جلسه صداق طی كنان
جشن عروسی در یزد به این صورت بوده است كه در یزد در قدیم پس از پرس وجو وانتخاب دختر به خواستگاری او میرفتند وقرار جلسه صداق طی كنان كه همان مهر برون یا قباله برون است را میگذاشتند . ویك شب بزرگتر هاواقوام نزدیك به خانه عروس میرفتند . وباخود شیرینی مثل باقلوا ونقل هم میبردند. وبزرگترها با تعارف به همدیگر مهر یا صداق دختر را توافق میكردند مثلا چند دانگ از یك خانه یا ملك وچند هزار تومان پول نقد وقرار خرید از بازار وچگونگی برگزاری مهمانیهای بعد در این مجلس بعداز اینكه صداق طی میشد به شادی میپرداختند وشربت وشیرینی نوش جان میكردند .
عقد كنان دریزد
عقد كنان دریزد سفره عقد یكی از سفرههای سنتی ایرانی است كه در مراسم عقد و یا هنگام عروسی پهن میشود و عروس و داماد بر سر آن مینشینند و به خطبه عقد گوش فرا میدهند. سفره عقد در اكثر شهرهای ایران رواج دارد و در آن شش ظرف كه هركدام محتوی چیزی است كه بیانگر آرزویی برای عروس داماد است، قرار دارد این ظروف معمولاً شامل : گردو، بادام، فندق، نان و نبات و تخم مرغ میباشند. در میان اینها ظرف هایی از شیرینی و نان پنیر وسبزی، جام هایی از عسل و ماست كه كنایهای از شیرینی و ترشی در كنار هم در زندگی مشترك میباشند قرار دارد .
تخم مرغ نمادی است برای باروری و زایش اولاد توسط عروس ونان نمادی برای بركت ورزق ورورزی است. از این رو پیداست كه نهادن آن بر سفرهی عقد به نیت ادامه نسل زن و مرد و باروری ازدواج آن دو میباشد. معمولاً برای تبرك تعداد تخم مرغها را پنج دوازده یا چهارده به نیت پنج تن دوازده امام (ع)و چهارده معصوم(ع)انتخاب میكنند.
نبات برای شیرین كامی و…
قرآن مجید كتاب خدابه نشانهی مورد تایید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و بركات الهی جلو آینه و بالای جانماز قرار میگیرد.
آینه هچنان كه در خرید عروسی آینه در سرلوحه و پس از قرآن مجید قرار دارد ، در سفره عقد نیز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار میگیرد تا با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند .
یك جفت شمعدان شمعدانها در دو سوی آینه جای دارندو شمعهای فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقد ،نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس و داماد است . جنس شمعدان با قاب آینه یكی و معمولاً نقره برنز یا بلورین میباشد.
جانماز پیشاپیش آینه گسترده میشود و روی آن مهر و تسبیح زیبایی قرار میدهند تا گواهی بر پای بندی زوج نسبت یه اصول دین اسلام باشد و تبرك آن شامل حال عروس و داماد شود . این سجاده و زیر مهری كوچك روی آن یا از جنس ترمه قدیمی به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگی مانند زرشكی و غیره میباشد یا آن را مخصوص عروس از مخمل سفید میدوزند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی میكنند . مهر این جا نماز به شكل قلب یا گل یا اشكال زیبا واستثنایی دیگر انتخاب میشود.
كاسه نبات در یك سوی بالای سفره عقد توده ای از نبات را به شكل زیبای قالبی خاص كه گاه در چندین طبقه تهیه شده است ، قرار میدهند .نبات نماد آروزی شیرینی پیوند عروس داماد است كه معمولاً آن را از نبات اعلای زعفرانی تدارك میبینند.
نقل و سكه نقل به نشانهی شیرین كامی و سكه برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفرهی عقد گذاشته میشود . امروز مخلوطی از نقل سه مروارید و پولك را در بسته بندیهای كوچك یا اشكال ابتكاری دیگر قرار میدهند واین تورها را با شكوفه و روبان تزیین میكنند.سكههای ویژه سفره عقد ،طلایی رنگ است كه روی آن مبارك باد یا نام مبارك حضرت مهدی (عج) ضرب میشود .

