یكی از جاهای دیدنی شهر تفرش آرامگاه پروفسور حسابی است .شهرت دكتر محمود حسابی بر ایران و حتی بر اهالی علم غیر ایرانی نیز پوشیده نیست. نابغه بزرگ جهان علم و اندیشه كه پس از ۹۰ سال زندگی پربار علمی در ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ درشهر تفرش به خاك سپرده شد كه امروز آرامگاه وی در تفرش محل تجمع مراسم مذهبی و رسمی می باشد. هرساله صدها نفر در بازدید از آرامگاه پروفسور حسابی با این اندیشمند بزرگ و فرهیخته و چهره ماندگار تفرش آشنا می شوند.
محمود خان میرزا حسابی كه پدر مهندسی نوین ایران است در سال ۱۲۸۱ در تهران به دنیا آمد و در هفت سالگی در شهر بیروت شروع به تحصیل كرد او در این مدت قرآن و دیوان حافظ را كاملا مسلط بود وبا برخی از كتاب های دیگر همچون بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی،مثنوی مولوی آشنا بود. از استعداد های دیگر او نواختن ویولن و پیانو به طور حرفه ای بود كه این زمینه در نواختن موسیقی او را با موسیقی غربی و موسیقی ایرانی نیز به طور كامل آشنا كرده بود او تمام این توانایی ها و استعداد ها را قبل از شروع دوره متوسطه كسب كرده بود و همزمان با شروع جنگ جهانی اول شروع به خواندن دروس متوسطه خود در خانه كرد و سپس از دانشگاه فرانسوی در رشته مهندسی راه و ساختمان فارغ و التحصیل شد و كمك خرج برای خانواده شد. هم زمان با این كار شروع به ادامه تحصیل در دانشگاه سوربن شد و توانست دكترای فیزیك خود را با رتبه ای عالی دریافت كند.
پس از این موفقیت بزرگ دوباره به ایران بازگشت و خدمات ارزشمندی را انجام داد كه می توان به پایه گذاری فیزیك نوین، راه اندازی و اجرایی حدود ۳۷ پروژه علمی، انتشار ۲۱كتاب و مقاله از رشته خود اشاره كرد. دكتر محمود حسابی كه در سال ۱۹۹۰ میلادی به عنوان مرد اول علمی جهان منتخب شد تنها شاگرد ایرانی پرفسور اینشتین بود و برخی از مقالات او در بین تمام دانشمندان و فیزیكدان ها شناخته شد و در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی دركنگره ۶۰ سال فیزیك ایران لقب پدر فیزیك ایران را به خود اختصاص داد.
دكتر محمودحسابی كه افتخار ایران در جهان است بعد از ۹۰ سال در سال ۱۳۷۱ در ژنو از دنیا رفت كه پیكر اورا بنا به درخواست خود در شهر تفرش به خاك سپردند و آرامگاهی برای او بنا كردند این آرامگاه كه از جاذبه های مهم استان تفرش به شمار می رود در سال های قبل گسترش پیدا كرد و به یك مكان توریستی تبدیل شد.
دكتر محمود حسابی در طول عمر پربار خود، مصدر مشاغل و خدمات علمی و فرهنگی متعددی بودند كه چند نمونه از آن به این شرح است: تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آنجا (۱۳۰۶ هـ. ش) – نقشه برداری و رسم اولین نقشه مدرن راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس، تأسیس دارالمعلمین عالی و تدریس در آنجا (۱۳۰۷ هـ. ش) – ساخت اولین رادیو در كشور (۱۳۰۷ هـ . ش) – تأسیس دانشسرای عالی و تدریس در آنجا (۱۳۰۸ هـ. ش) – ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی در ایران (۱۳۱۰ هـ. ش) – نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران (۱۳۱۰ هـ. ش) – تعیین ساعت ایران (۱۳۱۱ هـ. ش) – تأسیس بیمارستان خصوصی (گوهرشاد) به نام مادرشان (۱۳۱۲ هـ.ش) – تدوین قانون و پیشنهاد تأسیس دانشگاه تهران و تأسیس دانشكده فنی (۱۳۱۳ هـ.ش) و ریاست آن دانشكده و تدریس در آنجا (۱۳۱۵ هـ. ش) – تأسیس دانشكده علوم و ریاست آن دانشكده از (۱۳۲۱ تا ۱۳۲۷ و از ۱۳۳۰تا ۱۳۳۶هجری شمسی) و تدریس درگروه فیزیك آن دانشكده تا آخرین روزهای حیات، – تأسیس مركز عدسی سازی- دیدگانی- اپتیك كاربردی دردانشكده علوم دانشگاه تهران، – مأموریت خلع ید ازشركت نفت انگلیس در دولت دكتر مصدق و اولین رییس هیئت مدیره و مدیرعامل شركت ملی نفت ایران، – وزیر فرهنگ دردولت دكترمصدق(۱۳۳۰هجری شمسی) – پایه گذاری مدارس عشایری و تأسیس اولین مدرسه عشایری ایران (۱۳۳۰هجری شمسی) – مخالفت با طرح قرارداد ننگین كنسرسیوم و كاپیتولاسیون درمجلس، – مخالفت با قرارداد دولت ایران درعضویت سنتو«باكت بغداد» درمجلس، – تأسیس اولین رصدخانه نوین درایران، تأسیس اولین مركز مدرن تعقیب ماهواره ها درشیراز (۱۳۳۵هجری شمسی) – پایه گذاری مركز مخابرات اسدآباد همدان (۱۳۳۸هجری شمسی) – تدوین قانون استاندارد و تأسیس مؤسسه استاندارد ایران (۱۳۳۳هجری شمسی) ژئوفیزیك دانشگاه تهران (۱۳۳۰هجری شمسی)، – استاد ممتازدانشگاه تهران (ازسال۱۳۵۰هجری شمسی)، – پایه گذاری مركز تحقیقات و راكتور اتمی دانشگاه تهران و تأسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیئت دائمی كمیته بین المللی هسته ای(۱۳۳۰ – ۱۳۴۹هجری شمسی) – تشكیل و ریاست كمیته پژوهشی فضای ایران و عضو دائمی كمیته بین المللی فضا (۱۳۶۰هجری شمسی) – تاسیس انجمن موسیقی ایران، مؤسس و عضو پیوسته فرهنگستان زبان ایران(۱۳۴۹هجری شمسی) تا آخرین روزهای فعالیت. – فعالیت دردونسل كاری و آموزش ۷ نسل استاد و دانشجو ازخدمات ارزنده پرفسور حسابی بشمار می رود.
نحوه دسترسی به آرامگاه پروفسور حسابی
آدرس :استان مركزی، تفرش، میدان شهید بهشتی،خیابان دكتر حسابی، جنب پمپ بنزین
