انواع رنگ‌های میناسازی

تمامی‌ رنگ‌های به كار رفته شده در تهیه ظروف میناكاری از رنگ‌های آلمانی هستند كه جزء بهترین و مرغوب‌ترین رنگ‌های باكیفیت در بازار جهان قابل دسترس است. از رنگ‌های میناكاری كه از اصلی‌ترین رنگ‌های مینا محسوب می‌شوند كه می‌توان از آن‌ها برای طراحی و آماده نمودن ظروف میناكاری استفاده نمود.شاید نمی‌توانید رنگ‌های مخصوص و باكیفیت میناكاری را در مناطق دیگر بیابید از این سو می‌توانید از مراكز معتبر كه رنگ‌های پودری میناكاری را به فروش می‌رسانند خریداری و تهیه كنید.باید این نكته را مد نظر قرار داشته باشید كه هنگام استفاده از پودر رنگ میناكاری حتماً حلال آن را نیز در دسترس داشته باشید تا هر زمانی كه هر كجا از ظرف مینای خود را به صورت اشتباهی رنگ آمیزی كردید بتوانید آن را برطرف نمایید و مجدداً رنگ آمیزی را انجام دهید.

البته بهتر است هر كدام از افرادی كه می‌خواهند به این هنر بپردازند آموزش‌های لازم و كافی در این زمینه را مشاهده نمایند و سپس اقدام به رنگ آمیزی ظروف مینا كنند.زیرا این رنگ‌ها بسیار گران قیمت هستند و مقرون به صرفه نخواهد بود كه مرتب اشتباه كنید و مجدداً به رنگ آمیزی آن بپردازید.باید توجه داشته باشید كه هنگام رنگ آمیزی بر روی ظروف مس، شیشه و سفال بسیار متفاوت است باید بدانید كه از كدام رنگ‌ها با چه جنس‌هایی استفاده نمایید.

دیگر مشخصات رنگ‌های میناكاری

پودر‌های رنگ‌های میناكاری كه در هنر مینا كاری استفاده می‌شود معمولا این نوع از پودر‌های رنگ‌های میناكاری كه در واقع دارای یك پك كامل ده تایی می‌باشد.از دیگر ویژگی‌هایی كه می‌توان برای رنگ آمیزی ظروف میناكاری استفاده كنید می‌توانید با توجه به وزن ظروف كه ظرف بیست گرم است.

با توجه به كیفیت و استاندارد بودن رنگ‌ها و استفاده نمودن از آن بر روی انواع فلزات و ظروف و سایر عوامل دیگر قیمت میناكاری اصفهان مشخص می‌شود.باید توجه نمودن به این موضوع می‌توان گفت كه پیش از قرار دادن ظروف بر داخل كوره كه می‌توان در ابتدا بخشی از آن را بر روی فلز امتحان نمود تا بتوانید میزان كیفیت و مرغوبیت رنگ را بر روی آن مورد بررسی قرار داد.

تفاوت رنگ‌های به كار رفته بر روی ظروف مسی با سفال

از تفاوت‌هایی كه می‌توان در مورد رنگ‌هایی كه بر روی فلزات بر روی سفال انجام می‌شود با یكدیگر متفاوت است.
استادكاران میناكاری زمانی كه با مواد و لوازم طراحی میناكاری كار می‌كنند با توجه به تجربه‌های فراوانی كه در این حوزه دارند و این هنر را بر روی ظروف مختلف اعم از شیشه، سفال، چوب و ظروف مسی انجام می‌شود متفاوت است.

یكی دیگر از شاخص‌های منحصر به فردی كه رنگ‌های میناكاری در مقایسه با سایر رنگ‌های دیگر دارد به دلیل نسوز بودن آن است، به همین علت است كه به راحتی و بدون نگرانی ظروف را بعد از رنگ آمیزی داخل كوره قرار می‌دهیم تا حرارت لازم را ببیند و آماده بازار شود.

