موزه كمال الملك تهران كه در باغ نگارستان واقع شده است ، یكی از مكان‌هایی است كه در آن آثار نقاشی، نیمكت‌های دانشسرای عالی، مجسمه‌های قدیمی و جذاب، فرش‌های اصیل قدیم، كاشی‌های هنری و آثار ملك الشعرای بهار را به‌چشم خود یك‌جا می‌توانید ببینید . محمد غفاری، ملقب به كمال الملك یكی از مشهورترین شخصیت‌های هنری دوره قاجار بود. این بنا و باغ آن را در سال ۱۲۲۲هجری قمری ساخته‌اند. در موزه كمال الملك نقاشی‌های هنری زیادی جای داده شده است، به‌همین علت آن را باغ نگارستان نام‌گذاری كرده‌اند.
در موزه كمال المك مجموعه‌های زیادی ازجمله مجموعه مجسمه‌های مینیاتوری مردم‌شناسی جهانگیر ارجمند، مجموعه آثار مینیاتور و معرق علی اسفرجانی، اتاق كاشی‌های باغ نگارستان، آثار قلم‌زنی روی نقره و مجموعه فرش‌های اهدایی غلام‌علی ملول، صف سلام فتحعلی شاه قاجار، مجموعه آثار ملك الشعرای بهار و نیمكت‌های دانشسرای عالی قرار داده شده است.موزه كمال الملك در بخش جنوبی باغ نگارستان قرار دارد. قبل از ورود به موزه، یك حوض بزرگ جلوی خود می‌بینید كه برگ‌های زیبایی روی آب شناور است و قشنگی آن را دو چندان می‌كند. وقتی وارد موزه شدید، سمت راستتان یك سری اتاق‌هایی قرار دارد كه باید سروقت و با حوصله آن‌ها را بازدید كنید. در ادامه به معرفی این مجموعه‌ها می‌پردازیم.
تالار علی اسفرجانی
در این تالار مجموعه نقاشی‌ها، آثار مینیاتور و معرق علی اسفرجانی را مشاهده می‌كنید كه زیبایی آن‌ها قابل توصیف نیست. فقط باید با چشمان خودتان این همه جذابیت را ببینید. این تابلوها اثر علی اسفرجانی است كه ایشان ۱۸ اثر مینیاتور و معرق چرم به دانشگاه تهران اهدا كرده‌اند.
مجموعه فرش‌ها و قلم‌زنی
در این قسمت آثار و مجموعه اهدایی غلام‌علی ملول را مشاهده می‌كنید. در سال ۸۹، غلام‌علی ملول ۲۸ تخته قالی ایران از مجموعه فرش‌های نفیس خود را به موزه ملی فرش اهدا كرد. در دی ماه ۹۷، ۱۲ تخته از باقی‌مانده گنجینه فرش خود را به دانشگاه تهران هدیه داد.این فرش‌ها بسیار زیبا و دیدنی هستند و باحوصله و دقت بافته شده‌اند. همچنین آثار قلم‌زنی او در سالنی دیگر قرار دارد. ملول ۱۲۰ قطعه از نفیس‌ترین آثار قلم‌زنی نقره اصفهان را كه طی ۴۵ سال جمع‌آوری كرده بود، وقف دانشگاه تهران كرد كه هم‌اكنون در موزه كمال الملك قرار دارد.
مجموعه مجسمه‌های مینیاتوری
در این قسمت مجموعه‌ای از مجسمه‌ها، ساخته دست استاد جهانگیر ارجمند را مشاهده می‌كنید. مجسمه‌ها، مردم‌شناسی اقوام ایرانی را نشان می‌دهد كه در این مجموعه به‌نمایش گذاشته شده است. همه این مجسمه‌ها از یونولیت ساخته شده‌اند. مجسمه‌ها آنقدر زیبا ساخته شده‌اند كه انگار در همان لحظه و زمان قرار دارید. همچنین واقعیت‌هایی ازجمله تكیه دولت ناصرالدین‌شاه زمان عزاداری را نظاره می‌كنید. این مجموعه توسط استاد، در بهمن ماه سال ۹۱، به باغ نگارستان اهدا شد و در موزه كمال الملك قرار گرفت.
اتاق كاشی‌های باغ نگارستان
همان‌طوركه میدانید هنر كاشی‌كاری در ایران، به‌عنوان عنصری مهم در معماری، برای تزئین بناها به‌كار گرفته شده است. در اغلب عمارت‌های قاجاری از كاشی‌كاری معرق و خشتی برای تزئین استفاده كرده‌اند.همچنین بنای اصلی باغ نگارستان را به‌دستور فتحعلی شاه قاجار باتوجه به این كاشی‌های زیبا ساخته‌اند. در این قسمت تكه‌های جدا شده كاشی با نقش‌ونگاره‌های روی آن را نظاره می‌كنید كه بسیار زیبا هستند.
صف سلام فتحعلی شاه قاجار
انتهای سالن، سمت چپ در وروردی، مكانی به‌نام صف سلام فتحعلی شاه قاجار قرار دارد. روی دیوار نقاشی ارتش فتحعلی شاه قاجار و آن دوران به‌زیبایی كشیده است كه آن را به‌عنوان یكی از آثار ملی ثبت كرده‌اند. این دیوارنگار صف، به معماری در حرم حضرت معصومه در قم وابسته بوده است.
مجموعه آثار ملك الشعرای بهار
در یكی از اتاق‌ها هم مجموعه آثار ملك الشعرا و نقاشی‌های این شاعر آزاده بزرگ روی دیوار قرار دارد. كتاب اشعار او در قفسه‌ها چیده شده است و شما می‌توانید از نزدیك آن‌ها را نظاره كنید. همچنین دست‌نوشته‌های این شاعر ارجمند را نیز مشاهده خواهید كرد.
نیمكت‌های دانشسرای عالی
در یكی از اتاق‌ها نیمكت‌های دانشسرای عالی قرار دارد. نیمكت‌های چوبی كه شما را با خودش به آن زمان می‌برد و به‌یاد دوران دانشجویی می‌اندازد. عكس اساتید و دانشجویان نیز روی دیوارها زده شده است.همچنین ناگفته نماند كه در یكی از اتاق‌ها، وسایل محسن و همسرش سلما قرار دارد. محسن استاد تاریخ دانشگاه تهران بود. در این اتاق شما لباس فارغ‌التحصیلی ایشان، تلویزیون، كتاب‌ها و مبل‌های آن‌ها را می‌بینید. برای اطلاعات بیشتر از محسن و سلما باید به موزه مقدم بروید، چون خانه محسن و سلما در موزه مقدم است.
نحوه دسترسی به موزه كمال الملك
موزه كمال الملك، در بخش جنوبی باغ نگارستان قرار دارد. باغ نگارستان نیز بالاتر از میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، ابتدای خیابان گودرزی قرار گرفته است.برای رسیدن به موزه كمال الملك كافی است در ایستگاه مترو بهارستان خط دو پیاده شده و بعد از ۱۰ دقیقه پیاده‌روی به‌سمت بالای مترو به باغ نگارستان برسید. پس از آن به بخش جنوبی باغ رفته و در آنجا موزه كمال الملك را مشاهده كنید. همچنین شما با اتوبوس‌های شهری هم می‌توانید به میدان بهارستان بروید.
بازدید از باغ نگارستان و موزه‌های آن، همه روزه از ساعت ۹ الی ۱۹ امكان‌پذیر است. فقط روزهای دوشنبه و سوگواری به باغ نگارستان نروید، زیرا با درهای بسته مواجه می‌شوید.
