ریپورتاژ آگهی
عمارت عزیزیه تهران

عمارت عزیزیه تهران

عمارت عزیزیه یا خانه ملیجك كه ساختمان فعلی كتابخانه مجلس شورای اسلامی است با عنوان خانه اصلی ملیجك شناخته شده و یكی از بناهای تاریخی پایتخت محسوب می شود.عمارت ملیجك در محوطه و مجموعه بهارستان در تهران واقع شده است.
  • 1400/12/22
  • استان : تهران
  • شهر : تهران
  • دسته : عمارت های تاریخی ایران
آدرس : خیابان مصطفی خمینی – روبری میدان بهارستان – ساختمان كتابخانه و مركز اسناد مجلس شورای اسلامی
تلفن : 66059000-021

عمارت عزیزیه یا خانه ملیجك كه ساختمان فعلی كتابخانه مجلس شورای اسلامی است با عنوان خانه اصلی ملیجك شناخته شده و یكی از بناهای تاریخی پایتخت محسوب می شود.عمارت ملیجك در محوطه و مجموعه بهارستان در تهران واقع شده است. تاریخ ساخت این عمارت، بر اساس خاطرات ملیجك، سال ۱۳۱۳ هجری قمری است. مجموعه بهارستان در كل متعلق به میرزا حسین خان سپهسالار بوده است و عمارت ملیجك اندرونی باغ سپهسالار است.

سپهسالار چون فرزندی نداشت املاك خود را وقف كرد و سرپرستی آنها را به ناصرالدین شاه سپرد (كه از جمله موقوفات وی مسجد سپهسالار و مدرسه سپهسالار است). پس از فوت او عمارت بیرونی به مجلس شورای ملی اختصاص پیدا كرد و عمارت اندرونی در اختیار همسر او قمرالسلطنه قرار گرفت. پس از فوت قمرالسلطنه، عمارت اندرونی به تملك ناصرالدین شاه در آمد. ناصرالدین شاه اندرونی را از قمرالسلطنه خرید و بنابر روایتی دیگر، پس از فوت قمرالسلطنه، آنجا را به تملك خود درآورد.
به هر حال ناصرالدین شاه پس از مدتی مجموعه اندرونی سپهسالار را به ملیجك و همسر وی كه دختر ناصرالدین شاه به نام اخترالدوله بوده می بخشد و این واقعه مربوط به ۷ رمضان ۱۳۰۹ هجری قمری می‌باشد كه سال فوت قمرالسلطنه نیز همین بوده است. پس از اینكه مجموعه به عزیز السلطان (ملیجك) واگذار می‌شود، این مجموعه عزیزیه نام می‌گیرد.

آنچه كه از خاطرات ملیجك به دست می‌آید، این است كه یقیناً تا سال ۱۳۲۸ هجری قمری در آن مجموعه زندگی می‌كرده است و عمارت ملیجك و همچنین عمارات اندرونی سپهسالار متعلق به وی بوده است. بعدها به دلایلی، سید حسن مدرس به رئیس مجلس پیشنهاد می‌كند كه مجلس، ملك عزیزیه را خریداری كند و چنین نیز می‌شود.
بین سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۹ هجری قمری، ملیجك ملك را تخلیه كرده و به طور موقت در اختیار فردی به نام دكتر كردستانی قرار می‌دهد. بین سالهای ۱۳۴۱ هجری قمری (افتتاح مجلس چهارم) و ۱۳۴۴ هجری قمری (پایان مجلس پنجم) مجموعه عزیزیه به مجلس شورای ملی واگذار می‌شود. از سال ۱۳۳۰ هجری شمسی كه مجلس سنا تشكیل می‌شود، عمارت ملیجك تبدیل به دفتر كار اولین رئیس مجلس سنا یعنی سید حسن تقی زاده می‌شود و جلسات سنا نیز در همان عمارت مجلس شورای ملی تشكیل می‌شده است. در همان زمان، قسمت جنوب شرقی این عمارت را تیغه كرده و به كتابخانه مجلس سنا اختصاص می‌دهند كه توسط مجلس سنا، این تیغه‌ها برداشته می‌شود. این مطالب در اسناد حسابداری مجلس شورای ملی منعكس است.
قبل از كودتای ۲۸ مرداد، سپهبد فضل‌الله زاهدی در مجلس متحصن می‌شود و این ساختمان كه در آن هنگام، ساختمان شماره ۵ مجلس نامیده می‌شد محل سكونت و كار سپهبد زاهدی بود.
این ساختمان تا اوایل انقلاب اسلامی ایران، تحت تصرف كمیسیون عرایض مجلس بود. بعد از انقلاب اسلامی عمارت در اختیار مسئولین كمیته امداد امام خمینی قرار می‌گیرد و افرادی مانند آقایان شفیعی، نیر و عسكراولادی در آنجا كار می‌كردند و زیرزمین عمارت به محل نگهداری اموال مصادره شده و نمازخانه اختصاص پیدا می‌كند.

دلیل این علاقه و محبت ناصرالدین شاه به این كودك چندان مشخص نیست. مهدیقلی خان مجدالدوله كه به شاه بسیار نزدیك بود و حتی شاه را «تو» خطاب می‌كرد حكایت می‌كند كه : «آن هنگام كه ناصرالدین شاه دیوانه‌وار به عزیزالسلطان مهر می‌ورزید، روزی در خلوت به او گفتم تو كه فرزندان و نوه‌های زیبا و دوست‌داشتنی بسیار داری چرا به كودكی زشت و زردرو و الكن دل بسته‌ای و با همه قدرت و وقار در مقابل او اختیار از كف نهاده‌ای؟ شاه از گوشه چشم زمانی در من نگریسته گفت: اگر جز تو هر كس این سؤال را از من كرده بود سخت مجازت می‌شد ولی به تو می‌گویم كه خود نیز به راستی دلیل آن را نمی‌دانم. شاید از آنجا كه می‌باید كسی بدون چند یا حداقل یك عیب نباشد خداوند مهرورزی به ملیجك را عیب من قرار داده و در محبتش بی اختیارم ساخته. بارها خواسته‌ام از خواستنش بگذرم ولی نه تنها نتوانسته‌ام از او دل بركنم بلكه بیشتر به وی مایل گشته‌ام».

آدرس : خیابان مصطفی خمینی – روبری میدان بهارستان – ساختمان كتابخانه و مركز اسناد مجلس شورای اسلامی

مسیر مترو ایستگاه مترو بهارستان واقع در خط دو مترو تهران در چند قدمی این عمارت تاریخی قرار دارد.

عمارت عزیزیه تهران-bgGPVR9wdb