فندق گردو و بادام این خوراكیهای مقوی و پر مایه الهی رانیز به نشان گسترده بودن سفره خوراك عروس و داماد و توانمندی آنها سر سفره عقد میگذارند.
نان و پنیر نان را به نشانهی بركت خداوند و پنیر را با نیت وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره عقد مینشانند . امروز نان و پنیر را به صورت لقمههای كوجك در میآورند و با نایلون محافظ غذامی پوشانند. سبزی را به نشانهی سلامتی سر سبزی و خرمی در سفره عقد میگذارند. سبزی عقد، سبزی خوردن است كه از تره ریحان شاهی نعناع تربچه پیازچه تشكیل میشود.
گل به نشانه شادابی و طراوات و به عنوان نمادی از زیبایی این پیوند سبدی از گل بر سفره عقد مینشانند. همچنین برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد نیز از شاخههای گل و گلبرگهای رنگین استفاده میكنند . گل سرخ یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است . شیرینی آشكار است كه شیرینی به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی بر سر سفره عقد مینشیند. معمولاً هر دو نوع شیرینی خشك وتر را به این منظور به كار میبرند شیرینی سفره عقد باید خوش ریخت كوچك وتازه باشد.
میوه: نهادن میوههای رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی ونعمتهای طبیعی زندگی است.
عسل : مراسم عسل در دهان همدیگر گذاشتن پس از جاری شدن صیغه عقد به منظور آن كه عروس داماد در آینده مایهی شیرین كامی و دلارامی هم باشند.
جا حلقه ای: حلقهی ازدواج زوج معمول امشابه هم است و در جعبه مخصوصی از طلا فروشی خرداری میگردد . این حلقه را بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد میگذارند. تا پس از جاری شدن صیغه عقد آن را در انگشت هم جای دهند.
خونچه نان و اسپند به مفهوم سفره كوچك است و در اصطلاح به طبق هایی چوبی گفته میشد كه در آن وسایل عقد را قرار میدادند.
نان: در گذشته نان سر سفره عقد سنگك بود اما امروزه هر نوع نانی رامی توان به این منظور مورد استفاده قرار داد. اسپند علاوه بر دود كردن اسپند در آغاز هر یك از مراسم و جشنهای مربوط به ازدواج از جمله عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد. كله قند ساییدن یك جفت كله قند هم شكل و هم اندازه روی پارچه ای بر سر عروس و داماد به نیت فروباریدن شادی و شییرنی بر سر آنها طی زندگی مشترك صورت میگیرد.
تور قند ساییدن حریر تور با پارچه نازك سپید رنگی را به شكل مربع یا مستطیل تهیه میكنند تا كله قندها روی آن بر سر عروس و داماد ساییده شود . در گذشته در شهر یزد بر سر عروس پارچه سبزی را میگرفتند وروی ان دو كله قند میساییدند ونیز سوزنی را به شكل دوختن در دست میگرفتند واشعار ی را میخواندند مثل اینكه میدوزم ومی دوزم مهر ومحبت میدوزم برای عروس وداماد میدوزم بعد از خطبه هم گویا عروس را به حمام غرق شده میبردند وحمام دزدكی انجام میدادند .
عروس كشون در یزد
در شهر یزد در گذشتهها چون ماشین و وسیله نقلیه جمعی نبود.د ر شب عروسی عروس را پیاده تا خانه داماد میبردند.وهمه اقوام نیز پشت سر اوبه خانه داماد میرفتند.و از چراغهای تیریك یا فانوس استفاده میكردند . تا مسیر كوچهها را روشن كنند . در این فاصله نزدیك خانه داماد عروس چند بار جلو نمیرفت واز پدر شوهر وداماد پا انداز میخواست كه آن هم یك هدیه ویژه بود پدر شوهراول یك سر انداز كه یك هزینه سفر به خانه خدا یا مشهد مقدس بود به نو عروسش هدیه میداد اما باز عروس خانم از رفتن به خانه بخت امتناع میكرد وپا پیش نمیگذاشت . آنگاه پدر شوهر دوبارپا انداز میداد .و بقیه اقوام داماد و خود داماد هم پا انداز میداد ند. بعد یك گوسفند سر راه عروس قربانی میكردند. وانگاه عروس به خانه بخت میرفت . در خانه داماد هم شادی بر پا میشد .