رنگ‌های میناكاری یا همان رنگ‌های نسوز از پودر اكسید فلزات ساخته شده است.
در ابتدای امر مقداری از پودر رنگ را بسته به نوع و میزان رنگی كه مد نظر دارید را داخل یك مقداری بسیار كمی‌ از آب همراه با گلیسیرین به نسبت یك به دو با هم مخلوط كنید و بعد از قرار دادن پودر رنگ را بر روی یك تكه شیشه قرار دهید و با استفاده از قطره چكان یا قلم مو‌‌‌های كوچك آن را رنگ آمیزی نمایید.

یكی از ویژگی‌های مهمی‌ كه در زمان خرید محصولات میناكاری باید ویژه به آن بپردازید نوع رنگ و شیوه رنگ آمیزی و نقاشی بر روی ظروف میناكاری است كه این می‌تواند بسته به نوع ظرفی كه رنگ آمیزی می‌كنید فرقی نمی‌كند كه بر روی شیشه، چوب، سفال یا فلزات انجام می‌دهیم. برای مخلوط كردن این رنگ‌های می‌توانید از ابزاری مانند كاردك استفاده كنید.

ویژگی‌های رنگ‌های میناكاری

رنگ‌های میناكاری بسیار متنوع هستند برای زیباسازی و همچنین میزان درجه حرارتی كه این نوع ظروف در انواع كوره‌‌‌های میناكاری می‌بینند، می‌توانید رنگ‌ها را با هم تركیب كنید و برای طراحی و رنگ آمیزی ظروف از آن‌ها استفاده نمایید.vنگ‌هایی كه می‌توانید با هم تركیب كنید شامل رنگ‌های سرخ كه در اصطلاح به آن‌ها رنگ‌های سرخ گفته می‌شود كه می‌توانید با رنگ زرد با هم مخلوط نمایید.
همچنین می‌توانید رنگ آبی لاجوردی را نیز با رنگ آبی روشن با هم تركیب كنید.
البته قبل از این كه این رنگ‌های تركیب ساخته شده را برای رنگ آمیزی استفاده نمودید باید حتماً مقداری از آن را در یك گوشه‌ای امتحان كنید و در صورت مرغوب بودن و مورد پسند قرار گرفتن آن را به كار ببرید.

در رشته هنر میناسازی انواع رنگ‌های مختلفی وجود دارد كه بهتر است برای زیباسازی و همچنین درجه حرارت‌های مختلف بعضی از آنها با هم تركیب شود؛ مثلا برای رنگ سرخ یا به اصطلاح سرنج، رنگ سرخ را با رنگ زرد مخلوط می‌كنند. البته باید درصدهای آن را آزمایش كرد یا رنگ آبی (لاجوردی) و یا آبی روشن و امثالهم، كه در ذیل به تعدادی از آنها اشاره می‌شود، مورد استفاده قرار بگیرد.

رنگ آبی «لاجورد»

برای تهیه رنگ آبی اكسید كبالت یا فسفات كبالت یا آرسنات كبالت را به یكی از اكسیدهای آلومینیم ( آلومین)، آهك (اكسید كلیسیم)، اكسید مگنز یا كوارتر اضافه می‌كنند. اكسید كبالت با كائولین تركیب می‌شود و رنگ آبی روشن به وجود می‌آید. اگر آرسنات یا فسفات جانشین اكسید كبالت شود، رنگ آبی تیره به دست می‌آید و با اضافه كردن اكسید روی رنگ آبی آسمانی به وجود می‌آید؛ هم‌چنین با اضافه كردن اكسید نیكل Nio)) رنگ آبی متمایل به خاكستری به دست می‌آید و بالاخره با اضافه كردن اكسید كروم می‌توان به رنگ سبز مایل به آبی رسید.

رنگ قرمز مایل به بنفش «صورتی»
با مخلوط كردن موادی مانند (B2O3) , (CaO) , (Sio2) , (SnO) و مقدار بسیار كمی (Cr2O3) رنگ قرمز مایل به بنفش به وجود می‌آید و با افزایش مقدار آهك، رنگ آتشی‌تر می‌شود و اگر مقدار SiO2)) بالا رود رنگ قرمز متمایل به آبی حاصل می‌شود. اسید بوریك این رنگ را به طرف رنگ بنفش تمایل می‌دهد و اكسید پتاسیم و سدیم رنگ صورتی فوق را به رنگ بنفش ارغوانی تغییر می‌دهد.

