سرای وزیر قزوین كه با نام كاروانسرای وزیر قزوین نیز شناخته می‌شود، یكی از بخش‌های بازار قزوین محسوب می‌شود كه روبروی در شرقی راسته‌ی قیصریه قرار گرفته است. هشتی ورودی آن، حجره‌هایی با طاق‌های كاشی‌كاری دارد و بر فراز فضای مركزی ورودی، گنبدی آجری همراه با یك نورگیر به قطر تقریبی یك متر واقع شده است. دورتادور حیاط وسیع سرای وزیر را حجره‌هایی در دو طبقه فراگرفته‌اند و روی صفه‌ای با ارتفاع یك متر از سطح زمین قرار دارند. طرح سرا، چهار ایوانه و ضلع شرقی آن هم‌اكنون فاقد ایوان است. تمامی حجره‌ها دارای طاق جناغی و اكثر آنها در طبقه‌ی دوم، دارای ارسی (نوعی در قدیمی با چهارچوب مخصوص كه با حركت عمودی باز و بسته می‌شد) هستند. در لچكی طاق حجره‌ها، می‌توان كاشی‌كاری‌هایی را در طرح‌ها و نقوش مختلف چون مجلس شكار شیر و پرنده، طرح‌های اسلیمی و كتابی، اسب، خورشید و انسان بال‌دار دید. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۳۱۲ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و به‌عنوان یكی از مكان های دیدنی قزوین شناخته می‌شود.
دارای چندین سرای تاریخی است كه یكی از آنها سرا یا كاروانسرای وزیر نام دارد كه بنایی قاجاری به شمار می رود و در دل بازار سنتی و بافت تاریخی این شهر قرار گرفته است.
ابن بنای ۲ طبقه كه چهار جانب آن را حجره هایی دربرگرفته اند و در طبقه پایین آن نیز یك حیاط وجود دارد، در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
گنبد بزرگ و آجری زیبا در ورودی اصلی این بنا با یك نورگیر به قطر یك متر به همراه تزئینات و كاشی كاری های زیبا با نقوش مختلف از جمله خورشید، گل و گیاه و حیوانات شكاری در لچكی طاق حجره های این بنا و ارسی های موجود در حجره های آن دوستداران بناهای تاریخی و میراث فرهنگی را به سر ذوق می آورد و حاكی از ارزش بالای این بنای تاریخی است.سرای وزیر این بنای تاریخی زیبا كه محل فعالیت بخشی از كسبه بازار سنتی قزوین است این روزها حال و احوال خوبی ندارد و به مثابه یك بیمار با وضعیت اورژانسی كه نیاز به رسیدگی فوری دارد می ماند و به دلیل عدم رسیدگی و كم توجهی در نگهداری و حفاظت از این مجموعه طی چند ده سال گذشته تاكنون بخش های زیادی از آن دچار تخریب شده است.
در حال حاضر بخش های مختلفی از بام این بنای تاریخی و همچنین قسمتی از دیوار آن بیشتر از سایر بخش ها دچار تخریب و ریزش شده اند به طوری كه برای كسبه و ساكنان و مجاوران این مكان خطر جانی به همراه دارد.
با توجه به وضعیت نابه سامان این بنای تاریخی كه بخشی از مجموعه بازار سنتی قزوین را تشكیل می دهد، باید مرمت و ساماندهی این بنای تاریخی به طور عاجل و فوری از سوی دستگاه های مربوطه (میراث فرهنگی از حیث تاریخی بودن بنا و ثبت آن در فهرست ملی و اوقاف و امور خیریه از حیث مالكیت و وقفی بودن) در دستور كار قرار بگیرد.
بدون شك بازسازی و مرمت این بنای تاریخی می تواند ضمن حفظ و احیای آن، به جذابیت های گردشگری قزوین بیافزاید و گامی در تكمیل پازل مرمت و احیای گذرگاه گردشگری بافت تاریخی این شهر باشد.
در حال حاضر دیوار جنوبی سرا كه رو به كوچه مسجد حاج سیدجوادی است نشست كرده و خطر ریزش آن جدی است و تعجب می كنم با توجه به اینكه این كوچه محل گذر و عبور بخشی از كسبه بازار، مردم و اهالی محل است، اقدامی برای مرمت و رفع خطر آن صورت نمی گیرد.با كوچك ترین پس لرزه این دیوار تخریب می شود و این وضعیت برای كسبه و همچنین ساكنان بخشی از خانه های پست سرا و عابران پیاده خطر جانی به دنبال دارد.بخشی از بام سرای وزیر نیز در حال ریزش و تخریب است و مرمت و بهسازی قسمتی از آن نیز كه در سال های قبل انجام شده اصولی نبوده و با بارندگی های یكی دوسال اخیر این بخش ها نیز رو به تخریب گذاشته است.
هیات امنای سرای وزیر به نمایندگی از كسبه این مجموعه چندین بار برای بهسازی و مرمت این بنا از دستگاه های مختلف و ذیربط تقاضا كرده اند كه بی نتیجه باقی مانده است.برای ما جای تعجب دارد كه یك بنای نسبتا عظیم تاریخی در مركز شهر قزوین به حال خود رها شده و وضعیتش روز به روز بدتر می شود.
سرای وزیر قزوین زیباترین سرای تاریخی قزوین به شمار می رود و به دلیل شرایط بحرانی اش نیازمند رسیدگی فوری بوده و باید در اولویت شماره یك مرمت قرار بگیرد و اگر فكری به حال آن نشود، به زودی شاهد تخریب و از میان رفتن این بنای تاریخی خواهیم بود.برای جلوگیری از رفت و آمد از كنار این دیوار از طرف كوچه پشت سرا، نیوجرسی هایی را قرار گذاشتند كه كارساز نبود چرا كه این مكان محل گذر كسبه و مردم به بازار است و بخشی از رفت و آمد خودروها و چرخ های باری از این مكان انجام می شود.
ادارات كل میراث فرهنگی و اوقاف مسوولیت بازسازی و مرمت این بنا به یكدیگر محول می كنند در حالی كه رسیدگی و ترمیم این بنا حداقل در بخش هایی كه خطر ریزش آن وجود دارد باید به سرعت انجام شود چرا كه دیواری كه نشست كرده و ترك برداشته كه در آن از سوی میراث فرهنگی شاهدگذاری شده كه ترك های ایجاد شده در شاهد نشان از وضعیت بحرانی این بنا را می رساند آجرهای یك رج نبوده بلكه بسیار ضخیم و سنگین است و اگر فرو بریزد به راحتی می تواند منازل مقابل خود را به طور كامل تخریب و ویران كند.
متاسفانه بخشی از كاشی های ارزشمند سرای وزیر در سالیان گذشته به سرقت رفته است كه دلیل آن نبود نگهبان و دوربین های حفاظتی در مجموعه است در حالی كه تزیینات موجود در لچكی طاق های این بنا آنقدر ارزشمند و با اهمیت هستند كه به تنهایی می توان یك تور تخصصی گردشگری برای آن برگزار كرد.بخشی از بام سرای وزیر در سال های قبل مورد مرمت قرار گرفت اما به دلیل كم كاری پیمانكار آجرهای تازه مرمت شده شكسته اند و هزینه های انجام شده اتلاف شده است. وضعیت ایمنی این بنا نیز اصلا مناسب نیست البته در سال های قبل سیم های برق داخل مجموعه منظم و ساماندهی شدند ولی خطر ریزش و آوار شدن بام و همچنین ریزش حجره های طبقه دوم به پایین در خیلی از بخش ها وجود دارد.
