آسیاب جفتی آشتیان از آثار تاریخی شهرستان آشتیان در استان مركزی است. در آشتیان قدیم ۵ آسیاب وجود داشت و آسیاب جفتی تنها آسیابی است كه هنوز شكل قدیمی خود را حفظ كرده است. آسیاب جفتی بر فراز ارتفاعات با چشمه جاری در سایه درختان بید و صنوبر با نسیم بادی بهاری محفل آرام بخشی برای مسافران است. این مكان از آثار ملی ایران بشمار می رود.
آسیاب جفتی آشتیان در شمال شهر و نزدیك روستای آهو قرار دارد و سابقه تاریخی این بنا به دوره قاجار باز می گردد. دو آسیاب با فاصله بسیار كم از یكدیگر قرار دارند. این آسیاب ها با آب كار می كردند. هر آسیاب به صورت مجزا دارای مخزنی بوده كه توسط جویبار آب پر می شده و از سوراخ بسیار كوچكی كه در زیر مخزن بوده است، آب به شدت و قدرت زیاد خارج شده و سنگ آسیاب را به گردش در می آورده است. آب قنات مربوط به این آسیاب دارای سند بوده و بعد از خاموش شدن آسیاب برای مصارف كشاورزی استفاده می شود.
پلان این آسیاب مستطیل شكل است كه پس از عبور از یك لنگه چوبی به داخل آسیاب وارد می شویم، مصالح به كار رفته در این بنای تاریخی خشت و كاهگل است. در مزرعه جفتی علاوه بر آسیاب ها آثار بناهای دیگری از جمله طویله و اتاق آسیابان و پل قدیمی نیز به چشم می خورد.
آشتیان كوچكترین شهرستان استان مركزی است كه در عین كوچكی تاریخی عظیم را در خود جای داده است. از مكانهای قدیمی این منطقه آسیاب های آبی است كه در گذشته از صنایع مهم رایج در بین شهرستان های استان مركزی به ویژه آشتیان بوده و اكثر آسیاب های آشتیان در دوره قاجار و در روستای گركان ساخته شده بودند. در این شهر قدیمی ۵ آسیاب سینه زرد، بازار، دوقلو، كاروانسرا و جفتی فعال بوده اند و كار آردسازی برای تنورهای نان خانواده ها را بر عهده داشتند اما در حال حاضر تنها آسیاب مزرعه جفتی بافت تاریخی خود را حفظ كرده و در زمره آثار ملی این شهرستان جای دارد.
نحوه دسترسی به آسیاب جفتی
این آسیاب در آشتیان، ۲/۵ كیلومتری شمال آشتیان، جاده آشتیان-آهو واقع شده است.