خرده شیشه + نشادور+ محلول طلا

رنگ سبز

مواد اصلی رنگ سبز اكسید كروم است كه سخت حل می‌شود و كاربرد آن در دمای بالا است و چون این اكسید خود استحكام كافی در مقابل حرارت دارد، بنابراین اضافه كردن اكسید آلومینیوم (آلومین) به آن لزومی ندارد. برای مواد رنگ سبز از اكسید كروم (o3cr2) خالص استفاده می‌شود و برای تیره كردن آن از اضافه كردن مقداری اكسید نیكلNio) ) استفاده می‌شود و برای سبز تیره دارایVnio) , (O,(Cr2O3) و سبز روشن، توسط حرارت دادن (Cr2O3) با آهك یا (Caf2) (فلورید كلسیم) به دست می‌آید و رنگ سبز روشن مایل به زرد، مخلوطی از كرومات باریم، آهك و اسید بوریك تهیه می‌شود و كرومات باریم از تركیبات كلرور باریم به دست می‌آید و با اضافه كردن مقدار كمی اكسید آهن رنگ سبز متمایل به قهوه‌ای تولید می‌شود.

(O8Fe8O3)٫ (Cr2O3.O) همچنین تركیبات مس برای تولید رنگ سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا این مواد در لعاب به راحتی حل می‌شود.

(pb.Cro4)+(SiO2)+(Flint.Silex)+(Cupreous lath)

براده مس + سنگ چخماق + + كرومات سرب

رنگ زرد

با انتیمونات سرب می‌توان رنگ زرد به دست آورد كه كاربرد آن تا دمای (SKo2a) امكان‌پذیر است. با تغییر دادن مقدار اكسید بر (۳(B2O، قلیایی‌ها وSrO2) ) و همچنین FeO)) محتوی در این رنگ می‌توان انواع رنگ‌های زرد دیگری را به دست آورد. زرد لیمویی در دماهای ۱۰۲۰ الی ۱۰۵۰ درجه سانتیگراد كاربرد دارد و می‌توان با اضافه كردن اكسید سرتا ۱۲ درصد در مقابل افزایش دما تا حدی غیر حساس كرد. زرد طلایی دمای گداز مواد رنگ (۴-۳-(SK-3a – ۴a) است. مواد رنگ زرد را می‌توان توسط وانادیم اكسید زیر كن و همچنین با قلع و انادیوم تولید رنگ زرد و انادیوم، اكسید زیر كن حساسیت كمتری نسبت به دما نشان می‌دهد. این رنگ در لعاب‌های قلعی‌ای استفاده می‌شود كه مقدار اكسید كلسیم آنها تا حد امكان كم باشد. اضافه كردن كربنات منیزیم رنگ را مناسب‌تر می‌كند. به طور كلی تركیب رنگ زرد از براده آهن، اكسید كرمیم (كرمیك) اكسید قلع و سرب است.

(SnO,pbO)+(CrO3)+(Fe2O3)

رنگ قرمز ارغوانی

از مخلوط اكسید قلع و رسوب طلا حاصل می‌شود. این دو ماده می‌توانند به نسبت‌های مختلف با یكدیگر مخلوط شوند. برای كار كردن با این رنگ بهتر است كه خوب وامال شود تا بتواند بهتر و برای كارهای ظریف‌تر مورد استفاده قرار گیرد. تركیبات آن عبارتند از: بلور، تنه كار، بوره شوره و طلای حل شده.

رنگ فیروزه‌ای

از تركیب قلع، سرب، پودر شیشه، سنگ چخماق، بلور توفال، مس، رنگ قمی یا نائینی به دست می‌آید.

(Cupreous lath)+(Crystal) + (flint.Silex)+(pb.Sn)

اكسید قلع و اكسید سرب + سنگ چخماق + خرده شیشه + براده مس

رنگ قهوه‌ای

رنگ قهوه‌ای را می‌توان با مخلوط كردن اكسیدهای Fe2O3 وCr2O3 و Al2O3 و ZnO به دست آورد. همچنین رنگ قهوه‌ای دیگری را می‌توان با (اكسید منگر) به دست آورد. اما به طور كلی رنگ قهوه‌ای از تركیبات اكسید آهن، اكسید كرم سبز و اكسید روی حاصل می‌شود.

