خانه سمیعی ها ، خانه فرهنگ گیلان كه متعلق به مفخم السلطنه (اسماعیل رحمت سمیعی) مربوط به دوره قاجار است و در رشت، محله ساغری سازان، كوچه شهید بیانی، پلاك ۲۴ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۱۴۰ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.خانه فرهنگ گیلان موسسهای مستقل و غیرانتفاعی است كه از سال ۱۳۷۸ توسط تعدادی از هنرمندان گیلانی تاسیس شد و از سال ۱۳۹۱ در خانه تاریخی سمیعیها به كار خود ادامه داد.
مهمترین خانه متعلق به خاندان سمیعی هاست كه در این محله نقش ارباب داشتند و از آنان به نیكی یاد میشود وخانه پورهمتی كه در حال حاضر كاربری خانه فرهنگ گیلان را به خود اختصاص داده است .خانۀ پورهمتی نیز قبلاً متعلق به رحمت سمیعی بوده كه در دهۀ شصت به حسن پورهمتی فروخته شده است. در حال حاضر این عمارت تبدیل به خانۀ فرهنگ گیلان شده و در آن رویدادهای هنری و فرهنگی برگزار میشود. این عمارت آبی و سفید حیاطی بزرگ و درختان مركبات دارد و دور حوض كوچك وسط حیاطش كاشی های قدیمی با نقوش دیدنی به چشم میخورد.
این خانه را میرزا محمدعلی خان رحمت آبادی فرزند میرزافتحعلیان از نوادگان حاج سمیع حدود دویست سال قبل ساخت. میرزا محمدعلی خان رحمت آبادی، اولین نماینده رشت در مجلس شورای ملی بود. فرزند او غلامرضا رحمت سمیعی معروف به تالش خان كه چند دوره نماینده مجلس شورای ملی بود، بعدها در این خانه زندگی كرد. او اگرچه از ملاكین بزرگ زمان خودش بود، اما از بانیان جمعیت نشر فرهنگ و معارف و كتابخانه ملی رشت هم بود . ساغریسازان از محلات قدیمی رشت است كه افراد بزرگی در آن زندگی می كردند كه از پروفسور مجید سمیعی می توان نام برد كه با وجود گذشت سالها خانه های قدیمی خانواده سمیعی در این محل هنوز وجود دارد و مردم قدیمی محل هنوز هم از این خانواده به نیكی یاد می كنند چون این خانواده همیشه كمك حال خانواده های نیازمند این محل بوده اند.
خانه سمیعی ها ، خانه فرهنگ گیلان با قدمت ۱۲۰ سال، مدتی به عنوان خانه معلم و كانون فرهنگی آموزش و پرورش مورد استفاده قرار می گرفت و ۱۵سال هم متروك بود.. این خاندان سرشناس بخش مهمی از هویت تاریخی و فرهنگی رشت به شمار میروند. خانۀ سمیعی ها در واقع فقط محدود به همین یك عمارت نمیشده و شامل چند ملك بوده كه در گذر زمان این خانه كه متعلق به رحمت سمیعی است به عنوان یادگار از این خاندان باقی مانده است.
عمارت رحمت سمیعی از معدود بناهای بجا مانده در محله ساغریسازان رشت است كه معماری بومی آن تاكنون حفظ شده است.خاندان سمیعی از چهرههای شاخص شهر رشت بودند و در حال حاضر ساختمانی دو طبقه متعلق به این خاندان در این محله وجود دارد كه از نمونههای شاخص معماری گیلان است و با وجود آنكه گرد كهنگی بر آن نشسته اما می توان به جرات گفت از زیباترین بناهای شهر رشت محسوب می شود. این خانه با معماری سنتی، ایوان و شاهنشین در قسمت شرقی محوطه ساخته شده است.
عمارت سپیدی كه در دو طبقه با ارسیهای آبی مشبك و شیشههای رنگین با تالاری بزرگ و لوستری پرهیبت، چون نگینی پربها به چشم میآید. معماری ساختمان سمیعی مبتنی بر الگوی خانه های زمان قاجار است. نمای قرینه ساختمان به دلیل پیروی از همین الگوست. حوض گرد وسط حیاط، با كاشیهای قدیمی و منقوش به چهره سلاطین، كه معمولا در اسفند و اوایل بهار مملو از ماهیقرمزهای كوچك است، در كنار چاه آب، زیبایی این حیاط را دوچندان كرده است. چشمانداز ظاهری بنای اصلی از حیاط، با نمای سفید و رنگ فیروزهای، چشمها را مسحور میكند. در طاقی دیوار، دو ردیف مجسمههای پرنده روی سیم دیده میشود كه آنقدر طبیعی و هنرمندانه ساخته شدهاند.
برای ورود به محوطه داخلی خانه فرهنگ گیلان دو پلكان كوچك وجود دارد كه بهطور قرینه در دو سمت ایوان قرار گرفتهاند. هر دو پلكان بعد از ورودی به پاگردی كوچك به دری میرسند كه محل ورود به بخشهای داخلی خانه است. در طبقه اول این خانه، تالار یا ایوان مركزی با چشماندازی رو به حیاط قرار دارد؛ ایوان وسیعی كه با لوستری بزرگ و قدیمی بهشكل پنجههای عقاب، چهرهای پرهیبت و بااصالت به این فضا بخشیده است
اخیرا مدیر یكی از سازمان های مردم نهاد در حوزه میراث فرهنگی، طرحی را مبنی بر تغییر كاربری خانه سمیعی به كمیسیون فرهنگی شورا ارایه داده است و تلاش دارد تا با اجازه از اداره كل آموزش و پرورش استان به عنوان مالك بنا ،خانه هنرمندان صنایع دستی را در عمارت سمیعی راه اندازی نماید.




