عمارت امیر مفخم بختیاری یكی از زیباترین خانه های تاریخی در استان مركزی است كه قدمت آن به دوره قاجاریه بازمی گردد و در شهرستان خمین، بخش مركزی، دهستان صالحان، روستای شهابیه قرار گرفته است، این اثر در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهی ثبت ۱۸۰۰۸ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
لطفعلیخان امیر لطفعلیخان امیر مفخم (زاده ۱۲۳۶ – درگذشته ۱۳۲۶) ملقب به امیر مفخم بختیاری، نظامی و سیاستمدار ایرانی دوره قاجار میباشد، كه در مقاطع مختلف متصدی مناصب مختلفی از جمله حكومت خوزستان، اصفهان، كردستان، كرمان، لرستان و كرمانشاهان بود، در دورهای نمایندگی مجلس شورای ملی و در فاصله سالهای ۱۲۹۶ و ۱۲۹۷ وزارت جنگ را در كابینه صمصامالسلطنه برعهده داشت.
امیر مفخم، فرزند امامقلی خان حاجی ایلخانی بود. پدر، عمو، برادران و عموزادگان وی و در مقطعی خود او، ایلخانی بختیاری بودهاند.. قدرت و ثروت این خانواده به حدی بود كه «ناصرالدین شاه » و «ظل سلطان» حاكم اصفهان از آنها بیمناك شده و دست به قتل برخی از آنها و دست درازی به اموال این خانواده زد. در روزهایی كه اكثر خوانین بختیاری، به مشروطه گرویده بودند، امیر مفخم همچنان به محمدعلیشاه وفادار ماند. در آستانه فتح تهران نیز، امیر مفخم فرماندهی كل قشون دولتی طرفدار محمدعلی شاه را بر عهده داشت، ولی بزودی به اردوی مشروطه خواهان پیوست و در جنگ با ارشدالدوله و سالارالدوله، از فرماندههای قوای مشروطه بحساب میآمد.
دوران حیات سیاسی لطفعلیخان امیرمفخم، با زمامداری چهار شاه ایران مصادف میباشد. وی قریب پنجاه سال، گاه در كسوت نظامی، گاه مقام والیگری و وكالت مجلس شورای ملی و گاهی در مقام وزارت، در صحنه سیاسی ایران بازیگری داشت و یكی از مهرههای تأثیرگذار در تاریخ معاصر بهشمار میرود.
امیر مفخم بختیاری اگر چه از سران ایل بختیاری بوده و پایگاه اصلی حكمرانی وی هیچگاه در خمین مستقر نبوده است معذالك وی به علت گستره جغرافیایی ثروت و مایملكش ، در روستای شهابیه خمین علاوه بر مالكیت بر روستاهای متعدد و زمینهای وسیع كشاورزی ، دارای عمارتی باشكوه بوده است. این عمارت بعد از امیر مفخم به مالكیت شهاب الدین خسروانی ( آخرین خان مستقر در شهابیه قبل از انقلاب اسلامی) درآمد كه در واقع محل استراحت های تابستانه خسروانی و نیز سركشی به روستا بوده است. این عمارت كه بسان نگینی در ضلع شمالی باغ موسوم به خسروانی واقع شده است پس از انقلاب اسلامی مصادره گردید كه متاسفانه بدلیل بی كفایتی مسئولان مربوطه مورد بی توجهی قرارگرفت. ناگفته نماند كه در سال ۱۳۸۷ این عمارت پس از خریده شدن مجدد توسط دولت ( البته به بهایی گزاف )در فهرست میراث فرهنگی ثبت گردید تا شاید از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود. در واقع این مكان، محل استراحتهای تابستانه خسروانی و نیز سركشی به روستا بوده است. این بنا طی چند مرحله به صورت محدود مرمت شده و در حال حاضر نیز نیاز فوری به مرمت دارد. در این رابطه میتوان با واگذاری به بخش خصوصی و تغییر كاربری به حفظ و احیای این بنا كمك كرد.
روستای شهابیه را از بعد معماری، تاریخی و طبیعت گردی حائز توجه و اهمیت است. این روستا با خانههایی از دوران قاجاریه میتواند به یكی از قطبها و هدفهای گردشگری در حوزه روستاگردی تبدیل شود.این روستا در ابتدا به نام “اره” – علت این نامگذاری را كسی نمیداند- خوانده می شد و بعد از مالكیت امیرمفخم نام این روستا به امیریه تغییر یافت. عمارت امیرمفخم كه در ضلع شمالی روستا واقع شده را بسان نگینی در ضلع شمالی باغی موسوم به خسروانی داتست .دیوارهای سه متری این باغ بزرگ را محصور كرده است. این عمارت سه در ورودی دارد كه در ورودی اصلی حلالی شكل امروزه در جای خود باقی است.
این بنا طی چند مرحله به صورت محدود مرمت شده و در حال حاضر نیز نیاز فوری به مرمت دارد. در این رابطه میتوان با واگذاری به بخش خصوصی و تغییر كاربری به حفظ و احیای این بنا كمك كرد.

