روستای بسنگرد یا وسفونجرد ، روستایی در ۷۵ كیلومتری غرب قم، ۴۷ كیلومتری ساوه، ۹۰ كیلومتری شهر اراك و ۲۱۰ كیلومتری تهران است. درگذشته نزدیك، این روستا یكی از روستاهای شهرستان تفرش بود، اما پس از تشكیل استان قم این روستا زیرمجموعهٔ بخش خلجستان قم قرار گرفت.واژه وسفونجرد معرب كلمهٔ بسنگرد است. پسوند گرد كه در جاینامهای ایرانی زیاد دیده میشود از فعل كردن و به معنای «ساخته توسط …» است.مردم بسنگرد برخلاف روستاهای اطراف كه بیشتر خلج هستند به زبان فارسی صحبت میكنند، و برخی واژههای خاص گویش خود را دارا هستند.
براساس پژوهشهای یكی از باستانشناسان بومی این منطقه، تاریخچه زندگی در این روستا به حدود ۳۰۰۰ سال قبل میرسد. عباس زاده در توضیح سابقهٔ وسفونجرد میگوید: «چون در حدود ۱۷ كیلومتری این روستا در روستای دولت آباد، در تپه گردالی آثاری از حدود ۵۰۰۰ سال پیش بدست آمده، احتمال دارد كه در آینده نزدیك آثاری قدیمیتر در این منطقه نیز بدست بیاید.»قدیمیترین اثر بدست آمده در این روستا كاسه و قوری سفالی مربوط به عصر آهن (۱۴۵۰-۵۵۰ قبل از میلاد) است. همچنین در این روستا چندین سنگ آسیاب آبی مربوط دوره ساسانیان نیز بر جای ماندهاست كه نشان از رونق این روستا در دوره ساسانی دارد. از دوره صفویان نیز آثار زیادی همچون حمام خزینهٔ روستا، سنگ قبرهای بالای استخر مادِوِنان باقی ماندهاند.
بسنگرد روستایی ییلاقی در دامنه رشته كوههای مركزی ایران است. آب و هوای این روستا در زمستان سرد و خشك، و در تابستان معتدل است. وسفونجرد از نظر ریخت شناسی، روستایی «پلكانی» است كه در دو طرف دامنه كوهی ساخته شدهاست. در گذشته بیشتر خانهها از خشت و گل ساخته میشدند و دارای ایوانی رو به دشت بودند، اما امروزه بیشتر خانههای خشتی-گلی جای خود را به خانههای آجری با سقف شیروانی یا مسطح آهنی دادهاند.بافت اصلی و قدیمی روستا شامل محله بالا و محله پایین میشود، اما در كنار این دو محلهٔ قدیمی، محلات جدیدی همچون شَلبِبا، بونَبا، درآسیاب و الله محمدعلی ساخته شدهاند.
بسنگرد دارای دو دشت چسبیده به روستا به نامهای باغ بالا و باغ پایین است كه عمده زمینهای كشاورزی و باغهای روستا در امتداد این دو دشت قرار دارند؛ بقیه دشتهای روستا به صورت مزارعی بزرگ در اطراف روستا واقعند. مادونان، باگزنه، احمدآباد، بادشته، قزل چشمه و بستان از مهمترین مزارع اطراف این روستا هستند. آب كشاورزی روستا از طریق قنات اصلی روستا كه در شمال غربی روستا در مزرعه باغ بالا قرار دارد تأمین میشود، و درطی یازده روز كل زمینهای كشاورزی روستا را سیراب میكند. در روستا چشمه و قناتهای دیگری همچون قنات دیلیون و چشمه محله بالا وجود دارند كه در آبیاری زمینهای روستا به قنات اصلی ده كمك میكنند.
بسنگردیها مردمی اصیل و میهماننواز هستند كه در بسیاری از آداب و رسوم و زبان خود با روستاهای اطراف تفاوت دارند. بر اساس تفاوتهایی كه در زبان، پوشاك و فرهنگ مردم این روستا با روستاهای اطراف وجود دارد، به نظر میرسد مردم بسنگرد به همراه روستاهای نویس، قاهان و كهندان از نظر پیشینهٔ تاریخی دارای قدمت بیشتری در منطقه باشند. بیشتر مردم روستاهای اطراف خلج هستند و به زبان خلجی صحبت میكنند، در حالی كه مردم این سه روستا بیشتر به زبان فارسی سخن میگویند. بر اساس كتاب آوه اولین شهر شیعی، و كتاب فرهنگ مردم كوهپایه ساوه، خلجها طایفهای از تركها بودند كه پس از ورود غزنویان و سلجوقیان درقرون ۴ و ۵ هجری وارد این منطقه شدند. لذا بر اساس واژهشناسی نام روستا و همچنین آثار بدست آمده در گوشه كنار روستا، بسنگرد از جمله روستاهای باستانی و كهن منطقهاست كه نسبت به روستاهای اطراف به خصوص روستاهایی كه دارای فرهنگ خلجی هستند از قدمت بیشتری برخوردار است.از محصولات باغی بسنگرد میتوان به بادام و گردو،انار،گیلاس،آلبالو اشاره كرد .
