امامزاده سید ناصرالدین تهران ، از نوادگان محمد بن علی پیشوای پنجم شیعیان است. معماری این بنا مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در تهران، ضلع غربی خیابان خیام، بین ۱۵ خرداد و میدان محمدیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۶۸۳ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه امامزاده سید نصرالدین در ضلع غربی خیابان خیام و نرسیده به چهارراه گلوبندك قرار دارد. این بقعه به روایت منسوب به مدفن سید نصرالدین از نوادگان امام محمد باقر و در روایات دیگر متعلق به سیدناصرالدین از نوادگان امام زین‌العابدین می‌باشد.
بقعه این امامزاده با مساحت ۵۰۰ متر مربع مشتمل بر صحن و بنایی هشت ضلعی است. بخشی از صحن بقعه مزبور در طرح تعریض خیابان، ازبین رفته است. كتیبه ای قدیمی بر روی قطعه چوبی بالای ضریح جدید قرار دارد كه می رساند حاجی میرزا تقی طهرانی در سال ۹۹۳ هـ. بانی ضریح قدیمی بوده و استاد قطب الدین بن سیف طرشتی آن را ساخته و امروزه به جز كتیبه مزبور چیزی از ضریح قدیمی باقی نمانده است.
به نظر می رسد كه این بقعه با پلان هشت ضلعی از آثار قرن نهم هجری باشد و طبق كتیبه های موجود در سالهای ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ هـ. كه اواخر سلطنت ناصر الدین شاه قاجار بوده، رواق، صحن ، آیینه كاری و كاشیكاری های آن به دستور خانم منیر السلطنه، مادر كامران میرزا انجام گرفته است.
در زمان احداث خیابان خیام صحن وسیع و كاشیكاری این بقعه و درخت كهنسال آن از میان رفت و اینك تنها قسمت كوچكی از صحن قبلی در جلوی ایوان بقعه باقی مانده است. بقعه مزبور به شماره ۲۶۸۳ جزو آثار ملی ثبت شده است.
بنای اصلی امامزاده «سید ناصر الدین (ع)» با پلان ۸ ضلعی جزء آثار قرن نهم هجری است و یكی از قدیمی ترین زیارتگاه‌های شهر تهران به حساب می آید و علاوه بر زائران بی شماری كه شامل اهالی پایتخت هستند، زائران و ارادتمندان بسیاری از سایر نقاط كشور برای زیارت این امامزاده در این مكان حضور می‌یابند. این امامزاده توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است و طی چند مرحله مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. آخرین تعمیرات صورت گرفته در این آستان مقدس به سال ۱۳۸۲ مربوط بوده و با مجوز اداره اوقاف و به همت میراث فرهنگی انجام شده است.
آن طور كه در روایات اسلامی مطرح شده و به نقل از مرحوم آیت الله مرعشی نجفی(ره) كه صاحب علم انساب بوده است، نسب امامزاده سید ناصرالدین(ع) در برخی از روایات به امام محمد باقر(ص) می رسد و بر اساس یك روایت دیگر، از نوادگان امام زین العابدین(ص) است.
بازار تهران ده‌ها سال پیش شامل بازارچه صندوقدار، مجمع الصنایع، سبزه میدان، محله خلج‌ها و گذر امامزاده سید ناصر الدین (ع) می‌شد و بقعه متبرك این امامزاده درست در وسط یك قبرستان قرار داشته است و در حال حاضر نیز مدرسه تاریخی منیر السلطنه و دفتر موقوفه هنوز در این امامزاده قرار دارد.
امامزاده سید ناصر الدین (ع) دارای كتیبه‌ها و كاشی كاری های بسیار زیبا و قدیمی است. كاشی كاریهای زیبای آن متعلق به دوره قاجار است و برخی از آن ها شامل كاشی‌های نقش برجسته ای می شود كه در محوطه داخلی ضریح به رنگ سیاه و سفید كار شده اند. همچنین كاشی كاریهای محوطه بیرونی و درونی امامزاده از زیبایی و ظرافت خاصی برخوردار است كه در كمتر امامزاده‌ای دیده می شود و چشم هر زائر و گردشگری را به خود جلب می كند و جلوه بصری خاصی دارد.
بر اساس كتیبه های موجود آیینه‌كاری و كاشی كاری های رواق و صحن امامزاده سید ناصرالدین (ع)، در سالهای ١٣١٠ و ١٣١١ هجری قمری به دستور منیرالسلطنه و از محل دارایی ابراهیم‌خان وزیر نظام انجام شده است.
در ماه محرم الحرام علاوه بر عزاداری ویژه دهه اول، برنامه ها و مراسم ویژه ای در آستان مطهر امامزاده « سید ناصرالدین (ع)» با حضور دوستداران و ارادتمندان اهل بیت (ع) برقرار است و علاوه بر این در دیگر ایام مذهبی سال نیز مراسم ویژه ای برگزار می شود.
نحوه دسترسی به امامزاده سید ناصرالدین
بهترین راه برای رفتن به امامزاده « سید ناصرالدین (ع)» استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. پس از سوار شدن بر مترو می‌توانید در ایستگاه متروی خیام پیاده شوید و بعد از یك پیاده روی ۲ تا ۳ دقیقه ای به امامزاده برسید. همچنین می توانید در ایستگاه متروی میدان محمدیه (اعدام) از قطار پیاده شوید و پس از طی كردن مسیری كوتاه قدم در آستان مقدس امامزاده سید ناصرالدین (ع) بگذارید.