(ZnO)+ (Cr2O3)+( Fe2O3)

رنگ مشكی «سیاه»

مواد رنگ مشكی با مخلوط كردن اكسید آهن (Fe2O3، كروم و اكسید كبالت (Coo) به دست می‌آید و اگر مقدار آهك بیشتر شود رنگ مشكی متمایل به قهوه‌ای تغییر می‌كند و با اضافه كردنCoo) ) اكسید كبالت رنگ مشكی حاصل می‌شود. برای اینكه مواد رنگی برای نقاشی‌های زیر لعاب مناسب‌تر شود به آن مقداری كائولن و فلدسپات اضافه كرده، مخلوط می‌كنند. البته با یك اكسید به تنهایی هرگز امكان تهیه رنگ سیاه نیست. بنابراین با مخلوط كردن چند اكسید رنگ سیاه كامل به وجود می‌آید و با استفاده از اكسید كبالت و اكسید آهن و حتی بعضی مواقع اكسیدهای دیگر مانند كروم و مس رنگ سیاه به وجود می‌آید. این مخلوط اكسیدها را پس از حرارت دادن آسیاب كرده، مورد استفاده قرار می‌دهند و می‌توان گفت كه رنگ مشكی تركیبی است از اكسید آهن، اكسید سرب، اكسید كبالت و دی اكسید منگنز.

(MnO2)+(Coo)+(pbO)+( Fe2O3)

رنگ طلا (Au)

طلا یكی از موادی است كه از قدیم برای رنگ كردن شیشه مینا مورد استفاده قرار می‌گرفته است. طلا در لعاب رنگ زیبایی دارد و درخشندگی مخصوصی به بدنه‌ی اجسام لعاب می‌دهد. این رنگ را می‌توان با ضخامتی در حدود ۱۴۰۰۰/۰ میلیمتر بر روی بدنه لعاب كاری ترسیم كرد. برای رنگ طلای معمولی از كلرید طلاAucl3) ) با مخلوطی از روغن‌های آلی گوگرددار استفاده می‌كنند. مواد روان كننده‌ای كه در اینجا به كار گرفته می‌شود از تركیبات بیسموت یا اغلب نمك‌های رودیوم و یا توریوم است.

كاربرد طلا در صنعت لعاب بدین صورت است كه ابتدا مایع به دست آمده از طلا را كه غالبا رنگ مشكی یا قهوه‌ای سوخته دارد و به شكل قیر است توسط قلم مو بر روی بدنه‌ی لعاب نقاشی می‌كنند. سپس آن را در دمای ۶۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتیگراد در مجاورت تركیبات فلاكس حرارت می‌دهند. برای رقیق كردن طلا می‌توان از روغن ترپنتین (ترابانتین)- نیتروبنزول – تولول (تولوئن) یا سایر مواد دیگر مانند نفت، بنزین و تینر استفاده كرد.

۱. تركیبات گوگرددار طلا پایدار نیست و در اسیدها حل می‌شود اكلیل نیز رنگ طلایی دارد. سولفور مضاعف آهن است ولی سیاه می‌شود.

۲. فلاكس: تركیباتی كه باعث می‌شود درجه حرارت پخت ما را متعادل و بهم نزدیك كند فلاكس گویند.

٣. تولوئن: این حلال‌ها تركیبات آلی هستند و نرسیده به حرارت ۱۰۰ درجه سوخته و نابود می‌شوند. در این كار باید مواظب بود به وسیله سوسپانسیون كننده‌هایی پراكندگی محلول طلا را به صورت یكنواخت كرد ولی در محلی غلیظ و تلالو طلا تغییر می‌كند، نامتناسب می‌شود (تركیبات آلی، تركیباتی هستند كه حرارت پایین ۱۰۰ درجه را تحمل كرده، اگر بیشتر شد می‌سوزند).