بقعه شیخ عبدالله طرشتی یكی از بقاع متبركه تهران به شمار میرود كه به ثبت میراث فرهنگی رسیده است. شیخ عبدالله طرشتی از عالمان و مدرسان بزرگ قرن ششم بوده كه در روستای قبلی و محله كنونی طرشت به خاك سپرده شده است.
یاقوت حموی در معجمالبلدان درباره شیخ عبدالله طرشتی مینویسد: «از جمله منتسبان آنجا عبدالله بن جعفر بن محمد بن موسی بن جعفر ابومحمد دوریستی است، كه خود را از اولاد حذیفة بن الیمان، از اصحاب حضرت رسول(ص) میدانست كه او یكی از فقهای شیعه امامیه است كه در سال ۵۶۶ به بغداد آمد و مدتی در آنجا اقامت كرد و از جد خویش، محمد بن موسی، در اخبار ائمه اثناعشر حدیث بگفت و از بغداد به شهر خویش بازگشت و شنیدم كه اندكی پس از سال ۶۰۰ ق. درگذشت» و در همان طرشت در مقبرهای كه هنوز پابرجاست به خاك سپرده شد.”
بنای اولیه بقعه شیخ عبدالله طرشتی بنا به نقلی مربوط به آغاز عهد صفویان و به احتمال زیاد از زمان شاه طهماسب است، كه بقعه آجری سادهای بود. امّا شناسنامه آثار ثبتی در میراث فرهنگی آن را مربوط به قرن هشتم میداند.
قدیمی ترین تاریخ موجود مربوط به سنگ قبرهایی با تاریخ ۹۵۴و ۹۷۱ ق است كه حكایت از بنای بقعه در آغاز دوران صفویه دارد. در سالهای قبل، دوآب انبار بزرگ قدیمی در مجاورت بقعه قرار داشته و نیز مسجدی كهنسال كه احتمالا مربوط به قرن نهم هجری بوده این مجموعه را كامل می ساخته است. گورستان طرشت، در كنار این بقعه قرار داشت و امروزه تبدیل به بوستان شده و این مزار داخل آن است. در مجاورت این بقعه آبانبار بزرگی برای استفاده زائران بود. همچنین در كنار بقعه مسجدی بسیار قدیمی و تاریخی وجود داشت كه مردم آن را منسوب به امام مجتبی(ع) میدانستند. از آثار باقی مانده و اسناد چنان به نظر میرسد كه این مسجد مربوط به پیش از صفویه بوده است. هرچند كه امروزه اثری از آن بنای میراثی باقی نمانده و مسجد بازسازی شده است. بقعه شیخ عبدالله در سالهای اخیر بازسازی و ایوان و نمازخانه و آبدارخانه به آن اضافه شد و به تازگی حسینیهای در كنار آن افزودهاند.”
بقعه شیخ عبدالله طرشتی مربوط به سدهٔ ۸ ه. ق. است و این اثر در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۲۱ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بنای قدیمی بقعه با پلان مربع شكل و آجرهای بزرگ به صورتی ساده ساخته شده كه در حال حاضر پوشش گنبدی كم خیزی بر آن استوار است.
مسیر اتوبوس دسترسی از طریق پایانه اتوبوس BRT مسیر آزادی – تهرانپارس – ایستگاه استاد معین
مسیر مترو دسترسی از طریق خطوط ۴ مترو – ایستگاه استاد معین
مسیر خودروی شخصی دسترسی از طریق بزرگراه شیخ فضل الله و خیابان آزادی
آدرس : خیابان آزادی – نرسیده به میدان آزادی – خیابان شهید اكبری – بوستان طرشت – بقعه شیخ عبدالله طرشتی