در موزه آلبوم های سلطنتی سعدآباد مجموعه ای از استناد مكتوب و تصویری نگهداری و برخی از آنها در معرض دید عموم بازدیدكنندگان قرار گرفته است .در دوره پهلوی این رویدادها به روش های مختلفی ثبت و ضبط می شدند كه از جمله این روش ها می توان به عكس، فیلم، نوارهای صوتی و تصویری و اسناد نوشتاری اشاره نمود.باغ سعدآباد به عنوان بزرگ‌ترین باغ تاریخی در دوره پنجاه ساله حكومت پهلوی، شاهد حضور ساكنین مختلفی در خود بوده كه هر یك نقشی مهم در به وجود آمدن بسیاری از وقایع و رویدادهای تاریخی در این دوره داشته اند.
ساختمان موزه
ساختمان این موزه یكی از بناهای قدیمی در مجموعه كاخ های سعدآباد می باشد كه در دوره پهلوی اول به عنوان ساختمان دفتر نگهبانی احداث و در دوره پهلوی دوم پس از الحاقاتی به عنوان یكی از مهمترین واحدهای نظامی- اداری یعنی فرماندهی ضد اطلاعات گارد شاهنشاهی به فعالیت خود ادامه داد. از جمله وظایف گارد حفاظتی( گارد جاویدان) می توان به تأمین امنیت ساكنین سعدآباد، كنترل و نظارت كامل بر تمامی رفت و آمدها و ورود و خروج وسائل و … اشاره نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی این بنا كاربری‌های مختلف اداری پیدا نمود و در نهایت در سال ۱۳۹۱ به عنوان «موزه آلبوم های سلطنتی و اسناد سعدآباد» افتتاح گردید.
قسمت های مختلف موزه :
این بنا به مساحت ۴۸۰ متر مربع و دارای یك طبقه و زیر زمین و در مجموعه شامل ۹ اتاق و دو سالن می باشد. در بخش های مختلف این موزه، مجموعه نفیسی از آلبوم های دوره پهلوی اول و دوم به همراه اسنادی جالب از اتفاقات و وقایع روزمره سعدآباد به نمایش گذاشته شده است.گالری شماره ۱ ، پهلوی اول – گالری شماره ۲ ،پهلوی دوم – گالری های شماره ۳ و ۴ ، مهرها و جلدها – گالری شماره ۵ ،محل برگزاری نمایشگاه ها – سالن سینما – بخش اداری و مخزن
به طور كلی آثار به نمایش در آمده در این موزه به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
اسناد تصویری شامل( انواع آلبوم، اسلاید، فیلم، عكس و …)
اسناد نوشتاری( شامل انواع مكاتبات اداری در خصوص دربار و كاخ ها، یادداشت ها و دست نوشته ها، اسناد مالی امور دربار و …)
با توجه به حجم بالای آلبوم هایی كه در این موزه نگهداری می شود می توان گفت آلبوم، یكی از مهم ترین اسناد تصویری در عصر پهلوی به شمار می رفته است. اكثر این آلبوم ها روایتگر بخشی از وقایع و رویدادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی ایران و برخی از كشورهای دیگر از ۱۳۰۰ خورشیدی تا سال۱۳۵۷ می باشند. از قدیمی‌ترین آلبوم‌های این موزه می توان به آلبومی در خصوص برگزاری مراسم جشنی به مناسبت چهارمین سال تاجگذاری رضاشاه در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی اشاره كرد و متأخرترین آنها، آلبومی مربوط به اشرف پهلوی و خانواده‌اش در اوائل سال ۱۳۵۷می‌باشد. اما در این بین آلبوم هایی جالبی وجود دارند كه برخی از رویدادهای شكل گرفته در مجموعه كاخ های سعدآباد را ثبت كرده اند.
علاوه بر اهمیت بسیار بالای موضوع آلبوم ها، شكل و ساختار ظاهری هر یك از آنها نیز در نوع خود بسیار جالب و بعضا بسیار نفیس می باشند. این آلبوم ها به دو گروه آلبوهای ایرانی و خارجی تقسیم می شوند. در بین آلبوم های ایرانی آلبوم های جلد لاكی در زمره نفیس ترین این آلبوم ها می باشند كه در میان نقوش برخی از آنها امضاء و رقم نقاش نیز مشاهده می شود. در حال حاضر ۴۴ جلد آلبوم با موضوعات بسیار متنوع در گالری های مختلف موزه در معرض دید علاقمند به نمایش در آمده است.
همچنین ۴۵ برگ سند نوشتاری از دوره پهلوی نیز در بخش هایی از موزه به نمایش درآمده است. این اسناد عمدتا در خصوص امور داخلی سعدآباد می باشند و بازدیدكنندگان را با قسمت های مختلف سعدآباد از جمله: كاخ‌ها و بناهای مختلف آن، باغ سعدآباد و تنوع باغات و گونه های گل های آن، باغ وحش كوچك سعدآباد، ساختمان بولینگ و بلیارد و … آشنا می‌كند.
نحوه دسترسی
آدرس: خیابان ولیعصر – خیابان شهید فلاحی ( زعفرانیه )انتهای خیابان شهید كمال طاهری
شماره تماس: ۹ – ۲۲۷۵۲۰۳۱
