنج در استان به شمار می‌آید. برنج این منطقه از نوع صدری اما بسیار خوش بو و خوش طعم است؛ چنانچه عطر برنج لنجان را در هیچ نقطه‌ای از جهان نمی‌توان یافت. به همین خاطر در سطح استان هوا خواه بسیار دارد و كلیه تولیدات آن در همین استان مصرف شده وامكان صدور نمی‌یابد. سایر محصولات این منطقه، گندم، چعندر قند، صیفی جات و اقسام میوه‌های سردرختی است.
لنجان از واژه «لنج» به معنی بیشه زار و سبزه زار گرفته شده‌است.
مردم شناسی
ساكنان زرین شهر از دیرباز لنجانی بوده‌اند كه با مشروطیت و بعدها باتأسیس كارخانه‌های متعدد در این منطقه و سیل مهاجران برای اشتغال ؛ گروههای بزرگی از طوایف بختیاری و خوزستانی به این خطه وارد شدند كه بخش عمده آنان در زرین شهر سكونت دارند.
صنایع
كارخانه ذوب آهن از بزرگترین صنایع این شهرستان است. كارخانه صنایع دفاع، مجتمع فولاد مباركه، كارخانه نوید منگنز، كارخانه سیمان سپاهان دیزیچه و زرین خودرو از جمله صنایع این منطقه‌اند.
دردهه‌های اخیر با توجه به احداث صنایع عظیم دراین شهرستان وكشاورزودامداربودن مردم بومی منطقه بسیاری از نیروهای فنی از سایر نقاط كشور خصوصاً خوزستان و چهارمحال بختیاری با توجه به اشتغال فنی قبلی در صنایع فولاد و نورد خوزستان، نفت، گاز و پتروشیمی ونیروگاهی دراین شهرستان ساكن شده‌اند.
مراكز گردشگری
امامزاده سید ابراهیم ورنامخواست
پارك ملت ورنامخواست در مجاورت امامزاده
امامزاده باباسبز روستای اُشیان
امامزاده سید هادی محمد روستای هاردنگ
كنار رودخانه زاینده رود(معروف به سر سنگ)روستای اُشیان
پارك ساحلی شهر سده لنجان
پارك ساحلی شهرچمگُردان
پارك ساحلی زرین شهر
مسجد رحیم خان(جامع)زرین شهر
مناظر بسیار زیبای حاشیه زاینده رود
آبشار شاه لولاك
مجموعه باستانی كوه قلعه بزی
برجهای كبوترخانه زرین شهر و ورنامخواست
زیارتگاه بابا شیخ علی شهر زاینده رود
امامزاده شاهزاده ابراهیم(ع) شهر باغبهادران
مجموعه چهاربرج باغبهادران
پیر چنارروستای خشوئیه
سایر جاذبه‌ها
پارك ساحلی زاینده رود در زرین شهر
ویلاهای ساحلی باغ بهادران
چشم انداز گردنه رخ
مجموعه تفریحی و قایقرانی ذوب آهن
منطقه گردشگری سعید آباد
منطقه گردشگری باغ بهادران
منطقه گردشگری برنجكان
بافت تاریخی و دیدنی روستای خشوئیه
