ریپورتاژ آگهی
لباس محلی كرمانی

لباس محلی كرمانی

در جامعه شهری استان كرمان زنان از چادر یا روپوش در مكان‌های عمومی استفاده می‌كنند و مردان كت و شلوار یا پیراهن و شلوار می‌پوشند. زنان در خانه یا در مجالس مهمانی لباس ویژه‌ای جدا از بقیه نقاط ندارند
  • 1400/12/21
  • استان : کرمان
  • شهر : کرمان
  • دسته : آداب محلی ایران
آدرس : كرمان كرمان
تلفن : 66059000-021

در جامعه شهری استان كرمان زنان از چادر یا روپوش در مكان‌های عمومی استفاده می‌كنند و مردان كت و شلوار یا پیراهن و شلوار می‌پوشند. زنان در خانه یا در مجالس مهمانی لباس ویژه‌ای جدا از بقیه نقاط ندارند فقط پوشش زنان عشایر در بعضی نقاط متفاوت است كه متأسفانه امروزه در حال از بین رفتن است. زنان ایل آسیاب‌بر لباس گشاد تا سر زانو بر تن می‌كنند و از روسری به نام «شلیك» كه با سكه تزئین شده است، استفاده می‌كنند. زنان ایل افشار و طایفه قاسم اولادی، لباس‌های بلند دارند، دور سر دستمال می‌بندند و روی آن چارقد می‌گذارند. زنان در ایل بچاقچی دامن چین‌دار، چارقد، دستمال و عمامه دارند. زنان عشایر بلوچ لباس گشاد و بلندی تا روی پنجه پا می‌پوشند كه دارای سرآستین و یقه‌های تنگ است.

فرهنگ استان كرمان متشكل از تركیب فرهنگ‌های بلوچی، زرتشتی و كرمانی است و هر گروه پوشاك مخصوص به خود را دارد.

 

لباس محلی كرمانی-OFu3qZT8MT

پوشاك محلی زنانه

سرپوشها

چارقد: پارچه ایست چهارگوش كه آن را به صورت سه گوش تا كردهو بوسیله سنجاق قفلی زیر گلو محكم می‌شود. افراد غنی به سنجاق قفلی گویهایطلایی یا سنجاق طلا آویزان می‌كردند.
پیچه: پیچه نقاب مانند بوده و از یال و دم اسب تهیهمی شده است. پیچه را بوسیلهٔ روبانی كه در بالای آن وصل می‌شده روی پیشانیقرار می‌دادند و بند آن را پشت سر گره می‌زدند ، آنگاه چادر مشكی را رویآن می‌انداختند.
چادر دلاغ : همان چاقچور یا چاقشور است. جورابیاست از نوك انگشت پا تا كمر كه پاچه آن تنگ و بالای آن گشاد و شلوار ماننداست كه زنها به پا می‌كردند. چادردلاغ به صورت چادر عربی اما بدون آستینبوده و شلوار مشكی زیر آن می‌پوشیدند.

تن پوشهای زنانه

شلیت :دامن كوتاه و پرچینی بوده كه روی شلوار به تن میكردند و كمر آن مانند شلوار دارای لیفه بوده كه با نخی به كمر محكم می‌شدهاست.
پیرن: پیراهن چین دار یقه گرد و دارای آستین لوله ای یا پفی بوده است.
پیراهن شش ترك: قسمت كمر این پیراهن تنگ دوخته می‌شد و پائین تنه دو برابر گشاد بوده است. آستین‌ها بلند و سرشانه چین میخورده است.
یل: نوعی تن پوش (كت) كه زنان و دختران در فصل سرما تن می‌كردند. قد آن تا روی باسن بوده است.
پیراهن چین پیله ای: از جنس كتان دارای یقه گرد وآستینهای بلندبوده است. دارای مچ پیچ بوده پایین تنه را مانند دامن چین پیله ای میدادند.

پای پوشهای زنانه

ساغری ، قندره ، كفشهای گیوه ای ، گالش

لباس محلی كرمانی-BCw0Ab8HkK

پوشاك محلی مردانه


سرپوشها

كلاه گرد نمدی ، كلاه دوره ای (شاپو ، كلاه پهلوی ، عمامه ، كلاه بافتنی (كاموایی) )
تن پوشها
تن پوشهای مردانه: پیراهن ، قبا ، سرداری ، جلیقه ، شال كمر
پیراهن: نسبتاً بلند یا بالای زانو كه از دوطرف پهلو به اندازهٔ cm ۱۵-۱۰چاك می‌خورد. یقهٔ آن گرد و ساده كه از سرشانه یا جلو دكمه می‌خورد. آستینها گشاد و بلند و در قسمت مچ یك چاك كوچك داشته كه روی شلوار میافتاده است. هنگام كار آن را در شلوار می‌نمودند. اشراف و اعیان جامعه درقسمتهای یقه ، سرآستینها و انتهای پیراهن را با نخهای رنگی روشن نقده دوزیمی كردند و با نوارهای تزئینی آن را پراقدوزی می‌نمودند.
قبا: كتی بلند و بدون یقه بود بطوریكه وقتی آن را به تن می‌كردندیقهٔ آن به شكل هفت یا مایل درمی آمده است. جلو آن باز كه بوسیلهٔ چنددكمه و بندیك دوطرف قبا به همدیگر وصل می‌شد یا كلاً دكمه نداشته كه درپهلو به همدیگر پیوند می‌خوردند.
پاپوشه
پاپوشهای مردانه: گیوه ، ساغری ، ارسی ، زنگال ، قندر ، شاپسند
پاپیچ یا مچ پیچ: این پاپوش تا حدود ۵۰ سال پیش در كرمان رایج بودهو به غیر از نظامیان كه همیشه استفاده می‌كردند ، عامه مردم در زمستانهایا در هنگام كشاورزی یا شكار از آن استفاده كی نمودند. مچ پیچها اصولاً ازپارچه‌های پشمی و ابریشمی به عرض cm ۱۵-۱۰و به طول تقریبی m ۵-۴از مچ پاتا زیر خم زانوها پیچیده می‌شده است. در سیرجان به پاتو و در بینزرتشتیان به پاتابه معروف بوده است.

 

لباس محلی كرمانی-akuZqdcVhZ

پوشاك نوزادان

سرپوشها
دور گوشو : پارچه ای است سه یا چهار گوش كه روی كایتو برسر نوزاد می‌پوشیدند. دورگوشو را به صورت سه گوش درآورده و پشت گردن گرهمی زدند.
چارقدو: روسری‌های چهار گوش كوچك بودند.
كلاه چینو: كلاهی كه دورتادور آن با پارچهٔ دیگری چین می‌خورده و بوسیلهٔ دو بند زیر گلو بسته می‌شده.
لچك :روسری‌های سه گوش را می‌گویند.
شمیلوی كلاه دار: نوعی شنل كلاه دار از جنس مخمل یاپارچه‌های پشمی تهیه می‌شده است. در صورت تمایل بوسیلهٔ دو بند زیر گلومحكم می‌شود. قد آن از نوك سر تا نوك پا بوده است. جلو پیشانی كلاه را بهصورت چین دار درمی آوردند. نوع دیگر بدون كلاه بوده است.

لباس محلی كرمانی-8oN020y2nL