خانه تاریخی محسنی آراسته كاشان ازجمله خانههای منحصر بهفرد كاشان است كه در دوره قاجار در سهطبقه فوقانی،همكف و زیرزمین بنا شده است . اتاقهای این بندرها دو ضلع شمال و جنوب دیده میشود و دیگر اینكه بنا دارای دو زیرزمین است كه یكی در ضلع شمال و دیگری در ضلع غربی بنا گردیده است ، در حال حاضر این بنا دارای پنج ورودی است ،اطاق های این بنا در دو ضلع شمال و جنوب دیده می شود و دیگر این كه بنا دارای دو زیر زمین است كه یكی در ضلع شمال و دیگری در ضلع غربی بنا شده است. با توجه به سبك و شیوه معماری قدمت این بنا به اواخر دوره قاجار برمیگردد و مطابق معمول همه خانههای تاریخی كاشان نام این بنا نیز برگرفته از مالك آن است.
خانه تاریخی محسنی آراسته كاشان مربوط به دوره قاجار است و این اثر در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۱۶۲ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. خانه آراسته كه قدمت آن به اواسط عصر قاجار میرسد در محله پنجهشاه قرار دارد.
از جمله خانههای قدیمی كاشان است كه در بنای آن تنها از یك حیاط وسیع و اصلی استفاده شده است و بخشهای اندرونی و بیرونی مجزا از هم در آن قابل مشاهده نمیباشد. فضاهای خانه به صورت دو طرف ساخت پیرامون این حیاط اصلی و مركزی قرار گرفتهاند. ویژگی معماری این خانه در این است كه حیاط آن به باغ شباهت بیشتری دارد تا حیاط. اهم فضاهای معماری خانه عبارتند از سرداب، شاهنشین، ایوان تابستانی و حوضخانه. وسعت تنها حیاط خانه ۸۲۵ مترمربع است. تزئینات مقرنس گوشوارهها، رسمی بندی سرداب و شاهنشین از جمله تزئینات این خانه معظم میباشد.
ازجمله ویژگیهای مهم این خانه میتوان به حوضخانه اشاره كرد ، در ضلع غربی بنا واقع گردیده است كه درگذشته آب آن از طرف زیارت توسط آبراهها وارد حوضخانه و پس از عبور از حیاط به خانههای مجاور سرازیر میشده است.در جبهه شمالی پنجدری وجود دارد كه بر روی سقف آن مقرنسكاریهای زیبایی دیده میشود كه ازنظر معماری درخور توجه است.اولین دادگستری كاشان،اولین دانشگاه نساجی و اولین مهدكودك كاشان در این مكان بنا شده بود.
خانه تاریخی محسنی آراسته را میتوان یكی از خانههای بینظیر كاشان بهحساب آورد زیرا دارای برخی از ویژگیهای درخور توجه و منحصربهفرد است .
آواربرداری و سبكسازی بام،استحكامبخشی طاقها،صندوقه سازی،شیب بندی و كاهگل نهایی بام به همراه اصلاح وضعیت ناودانها از اقدامات مرمتی مهمی است كه در این بنا صورت گرفته است و این بنا اخیراً به سفرهخانه سنتی مادربزرگ تغییر كاربری یافته است.
نحوه دسترسی به خانه تاریخی محسنی آراسته
آدرس : كاشان، خیابان بابا افضل شمالی، كوچه سازمان آب، جنوب زیارت پنجه شاه، پلاك ۶۴



