ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی یا كاخ سنا كه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی از آن با عنوان كاخ سنا یا ساختمان مجلس سنا یاد می شد، بنایی مربوط به دوره پهلوی دوم است كه در میان سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۷ خورشیدی در بخش شمالی خیابان امام خمینی تهران ساخته شده است.این ساختمان روبروی دانشكده افسری (دانشگاه افسری امام علی) و در نزدیكی كاخ مرمر ساخته شده و برای برگزاری نشستهای مجلس سنا ایران اختصاص داده شده بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی این ساختمان برای نزدیك به بیست سال به مجلس شورای اسلامی واگذار شد و برای برگزاری نشستهای علنی و كمیسیونها و كارهای اداری مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
به دلیل اینكه پیشتر محلی برای برگزاری نشستهای مجلس سنا در نظر گرفته نشده بود، در سالهای نخستین جلسات سنا در عمارت مجلس شورای ملی تشكیل میشد. پس از انحلال مجلس در سال ۱۳۳۱ و گشایش دوباره آن در ۱۳۳۲ سناتورها یر آن شدند كه هرچه زودتر جایگاهی اختصاصی برای مجلس سنا بر پا كنند. به همین سبب برخی از سناتورها با تلاش بسیار و با همراهی محمدرضا شاه پهلوی، كاخ علیرضا پهلوی را خریداری كردند و به مجلس سنا اختصاص دادند، و از اسفند ۱۳۳۳ به بعد نشستهای سنا در آنجا تشكیل شد. اما چون در كاخ جدید نیز محل مناسبی برای ادارات، كتابخانه و سایر تشریفات مربوطه وجود نداشت تصمیم گرفته شد ساختمان جدیدی در كنار كاخ علیرضا احداث شود. این بنا تا سال ۱۳۵۷ برای نشستهای مجلس سنا مورد استفاده قرار میگرفت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ و فروپاشی دو مجلس، كاخ سنا در آغاز برای آمادسازی پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به محل برگزاری نشستهای مجلس خبرگان قانون اساسی تبدیل شد. پس از آن نیز برای برگزاری نشستهای مجلس شورای ملی (پستر مجلس شورای اسلامی) به آن مجلس واگذار شد و تا سال ۱۳۸۰ نشستهای مجلس در همین محل برگزار میشد. با ساخت ساختمان جدید مجلس در میدان بهارستان، از این ساختمان تنها برای برگزاری برخی گردهماییهای دولتی و جلسات سالانه مجلس خبرگان رهبری استفاده میشود.
معماران این ساختمان آقایان مهندس حیدر غیایی و مهندس محسن فروغی معرفی شدهاند و عنوان شده كه این طرح با مطالعه ساختمانهای مجالس سنای كشورهای اروپایی و با الهام و الگو از طرح كاخهای كهن ایران طراحی شده است.
نخستین ویژگی كه در اولین برخورد با ساختمان به ذهن بازدیدكننده میرسد پلكان جلوی این كاخ است كه یادآور پلكانهای كاخهای هخامنشی است و با تاكید بر یكپارچگی مركزی، در حركتی آرام ما را به سوی شبكهای پیمونبندیشده (مدولار) از چارگوشهای هماندازه در بخش مركزی ساختمان راهنمایی میكند.
در بخش اندرونی نیز معمار، بار دیگر با آمیزش اندیشههای سازهای و معمارانه و با بهرهگیری از شكل مدور در پلان، دهنهای سترگ را با پوششی هندسی و زیبا كه خود الگو گرفته از از پوششهای دوران اوج معماری ایرانی دارد، مسقف ساخته است؛ پوششی طاقی در دوره اوج رویكرد به سازههای قابی.
در حال حاضر امكان بازدید عمومی از این مجموعه وجود ندارد.
تالار نشستهای علنی ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی، دیوار جابجا شونده تالار، سقف تالار، چگونگی نورگیری، سنگ و صندلیهای تالار، میزهای نمایندگان و تكمه روی آن، جایگاه و لژهای ویژه آن، پلكانها، فرش تالار و اتاق كمیسیونها از مواردی است كه در این ساختمان قرار دارد.
آدرس : خیابان امام خمینی – بعد از تقاطع خیابان ولیعصر (چهارراه سپه) – روبروی دانشگاه افسری امام علی (ع)