روستای لایین كهنه یكی از روستاهای خوش آب و هوا در درگز است برای رسیدن به روستای لایین كهنه باید از شهر «كلات نادر» به‌سمت «درگز» حركت كنید، ۳۹ كیلومتر بعد به روستای «لایین نو» می‌رسید كه از شهر مشهد ۱۹۱ كیلومتر فاصله دارد. روستای لایین نو روستای بزرگی است و اطرافش را زمین‌های شالی فراگرفته‌اند و به عطر برنج‌هایش معروف است. از لایین نو برای رسیدن به لایین كهنه باید حدود ۴۵ دقیقه در جادهای خاكی رانندگی كنید.بخشی از جاده خاكی تقریبا در بستر رودخانه قرار گرفته است و از لابه‌لای باغ‌های گردو و سیب عبور می‌كند. بین راه، خانه‌باغ‌های اهالی بومی منطقه را می‌بینیم كه برای سركشی به باغ‌هایشان، در اواخر فصل تابستان به اینجا می‌آیند. از میان دره و باغ‌های سرسبز كه بگذریم، به گردنه‌ای مارپیچ‌شكل می‌رسیم. این مسیر، به‌سمت بالا حركت می‌كند و سپس به‌صورت مارپیچ به پایین می‌رود و با شیب نسبتا زیادی به داخل روستا می‌رسد.
بهترین زمان سفر به لایین كهنه
مسیر لایین نو به لایین كهنه، مسیری خاكی و در بستر رودخانه است. پیشنهاد می‌كنیم در فصل تابستان به آنجا بروید؛ چون امكان دارد در فصل‌های پربارش در راه بمانید. اگر می‌خواهید با خودروی شخصی به آنجا بروید، حتما از سالم‌بودن خودرویتان اطمینان حاصل كنید تا بتوانید از مسیر خاكی و گردنه شیب‌دار جاده عبور كنید.می‌توانید از روستاییان محصولات طبیعی مثل دوغ و تخم‌مرغ و میوه خریداری كنید. سپس به دشتی می‌رسید كه دل‌باز و وسیع است و بعد از كمی پیمایش به روستای بابارمضان می‌رسید.
خودروهای آفرود گزینه مناسب بعدی‌اند كه به‌راحتی و با لذت بیشتری می‌توانید مسیر را طی كنید، از مناظر لذت ببرید و چند روزی كنار رودخانه اتراق كنید. تورهای ورزشی وگردشگری نیز گزینه‌های مناسبی هستند كه شما را با اتوبوس و مینی‌بوس به لایین نو و از آنجا با نیسان‌وانت به لایین كهنه انتقال می‌دهند. هیجان سوارشدن پشت وانت و عبور از جادهای زیبا و پوشیده از درخت‌های كهن، لذت خاص خودش را دارد.
تاریخچه لایین كهنه
مردم لایین كهنه به‌زبان كردی صحبت می‌كنند و لباس‌های محلی‌شان شبیه لباس‌های تركمنی است. روستای لایین كهنه جمعیت زیادی ندارد. رودخانه پرآبی از وسطش عبور می‌كند و از مسیر پرپیچ‌وخم و سنگی می‌گذرد و به روستای «بابارمضان» می‌رسد. خانه‌ای با عنوان «خانه سید» داخل روستا وجود دارد كه مردم روستا در مناسبت‌های مذهبی، آنجا دور هم جمع می‌شوند و مراسمشان را برگزار می‌كنند. گردشگران هم می‌توانند شب آنجا بمانند.خانه به فردی تعلق داشت كه نامش «سید» و به‌گفته اهالی روستا، شخص زاهدی بوده است. در گذشته‌های دور، مردم از روستاهای مختلف برای درمان نزد او می‌رفتند. قبر او و خانواده‌اش روی تپه‌ای روبه‌روی خانه‌اش قرار دارند. به‌گفته یكی از اهالی روستا، لایین كهنه در سال ۱۳۴۳ حدود ۳۰۰ خانوار جمعیت داشته است؛ اما بعد از سیل مخربی كه در همان سال روستا را نابود كرده بود، مردم كم‌كم روستا را ترك كرده‌اند و طی سال‌های بعد، روستای لایین نو را تشكیل داده‌اند. نبود امكانات و امنیت در آن سال‌ها باعث شد مردم كم‌كم از آنجا كوچ كنند. مردمی كه امروزه در لایین كهنه زندگی می‌كنند، بیشتر از اهالی قدیمی روستا هستند كه به‌خاطر دل‌بستگی به روستا و آن منطقه، از مهاجرت به لایین نو امتناع كرده‌اند.
طبیعت لایین كهنه
روستای لایین كهنه در دل دره و كنار رودخانه‌ای پرآب قرار دارد. روستا با درختان كهن‌سال و سرسبز پوشیده شده و بافت كاهگلی خانه‌ها زیبایی‌اش را صدچندان كرده است. شب‌هنگام گویی آسمان به زمین نزدیك‌تر می‌شود و حتی بدون ماه، تعداد بی‌شمار ستاره‌های نورانی، شب را روشن می‌كنند. صدای روان رودخانه، گوش را می‌نوازد وآرامشی بی‌بدیل را با خودش به ارمغان می‌آورد. صبحگاه مناظر سرسبز وكوه‌های پوشیده از درختان سرو خودنمایی می‌كنند و چه‌كسی است كه از زیبایی رشته‌كوه‌های هزارمسجد به وجد نیاید؟! باغ‌های گردو و سیب، روستا را در بر گرفته‌اند و زیبایی‌اش را تكمیل كرده‌اند.
